شش ویژگی شهردار تهران

غلامحسین کرباسچی

شهردار آینده تهران باید برنامه بسیار دقیق و مشخصی داشته باشد، برنامه ای که براساس مصالح و نیازهای شهر تهران تدوین شده باشد. شهرداری که احیانا به دنبال استفاده از شهرداری و امکانات آن برای مقاصد دیگر باشد به طور حتم به درد امروز تهران نمی خورد.

غلامحسین کرباسچی در یادداشتی شش ویژگی شهردار تهران را تشریح کرد.

این روزها انتخاب شهردار تهران به عنوان موضوع بسیار حساس و مهم پیش روی شورای شهر قرار گرفته است. شورای شهری که براساس ارای مستقیم مردم، اعضای آن انتخاب شده اند و اکنون در اولین و مهمترین اقدامشان باید شهردار تهران را انتخاب کنند. اما پیش از این اقدام، اعضای شورای شهر تهران باید در مورد انتخاب شهردار دو نکته بسیار مهم و کلان را مدنظر داشته باشند:

الف: شورای شهر با توجه به پراکندگی گرایش های اعضای آن، خاصیت ترکیبی دارد. یعنی نه می توان شورای شهر را در اختیار اصلاح طلبان و نه در انحصار اصولگراها دانست. هیچ کدام از این دو گروه سیاسی، احاطه کلی برشورای شهرتهران ندارند. این نکته قابل توجهی است.

در این شرایط نمی توان انتظار داشت شهردار تهران برگزیده یک گروه سیاسی باشد. بنابراین هیچ کدام از این گروه ها نمی توانند توقع و انتظار داشته باشند که شهرداری متعلق به جریان فکری و سیاسی خود داشته باشند. با توجه به این جغرافیایی سیاسی، نمایندگان شورای شهر بیش از هرچیز باید به مصالح و خواسته های مردم توجه داشته باشند. شهردار باید ویژگی هایی داشته باشد که اکنون و در این دوره زمانی خاص مورد نیاز شهرتهران است.

ب: هر دو جناح شورای شهر تهران باید تلاش کنند تا شهردار «منتخب قطعی» آنها باشد. یعنی شهردار تهران از نهادی بیرونی به شورای شهر تحمیل نشود. این شهردار باید براساس برنامه هایی که ارائه داده، انتخاب شود. امروز شهر تهران بیش از هر زمان دیگری به برنامه ای مدون نیاز دارد. بارسنگین مسولیت انتخاب شهردار نیز روی دوش شورای شهراست. بنابراین شورای شهر در همین مرحله باید برنامه های ارائه شده از سوی شهردار پیشنهادی را به دقت بررسی کند.

اما شهرداری که در آینده مسولیت اداره تهران را برعهده خواهد داشت نیاز به شش ویژگی دارد:

یک: شهردار باید چهره ای ملی باشد. به معنای دقیق تر او از نظر سابقه و شهرت مدیریتی وسیاسی باید شناخته شده وحداقل در پست های همتراز وزیران یا معاونتهای وزیرسابقه کار داشته باشد. موقعیت سیاسی واجرائی شهردار تهران اهمیت بسیاری زیادی دارد که شورا باید به آن دقت داشته باشد.

برهمین اساس نمی توان شخصیت ناشناخته ای را به عنوان شهردار تهران انتخاب کرد که سابقه مدیریت های کلان را نداشته است. باید در نظر داشت که اهمیت شهردار تهران در دستگاه اداری و حاکمیتی کشور بسیار مهم است. دقت داشته باشیم که همین شهردار در مقاطع زمانی خاصی در جلسات هیات وزیران حضور داشته ودر مباحث کلان اجرائی کشور مداخله داشته است. بدیهی است این حضور نیاز به فردی دارد که توان واطلاعات بالای مدیریتی و سابقه مقبولی در رفتارهای شخصی، سیاسی و فنی داشته باشد.

دو: فردی که به عنوان شهردار تهران انتخاب می شود، باید سابقه مدیریت اجرایی در پرونده داشته باشد. اکنون برای همه کارشناسان مسائل شهری نمایان است که اداره شهر تهران به فردی نیاز دارد که تجربه مدیریت اجرایی داشته و در دوره مسولیت های خود فرد موفق و کار آمدی بوده باشد. در عین حال باید توجه داشت که شهردار تهران نیاز ضروری به دانش فنی بالا برای اداره شهر دارد. به زبان ساده شهردار «متخصص و مجرب» نیاز امروز پایتخت است. اداره شهر تخصص های بسیاری در ابعاد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و شهری نیاز دارد. موضوع فعالیت و مدیریت، شهردار تهران زندگی و معیشت مردم است. برهمین اساس، شهردار نیاز به پشتوانه علمی و اجرایی در حوزه فعالیت خود دارد. اگر همین فرد، به دقت گزینش نشده باشد، پایتخت ایران را زمین گیر می کند ولی اگر همین شهردار برمبنای معیارهای دقیق گزینش شود، می تواند تهران را به جایگاه واقعی خود برساند.

