مكانيزم انتخاب رياست مجلس دهم

احمد شيرزاد

نخستين تصميم مهمي كه نمايندگان پس از تاييد اعتبارنامه ها در آن نقش دارند، انتخاب رياست و ديگر اعضاي هيات رييسه است. از اين نظر انتخاب مكانيزمي مناسب براي انتخاب رياست مجلس اهميت بسياري دارد. خصوصا كه در حال حاضر دو كانديداي اصلي براي اين پست وجود دارد كه در جريان انتخابات با هم همكاري داشتند. روي كاغذ و به شكل تئوريك ايرادي ندارد كه دو نفر بر سر صندلي رياست رقابت كنند و در اين صورت كسي كه راي بيشتري آورد، برگزيده مي شود و فرد ديگر هم به راحتي روي صندلي نمايندگي اش مي نشيند. چيزي را هم از دست نمي دهد اما به منفعت و مصلحت مجلس است كه رياست مجلس با آراي بالايي انتخاب شود. به همين دليل بهتر است كه هر نوع مذاكره يا حتي رقابتي، قبل از راي گيري به نتيجه برسد و نهايتا يك نفر براي اين كرسي كانديداي اصلي باشد تا فردي كه انتخاب مي شود با آراي بالايي انتخاب شود. اين مساله كمك مي كند كه مجلسي مقتدر و موثر داشته باشيم. روش به نتيجه رسيدن مي تواند مذاكره يا برآوردي از تركيب آراي مجلس باشد و آقايان لاريجاني و عارف در مذاكره اي به تفاهم برسند. اگر چنين نشد مي توان در يك جلسه غيرعلني منتخبين مجلس حتي پيش از اينكه اعتبارنامه شان به تصويب برسد در محلي جداگانه بنشينند و راي استمزاجي بگيرند تا مشخص شود كه نظر نمايندگان به سمت چه كسي مايل است. هر صحبتي باشد يا هر رقابتي صورت گيرد در همان جلسه تمام مي شود. چنين فرآيندي به نفع مجلس است. اگر تركيب آراي نمايندگان مجلس بيشتر به سمت عارف باشد، طبيعي است كه آقاي عارف بهترين گزينه خواهد بود. واقعيت اين است كه در حال حاضر نمي توان روي تركيب آرا حساب كرد. بايد يك يا دو راي گيري اصلي اتفاق بيفتد تا مشخص شود. تا الان حدود ٧٠ نماينده هستند كه در هيچ يك از دو ليست نبودند و اينكه گرايش واقعي آنها به كداميك از دو ليست نزديك تر باشد، مشخص نيست. ٦٨ كرسي نيز در حال حاضر بلاتكليف است. هرچه تعداد بيشتر كرسي هاي مجلس به اصلاح طلبان برسد راي دهندگاني كه حامي اصلاح طلبان بودند بيشتر خوشحال مي شوند.

به هر حال ما با واقعيت هاي مجلس سروكار داريم و تركيب آراي واقعي مجلس مهم است. اگر اكثريت مجلس اصولگرا باشند نمي توان كاري كرد و اراده اي را تحميل كرد. برخي صحبت از تشكيل فراكسيون اميد متشكل از اصلاح طلبان و معتدلين اصولگرا و مستقل مي كنند. از طرفي كسي نمي تواند خيلي دقيق براي نمايندگان تعيين تكليف كند و از طرفي تفاوت و فاصله ميان اصلاح طلبان و معتدلين اصولگرا زياد است. از اين رو آنها نمي توانند در يك فراكسيون دور هم جمع شوند. به اين خاطر كه فراكسيوني با اختلاف نظرات نمي تواند كارآمدي لازم را داشته باشد. چنين فراكسيوني آنقدر وسيع مي شود و طيف نظرات از هم فاصله مي گيرد كه كارآمدي نخواهد داشت. بهتر است گرايش هاي واقعي فراكسيون خودشان را داشته باشند و درون طيف خودشان هماهنگي ايجاد كنند.

از طرفي ائتلاف به وجود آمده ميان نيروهاي اصلاح طلب و معتدل يك موهبت است كه مي تواند مزيت هاي خودش را داشته باشد. از اين رو راه ارتباط و همكاري فراكسيون ها در موارد لازم مي تواند راهگشا باشد و روساي فراكسيون ها در مواردي كه لازم باشد با هم مذاكره كنند.

فراكسيون اصولگرايان معتدل به رهبري علي لاريجاني با فراكسيون اصلاح طلبان ارتباط و همراهي داشته باشد. لزومي هم ندارد كه همكاري ها صددرصد باشد. مذاكره و تعامل ميان روساي فراكسيون ها در پارلمان هاي دنيا نيز وجود دارد. اقتدارگرايان مجلس ممكن است در مجلس فراكسيوني داشته باشند. ظاهرا آنها خيز گرفته اند كه كل اصولگرايان را در قالب يك فراكسيون تعريف كنند. اين راه هم عملي نخواهد بود. آنقدر تفرق و فاصله بين آنها زياد است كه اين راهكار عملي نخواهد بود. در مجلس سه فراكسيون اصلي محتمل است.

اعتماد

گزارش خطا