سعودی‌ها، اوباما و آینده روابط با آمریکا

در حالیکه بحث در آمریکا درباره ارتباطات عربستان سعودی با حملات تروریستی 11 سپتامبر شدت پیدا کرده است، دیدگاه آمریکایی‌ها درباره عربستان در حال تغییر است.

به گزارش (ایسنا)، روزنامه ایندیپندت انگلیس در گزارشی درباره افزایش اختلاف میان آمریکا و عربستان می‌نویسد:

رهبران خارجی که برای دیدار با ملک سلمان، پادشاه عربستان به این کشور سفر کردند در جریان این دیدارها متوجه شدند که یک میز بزرگ تزئین شده با گل در مقابل پادشاه 80 ساله عربستان قرار می‌گیرد. آنها در بازرسی دقیق‌تر متوجه می‌شوند که هدف از گذاشتن این گل‌ها پوشاندن یک مانیتور است که نقش "اتوکیو" را ایفا کرده و پادشاه عربستان را قادر به ایراد سخنان روان درباره مسائل مهم می‌سازد!

اخیرا یک مقام آمریکایی که با ملک سلمان دیدار کرده بود متوجه یک شیوه متفاوت شد که عربستان با استفاده از آن مقام‌های بازدیدکننده یا دست کم بینندگان تلویزیونی تماشاکننده این ملاقات را قانع می‌سازد که پادشاه عربستان می‌تواند به خوبی با بحران‌های در حال تشدید عربستان سعودی تعامل داشته باشد.

در این دیدار پادشاه عربستان به گروه بازدیدکننده نگاه نکرده بلکه به یک صفحه بزرگ تلویزیون که از سقف اتاق آویزان است خیره می‌شود و متن‌های نمایش داده شده برای سخنرانی را از روی این صفحه می‌بیند.

سایمون هندرسن، کارشناس عربستان در موسسه سیاست خاورنزدیک در واشنگتن که روایت‌کننده این مساله است، می‌نویسد که در جریان این دیدار در یک طرف اتاق دستیاری نشسته است و با شدت و حرارت متن‌های سخنرانی پادشاه عربستان را با استفاده از یک کیبورد تایپ می‌کند البته پادشاه عربستان تنها رهبر فعلی یا سابق یک کشور جهان نیست که دستیاران و نزدیکانش هنرمندانه سعی در پنهان کردن ناتوانی او در تعاملات خارجی را دارند اما مشاهدات عینی از این ناتوانی او این ادعای کاخ سفید را که دیدار اخیر باراک اوباما، رییس‌جمهور آمریکا با پادشاه عربستان در یک نشست دو ساعته در 20 آوریل صمیمانه و تلطیف‌کننده فضا پس از تشنج در روابط دو طرف بوده، تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.

این دیگر بر کسی پنهان نیست که در عربستان قدرت واقعی در حال رفتن به سمت محمد بن نایف، ولیعهد و پسر پادشاه محمد بن سلمان و جانشین ولیعهد است اما این خلاء قدرت در عربستان توضیح‌دهنده ماهیت عجیب و خود آسیب‌زننده سیاست خارجی حال حاضر عربستان است؛ سیاست خارجی که به ناگهان از رویکرد استفاده محتاطانه از ثروت فراوان نفتی عربستان به سمت استفاده از این ثروت در راستای پیشبرد اهداف تغییر یافته و در عین حال گزینه‌هایش را به روی روش‌های نظامی و تقابلی برای دستیابی به اهداف سیاست‌ خارجی باز می‌گذارد.

البته مساله دقیقا این نیست که اولویت‌های عربستان تغییر پیدا کرده بلکه مساله این است که عربستان در حال حاضر از روش‌هایی برای دستیابی به این اهداف استفاده می‌کند که بسیار خطرناک‌تر از روش‌های سابق هستند.

