چند واژه عربی در "شاهنامه" وجود دارد؟

تنها ۷۲۶ لغت، ترکیب یا اسم خاص عربی در ۵۰ هزار بیت شاهنامه حکیم بلندآوازه حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی وجود دارد.

به گزارش ایرنا، شاهنامه پژوه کشور شامگاه چهارشنبه در مراسم بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی در سالن اتاق بازرگانی اصفهان افزود: اگر این تعداد لغت را با ۵۰ هزار بیت سروده شاهنامه مقایسه کنید، رقم بسیار اندکی است.

سجاد آیدین لو با اشاره به دیدگاهی که در برخی افکار عامه یا حتی برخی خواص در باره پیراستگی شاهنامه از هر واژه و ترکیب عربی وجود دارد، افزود: این دیدگاه معتقد است که امتیاز شاهنامه این است که در آن هیچ لغت یا ترکیب معرب بکار نرفته و تمام این گنجینه بزرگ به زبان فارسی سروده است.

وی یادآور شد: این دیدگاه در نزد جمعی از ایرانیان در گذشته هم وجود داشته و حتی در افسانه ای آمده است که سلطان محمود غزنوی به فردوسی گفته است اگر چنین اثری را بدون وجود هیچ واژه عربی خلق کند، از صله و عنایت شاهانه برخوردار می شود.

این استاد دانشگاه با رد این نظریه و ارائه دیدگاه برخی شاهنامه شناسان داخلی و خارجی در باره وجود برخی واژگان یا ترکیب های عربی در اثر جلیل القدر حکیم توس گفت: در تازه ترین بررسی دکتر جلال خالقی مطلق گفته شده است که حدود ۵۰۰ واژه و اسم خاص عربی در شاهنامه وجود دارد.

وی افزود: من در مقاله ۸۰ صفحه ای تحت عنوان 'برمایون' (برادر فریدون در شاهنامه) که در آینده منتشر خواهد شد، نشان داده ام که در شاهنامه در مجموع ۷۲۶ واژه و اسم خاص عربی یا معرب وجود دارد.

آیدین لو در عین حال وجود این تعداد واژه معرب در اثر عظیم شاهنامه را نشان قوام و قوت شاهنامه بعنوان نامه نامور هزاره ها توصیف کرد و گفت: این کار علاوه براینکه نماد پیروی حکیم توس از طبیعت هنجار رایج روزگار اوست، از تاثیر زبان منثور و مکتوب آن دوران در شاهنامه و هوشیاری فردوسی در تشخیص بلاغت اثرش و درونمایه ایرانی آن حکایت می کند.

وی یادآور شد: فردوسی با اینکه در برخی از قسمت های اولیه شاهکارش واژگانی کاملاً فارسی بکار می برد در قسمت های بعد در جاهایی عامداً همان مفاهیم را به زبانی عربی بکار می گیرد و این امر نشانه توان و قدرت مانور واژگانی حکیم توس است.

وی گفت: اغلب این واژگان عربی اندک در عین حال معرف قالب مفاهیم ذهن آشنا و مانوس برای مردم زمانه فردوسی است .

این شاهنامه پژوه و استاد دانشگاه تاکید کرد: فردوسی بدرستی از زبان طبیعی روزگارش برای سرودن شاهکارش استفاده کرده است.

نوزدهمین برنامه سالروز بزرگداشت فردوسی در اصفهان توسط انجمن دوستداران فردوسی در این شهر برگزار شد.

'چگونه شاهنامه سند هویت ما شد' و 'جز احسنت از ایشان نبُد بهره ام- بگفت اندر احسنت شان زهراه ام'، عنوان گفتار دو تن دیگر از شاهنامه پژوهان در این نشست بود.

گزارش خطا