چرا مرد 65 ساله در میرداماد خودکشی کرد؟

روانشناسان و جامعه شناسان رفتاری، بروز خودکشی در سنین بالا را ناشی از تداخل عوامل زیستی، ارثی، روانی، اجتماعی و محیطی می‌دانند و معتقدند افسردگی مهمترین علت بروز خودکشی در سالمندان است و علاوه بر این در برخی موارد آنها خودکشی را به عنوان راهی برای بیان اعتراض اجتماعی انتخاب می‌کنند.

مهرو ماهر،گروه اجتماعی خبرگزاری آنا: در نخستین روز هفته مرد 65 ساله‌ای با بستن طناب به گردن خود از پل هوایی میرداماد خود را به پایین پرت و به این ترتیب خودش را حلق آویز کرد. مردی که به گفته شاهدان و حاضران در محل،‌ ظاهر موقر و مرتبی داشت و هنوز هم علت و انگیزه اصلی این فرد از خودکشی مشخص نیست.

از نظر روانشناسان، خودکشی به عنوان یک اختلال چند وجهی ( چند بعدی) شناخته می‌شود که ناشی از تداخل عوامل زیستی، ارثی، روانی، اجتماعی و محیطی است و اختلالات روان پزشکی، عامل اساسی مرتبط با خودکشی هستند. خودکشی معمولا در گروه سنی نوجوانان و جوانان مشاهده می‌شود، از این جهت بررسی اینکه تحت چه شرایطی ممکن است افراد میانسال نیز دست به این اقدام بزنند،قابل بررسی است.

افسردگی مهم‌ترین عامل بروز خودکشی در بزرگسالان

مریم پور رحیمی، پژوهشگر و روانشناس در گفت‌وگو با خبرنگار آنا افسردگی را مهم‌ترین عامل بروز خودکشی در بزرگسالان و سالمندان می‌داند و می‌گوید: در بروز خودکشی عوامل زیست شناختی، روانشناختی و محیطی بسیاری دخالت دارد به طوری که فرد گرایی افراطی، فقدان پیوستگی اجتماعی و گرایش به انزوا باعث اقدام به خودکشی در افراد می‌شود.

وی همچنین عوامل عاطفی و اقتصادی را در بروز خودکشی موثر دانسته و ادامه می‌دهد: برخی از عوامل عاطفی مانند اختلافات زناشویی، عدم تحمل رنج و احساس اندوه در افراد و عوامل اقتصادی مانند مشکلات معیشتی و از دست دادن پایگاه اجتماعی و اقتصادی در بروز خودکشی در سنین بالا نقش دارد. زیرا فرد در گذشته در مرکز توجه افراد و خانواده بوده است اما به دلیل بروز برخی اتفاقات به حاشیه رانده شده و با توجه به اینکه احساس می‌کند زمان کمی برای رسیدن به جایگاه قبلی دارد متاسفانه دست به خودکشی می‌زند زیرا توان مقابله با مشکلات را ندارد.

این مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز می‌افزاید: معمولا کسانی که دست به خودکشی می زنند دچار دوگانگی رفتاری هستند به طوری که برخی از افراد بین خواستن زندگی و خواستن مرگ دچار تعارض و سردرگمی‌اند. همچنین وقتی رویدادهای استرس‌زا در زندگی افراد افزایش پیدا می‌کند، فرد احساس می‌کند که دیگر توانایی مقابله و حل مشکلات زندگی را ندارد. بنابراین احساس پوچی و نا امیدی و شکست می‌کند و می‌کوشد به جای چاره اندیشی برای این موضوع و حل بحران با اقدام به خودکشی فرار کند زیرا افرادی دست به خودکشی می‌زنند که به احساس درماندگی رسیده‌ باشند.