سه: برنامه محور بودن، سومین ویژگی گزینه شهرداری می تواند باشد. البته این یک الزام است. شهردار آینده تهران باید برنامه بسیار دقیق و مشخصی داشته باشد، برنامه ای که براساس مصالح و نیازهای شهر تهران تدوین شده باشد. شهرداری که احیانا به دنبال استفاده از شهرداری و امکانات آن برای مقاصد دیگر باشد به طور حتم به درد امروز تهران نمی خورد. متاسفانه گاهی طی دو دوره گذشته چنین به نظر میرسید که شهرداران تهران از امکانات عظیم این کلان شهر در راستای اهداف سیاسی دیگر خود استفاده کرده بودند.

این رفتار بیش از هراتفاقی،میتواند کلان شهر تهران و شهروندان را گرفتار کند. اکنون با توجه به چنین سابقه و تجربه ای، شورای شهر باید دقت عمل تمام را به خرج دهد که این تجربه گرانبها، در انتخاب آینده بی اثر نماند. شهردار باید برنامه داشته باشد برنامه ای برای حل مشکلات شهر و شهروندان .که اتفاقا شورای شهر می تواند برمبنای همین برنامه به پرسشگری از شهردار آینده تهران بپردازد.

چهار: برنامه ای که شهردار تهران ارائه میکند، پیش از اجرا باید در صحن شورای شهر مطرح و مورد بررسی دقیق قرار گیرد و تنها با تصویب نهایی شورای شهر به سمت اجرا برود. شورای شهر می تواند در فضایی آزاد و بدون توجه به حواشی سیاسی و بیرونی تنها برمبنای فاکتورهای علمی و کارشناسی به نقد این برنامه بپرازد. این برنامه می تواند در دوره زمانی چهار ساله تدوین شود.

در صورتی که شورای شهر از شهردار پیشنهادی بخواهد که با چنین برنامه ای قدم به شهرداری بگذارد، در فواصل زمانی مشخص، می توان به صورت کمی و کیفی عملکرد شهردار را مورد بررسی قرار داد. حداقل پس از طی دوره یکساله امکان ارزش گذاری عملکرد شهردار تهران وجود دارد. اگر شهردار از برنامه های که ارائه داده بود، عقب بود و یا حتی از آن تخطی کرده بود، شورای شهر با دست باز و استدلال او را نقد و حتی توبیخ می کند و البته اگر شهرداری از برنامه های ارائه شده، در خدمت رسانی به مردم پیشی گرفته بود، بازهم فرصت تقدیر از او نیز ایجاد می شود. برهمین مبنا، ارائه برنامه یعنی همان روشی که در تمام کشورهای توسعه یافته مرسوم است، ضرورتی انکار ناپذیراست. برنامه ای که می تواند مبنای قضاوت شورای شهر و مردم از شهردار و در نهایت موفقیت شهردار باشد.

پنج: شهردار تهران باید پاسخگوی شورای شهر باشد. شهرداری خودرای، غیرپاسخگو، غیرشفاف و بی تفاوت به رای مردم نمی تواند کلان شهری مانند تهران با این حجم گرفتاری ها را به کمک شورا اداره کند. شهردار تهران در یک کلام باید روحیه تعامل داشته باشد. شهرداران اقتدار گرا و مشورت ناپذیردر مقابل شورای شهر، ازجایگاه مستقل عمل میکند و عملا رای مردم را بی اثر می کند. مردم به اعضای شورای شهر تهران رای داده اند تا برانتخاب، عملکرد و رفتار شهردار تهران نظارت داشته باشند. اگر شهردار از برنامه های خود تخطی کرد و به سمتی رفت که از مصالح شهر دورش می کرد، همین شورای شهر ضرورت دارد که او را بازخواست کند. این فضای مدنی، نیاز به شهرداری با شخصیت پاسخگو دارد.

ششم و درنهایت این موضوع مهم است که شهردار تهران باید بادولت منتخب مردم همراه و همگرا باشد.اجتناب از تکرار تجربه هشت ساله گذشته وزیانهای ناشی از کشمکش شهردار و احمدی نژاد ایجاب میکند که اعضائ محترم شورای شهر تهران کسی را انتخاب کنند که کمترین مشکلی با دولت ودستگاه های اجرائی نداشته و بتواند از کمکهای ضروری دولت برای حل معضلات تهران بهره مند شود.

شهرداری که سکان اداره تهران را در دست می گیرد، بدون این شش ویژگی نمی تواند، کلان شهری مانند تهران را اداره کند.

برهمین اساس توصیه به شورای شهر این است که پیش از انتخاب شهردار به این نکات توجه داشته باشند. مهم نیست که اعضای شورای شهر از کدام طیف سیاسی حمایت شده اند اکنون که عضو شورا هستند همه باید با همکاری جدی از منافع شهر و مردم دفاع کنند وشفاف و بدون پرده پوشی از موضع منافع شهر ومردم به کاندیدائی که میخواهد زمام امور شهر و اختیارات اجرائی را در دست بگیرد نگاهی نقادانه و عملیاتی داشته باشند.

منبع: هفته نامه آسمان

گزارش خطا