از زمانی که ملک سلمان به تخت پادشاهی در عربستان رسید ریاض اقدام به تشدید مداخله خود در جنگ داخلی سوریه و دست زدن به مداخله مستقیم در یمن با حملات هوایی زده است. هر دو ماجراجویی عربستان شکست خورده‌اند و ما می‌بینیم که حمایت بیشتر از گروه‌های مسلح مخالف بشار اسد، رییس‌جمهور سوریه اگرچه در اوایل سال گذشته میلادی باعث پیشروی‌های این گروه شد اما متعاقبا مداخله نظامی مستقیم روسیه را در پی داشت و سبب شد که کنارگیری بشار اسد بسیار سخت‌تر شود.

هم‌چنین بمباران یمن باعث نشده که حوثی‌های مخالف عربستان شهر صنعا را ترک کنند و در جاهایی که حوثی‌ها عقب‌نشینی کرده‌اند گروه القاعده در شبه جزیره عرب اقدام به تاسیس یک مینی دولت در سواحل جنوبی یمن کرده است.

از سوی دیگر رهبران عربستان کما و بیش می‌خواهند بگویند که منتظر پایان ریاست‌جمهوری باراک اوباما در کاخ سفید هستند تا مجددا موقعیت خود به عنوان ارجح‌ترین هم‌پیمان آمریکا را باز یابند.

غرض‌ورزی‌های ضدعربستانی مداوم دولت فعلی آمریکا اگرچه بیشتر شفاهی بوده تا عملی، به وضوح در مصاحبه‌های اخیر باراک اوباما و مقام‌های ارشد دولتش با جفری گلدبرگ، خبرنگار مجله آتلانتیک انعکاس پیدا کرد.

وی می‌گوید که این روزها در کاخ سفید گاها می‌شنویم که مقام‌های امنیت ملی اوباما به بازدیدکننده یادآور می‌شوند که اکثریت مطلق هواپیماربایان حملات 11 سپتامبر عربستانی بودند نه ایرانی.

اما این اشتباه است که عربستانی‌ها تصور می‌کنند با کناره‌گیری اوباما از ریاست‌جمهوری آمریکا خصومت‌ها با آنها از بین خواهد رفت. اخیرا فشارها در آمریکا برای انتشار 28 صفحه منتشر نشده از گزارش رسمی کنگره آمریکا درباره همدستی رسمی احتمالی عربستان در حملات 11 سپتامبر افزایش پیدا کرده است.

برنامه بسیار پربیننده موسوم به «60 دقیقه» در شبکه CBS آمریکا اخیرا بخشی را وقف این گزارش کرد و به موجب آن دوباره آن را وارد دستور کار سیاسی کرد.

نیکولاس کریستوف اخیرا در نیویورک تایمز نوشت: عربستان سعودی افراط‌گری و بی‌تحملی مذهبی را در جهان مشروعیت می‌بخشد.

وی تصریح کرد: اگر شما بخواهید بمب‌گذاری‌ها در بروکسل یا سن برناردینو را متوقف کنید جلوی تحریکات عربستان و دیگر کشورهای خلیج‌فارس را بگیرید.

نه فقط در آمریکا شاهد حال و هوای ضدعربستانی فزآینده هستیم بلکه شاهد یکی از معدود تحولات سیاسی هستیم که هر دو حزب اصلی این حال و هوا را دارند.

در واقعیت انتشار 28 صفحه مفقود گزارش کنگره درباره دست داشتن سطح بالای عربستان در حادثه 11 سپتامبر ممکن است به اندازه تداوم عدم انتشار این صفحات برای پادشاهی عربستان زیان‌بار نباشد.

اسراری که عربستان بیشترین تمایل را برای پنهان کردنش دارد ممکن است چیز متفاوتی بوده و مرتبط با اتهامات مربوط به سال‌های 1995 تا 2001 باشد، زمانی که دو شاهزاده عربستانی صدها میلیون دلار از بودجه دولت این کشور را به اسامه بن‌لادن دادند تا در داخل عربستان حمله‌ای انجام ندهد و دستان او را برای انجام هر کار دلخواهش در دیگر نقاط جهان باز گذاشتند.