وی معتقد است: فرد قبل از خودکشی دچار عصبانیت‌های درونی می‌شود و این افراد که خشم زیادی دارند خشم خود را به صورت درونی بروز می‌دهند. بنابراین هیچ خطر و آسیبی اطرافیان و دنیای بیرونی آنان را تهدید نمی‌کند زیرا این افراد برای تخلیه احساس خشم و نا امیدی درونی، به خود آسیب زده و خود را از ادامه زندگی محروم می‌کنند.

وقتی بازگشتی در کار نیست

پور رحیمی اقدام به خودکشی را به چند دسته تقسیم کرده و می‌گوید: برخی از افراد در زمان اقدام به خودکشی برای خود شانس دوباره زندگی را در نظر می‌گیرند اما برخی از افراد به شیوه‌ای خودکشی می‌کند که هیچ جای بازگشتی نیست. بنابراین خودکشی می‌تواند نتیجه ناتوانی و عدم حل مسایل زندگی باشد زیرا فرد احساس می‌کند که در زندگی شکست خورده است حتی تضادهای درونی آن فرد نیز می‌تواند منجر به خودکشی در سنین بالا شود. معمولا در رابطه با خودکشی معتقدیم افرادی اقدام به خودکشی می‌کنند که در آنان رفتارهای تکانشی و افسردگی و اضطراب بالایی موج می‌زند و آنها ممکن است مشکلات طولانی مدت نیز داشته باشند این در حالی است که اگر افسردگی در سنین بالا آغاز شود خطر خودکشی افزایش می‌یابد.

این روانشناس می‌افزاید: افراد در سنین بالا، گذشته خود را مرور می‌کنند. بنابراین در صورتی که گذشته مفید و ارزشمندی نداشته باشند دچار احساس یاس و نا امیدی از زندگی شده و سعی دارند با خودکشی به زندگی خود پایان دهند.

خودکشی مرد میانسال نوعی اعتراض اجتماعی بود

سعید خراط‌‌ها، پژوهشگر،جرم شناس،آسیب شناس نیز در مورد علل خودکشی افراد به خبرنگار آنا می‌گوید: خودکشی دلایل و علل بسیاری زیادی از جمله دلایل اقتصادی، فقر، ناتوانی در تامین معشیت خانوار، ورشکستگی و علل اجتماعی از جمله شکست‌های اجتماعی و عاطفی، ترس از آبرو ریزی، اختلافات خانوادگی،شرایط فرهنگی مانند اجبار در ازدواج و فشارهای سنت دارد.

وی می‌افزاید: متاسفانه تا زمانی که علت اصلی خودکشی این مرد میانسال از سوی نهادهای رسمی اعلام نشود نمی‌توان تحلیل و ارزیابی درستی از آن داشت.

این مدرس دانشگاه در مورد انتخاب محل خودکشی می‌گوید: اینکه این مرد میانسال پل هوایی میرداماد و محلی پرتردد و شلوغ را برای خودکشی خود انتخاب کرده است، نشان می‌دهد وی از یک علت محیطی و اجتماعی در رنج بوده و این شیوه خودکشی در معبر پر تردد نشانه اعتراض این فرد به وضعیت موجود جامعه است. جامعه‌ای که گویا این فرد برای زندگی در آن با فشارها و دشواری‌های بسیاری دست و پنجه نرم کرده است.

خراط‌ها معتقد است: فرد با خودکشی در معبر عمومی می‌خواهد واکنش اعتراض آمیز خود به شرایط روز جامعه را برای همگان به نمایش بگذارد. بنابراین انتخاب محل خودکشی گویای واکنش‌های فرد به جامعه است.

وی با بیان اینکه این فرد خواسته اعتراض اجتماعی خود را نشان دهد، می‌افزاید: متاسفانه این شیوه خودکشی در معبر عمومی باعث آموزش به دیگر شهروندان می‌شود و آنان نیز یاد می‌گیرند واکنش‌های مشابهی در آینده و در خیابان به نمایش گذاشته می شود که برای سلامت جامعه خطرناک است.