تحجر زدايي امام(ره)

مجيد انصارى

يکي از شاخص هاي برجسته و مهم حضرت امام(ره)، در دوران مبارزه با رژيم شاهنشاهي، انقلاب يا استقرار نظام جمهوري اسلامي، روشن بيني ديني و روشن فکري متعهدانه بود.

در دوره تحصيل و بعدها در زمان تدريس و مرجعيت امام(ره)، فضاي خاصي بر سازمان روحانيت و حوزه علميه حاکم بود، فضايي که کمتر نوآوري در عرصه دين و برداشت هاي اجتماعي و حکومتي از فقه را بر مي تابيد. در اين فضا، اگر کسي حرف تازه اي را مطرح مي کرد، مورد هجوم قرار مي گرفت و منزوي مي شد. يکي از دلايل مخالفت ها با نوآوري، ناشي از سوءظن برخي علما نسبت به مسائل جديد و نيز نتايج رفتارهاي بعضي منورالفکرها بود. درعين حال، بخش عمده اي از اين تقابل نتيجه نگاه هاي سطحي عده اي به دين و نگرش قشري به فقه بود. در مجموع، اساساً اين باور ترويج مي شد که در زمان غيبت، براي دين و علما در حوزه مديريت اجتماعي و سياسي مسئوليتي وجود ندارد. اما برخلاف اين نگرش غالب، امام توجه ويژه اي به نيازهاي اجتماعي و سياسي جامعه داشتند و با تکيه بر فقه و مباني دين، به اين نيازها پاسخ مي دادند.

به عبارت ديگر، امام، دين را عاملي براي اداره جامعه مي دانستند. ايشان معتقد بودند که دين و فقه هيچ گاه متوقف نمي شوند و بايد با تکيه بر عقل و خرد و مباني اصلي شرع، احکام جديدي براي پاسخگويي به نيازهاي روز جامعه ارائه داد. مرحوم امام همچنين مخالف اين ديدگاه بودند که با گسترش فساد، زمينه براي ظهور امام عصر(عج) آماده مي شود، ايشان با هرگونه ظلم و فساد که در رژيم گذشته وجود داشت، به مقابله برخاستند. با توجه به نگرش هاي امام، حملات متحجران به ايشان از زمان تدريس فلسفه در حوزه آغاز شد و تا مبارزات سياسي و بعد مخالفت با برنامه هاي اصلاحي ايشان در دوران بعد از انقلاب ادامه يافت. بويژه وقتي امام به دليل مبارزه با رژيم سابق، متحمل زندان و تبعيد شدند، متحجران فشار و اتهامات زيادي بر امام وارد کردند. در مبارزه با رژيم شاه هرچند وظيفه اي سنگين بود، اما تکليف روشن بود، زيرا در مقابل امام رژيمي فاسد و وابسته به امريکا قرار داشت که فسادش نيازي به اثبات نداشت. اما جريان تحجر، به نام دين، اين شبهه را در ذهن مردم ايجاد مي کرد که کار حاج آقا روح الله خميني، خلاف دين و اسلام است.

پس از پيروزي انقلاب اسلامي نيز متحجران بيکار ننشستند و با هر عمل اصلاحي امام به مخالفت برمي خاستند. به عنوان مثال آنان مصادره اموال آن دسته از وابستگان به رژيم گذشته را که از راه فساد به دست آمده بود غصب مي شمردند يا در حوزه موسيقي نيز هر نوع صداي آهنگيني را حرام مي دانستند. اگر قرار بود جامعه با انديشه متحجران اداره شود، همه از دين فراري مي شدند.

آثار و نتايج جهاني انديشه هاي تحجرگرايانه اي از جنس اين تفکر را در شکل گيري گروه تروريستي داعش مي بينيم. زيرا داعشي ها با همين برداشت هاي سطحي از ظواهر احکام قرآن، جمع زيادي از جوانان را شست و شوي مغزي داده و تمام فرق اسلامي غير از داعش را که ريشه در وهابيت دارد کافر مي دانند.

جوانان بدانند که اگر امام در سال 40 يعني 50 سال پيش روي خطر تحجر تمرکز کرده و هشدار مي دادند، به خاطر قدرت اين جريان نبود که در آن زمان نيز قدرت ظاهري نداشتند، بلکه امام نگران نتيجه اين انديشه بودند، نتيجه اي که امروز مي توان داعش را ميوه بذر تحجر ناميد.

در اين ميان، بايد توجه داشت که انقلاب ها همواره با آسيب هاي بسياري رو به رو هستند. يکي از اين آسيب ها مانند آنچه در صدراسلام اتفاق افتاد، مدعي شدن مخالفان ديروز انقلاب است. همانند صدر اسلام که مخالفان پيامبر پس از سال ها توانستند در راس قدرت قرار بگيرند، در انقلاب اسلامي نيز جريان تحجر به سرعت رنگ عوض کردند. اين جريان که زماني اصل مبارزه با رژيم شاهنشاهي را جايز نمي دانست و مدعي بود که امام با مبارزه خود، خون مردم را هدر مي دهد، يا بعد از پيروزي انقلاب اداره کشور را محال مي دانستند، اکنون مدعي انقلاب شده و خود را مفسر امام و ميراث دار شهدا مي دانند.

خوشبختانه با وجود تلاش هاي جريان تحجر، خط امام که همان خط فکري ولايت فقيه است، جريان غالب کشور است، ضمن اينکه شاخص هاي خط امام حاضر است و رهبري انقلاب نيز در صحنه هستند که خود نگاهبان اين شاخص ها هستند. باوجود اين، مي توان با روشنگري، حضور در صحنه و خالي نکردن عرصه ها، جلوي سوء استفاده هاي احتمالي جريان تحجر را گرفت.

گزارش خطا

X Share

Telegram Google Plus Linkdin

Cloob Facenama

لینک کپی شد

نظر شما

قابل توجه کاربران و همراهان عزیز: لطفا برای سرعت در انتشار نظرات، از به کار بردن کلمات و تعابیر توهین آمیز پرهیز کنید.

پربازدید ها
پربحث ترین

آخرین اخبار
عکس و فیلم