- تصویر جذابی که شیوا مکینیان، شریِ پایتخت از خود منتشر کرد (عکس)
- فروش فوقالعاده یک خودرو از فردا دوشنبه ۲۵ فروردین ۱۴۰۴ +لینک ثبتنام
- اعتراض متفاوت هواداران به بازیکنان استقلال!
- جروزالم پست: ترامپ به نتانیاهو گفت ایران می‌تواند تاسیسات اتمی غیرنظامی خود مانند راکتور بوشهر را حفظ کند / او قولی برای پذیرش مدل لیبی نداد
- قطع برق به تهران رسید / نحوه اطلاع از جدول خاموشی ها
- پاسخ رد هایده به خواستگاری احمدشاه قاجار + عکس
- روزهای قمر در عقرب سال ۱۴۰۴ : آغاز سال نو با نحسی! (جدول)
- راهنمای استفاده از سپینو بانک صادرات برای کارت رفاهی معلمان و فرهنگیان + مراحل
- خواص بی نظیر کلم بروکلی که نمی دانستید
- تقویم کامل سال ۱۴۰۴ همراه با تعطیلات و مناسبتها + زمان سال تحویل و شروع ماه رمضان
مفهوم غنی‌سازی در تفاهم ژنو
دکتر سیدعلی خرم*
بعد از جشن بزرگ ژنو که به‌دنبال 4 روز مذاکره سخت و نفس‌گیر بین ایران و گروه 1+5 برپا شد و طرفین با خوشحالی در کنفرانس مطبوعاتی مجزا شرکت کردند، کم‌کم برداشت‌های گوناگون از مهم‌ترین بحث پرونده هسته‌ای ایران خود را هویدا ساخت. حقیقت این است که غنی‌سازی اساسی‌ترین مفهوم در فعالیت‌های هسته‌ای به‌شمار می‌رود که بود و نبود آن می‌تواند افق بسیار متفاوتی در صنعت و تکنولوژی هسته‌ای پیش‌روی کشورمان باز کند. آقای جان کری آرام‌آرام تلاش کرد که این مفهوم را جا بیندازد که در تفاهم ژنو هیچ‌گاه حق غنی‌سازی به ایران اعطا نشده است و آقای دکتر ظریف کاملا در طرف دیگر طیف، تاکید بر این نمود که ما به حق غنی‌سازی خود رسیدیم و در تفاهم ژنو که به‌عنوان «برنامه اقدام مشترک» معروف شده این حق به رسمیت شناخته شده است. بقیه وزرای خارجه گروه 1+5 نیز براساس منافع ملی خود از یکی از این دو تعبیر حمایت و پیروی کردند که ازجمله آقای لاوروف، وزیر امورخارجه روسیه تعبیر آقای دکتر ظریف را مبنای تحلیل خود قرار داد. اما حقیقت چیست؟ کدام یک محق هستند؟ این موضوع از چهار زاویه مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد: اول- مفهوم غنی‌سازی از نظر شکلی در تفاهم ژنو: الف) در تفاهم مشترک شش ماهه در دو محل موضوع غنی‌سازی مطرح می‌شود. 1- تحت عنوان اقدامات داوطلبانه ایران در بند دوم می‌گوید: «ایران اعلام می‌کند که برای این دوره شش ماهه اورانیوم را به سطح بالاتر از 5 درصد غنی‌سازی نکند.» 2- تحت همین عنوان، بند ششم می‌گوید: «ایران برنامه تحقیق و توسعه تحت نظارت، از جمله برنامه تحقیق و توسعه جاری غنی‌سازی خود را که با هدف انباشت اورانیوم غنی‌شده صورت نمی‌گیرد، ادامه خواهد داد.» ب) در تفاهم مشترک پس از طی دوره شش ماهه موقت وعده راه‌حل جامع می‌دهد که همه قطعنامه‌ها و تحریم‌ها لغو گردیده و ایران می‌تواند به عنوان عضو معمول معاهده عدم اشاعه به فعالیت‌های هسته‌ای خود ادامه دهد. 1- در مقدمه برنامه اقدام مشترک این‌گونه می‌آید: ...این راه‌حل جامع متضمن یک برنامه غنی‌سازی با تعریف مشترک و محدودیت‌های عملی و اقدامات شفاف‌ساز به‌منظور تضمین ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای است. 2- تحت عنوان عناصر گام نهایی راه‌حل جامع بند چهارم می‌گوید: متضمن یک برنامه غنی‌سازی باشد که توسط طرفین تعریف می‌شود... درخصوص دامنه و سطح فعالیت‌های غنی‌سازی، ظرفیت غنی‌سازی و محل‌هایی که در آن غنی‌سازی انجام می‌شود. نتیجه: ازنظر شکلی در تفاهم موقت شش‌ماهه و هم در راه‌حل جامع، مفهوم غنی‌سازی توسط ایران حداقل 4 مرتبه ذکر شده است. دوم- مفهوم غنی‌سازی از نظر محتوایی و کیفی در تفاهم ژنو: هنگامی که گروه 1+5 خواستار این می‌شود که ایران اورانیوم را در دوره موقت بیش از 5 درصد غنی ننماید از نظر حقوقی به‌معنای این است که تفاهم ژنو اصل غنی‌سازی توسط ایران تا سطح 5 درصد را به رسمیت شناخته و فقط نگران غنی‌سازی بیش از آن است. در راه‌حل جامع هم به صراحت تفاهم ژنو در محتوای غنی‌سازی وارد شده و تصویری از ابعاد آن غنی‌سازی توسط ایران می‌دهد. سوم- مفهوم غنی‌سازی در معاهده ان‌پی‌تی: در ماده 4 معاهده عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای به صراحت عنوان می‌نماید که هیچ بندی در این معاهده در تضاد با حق اعضا در تحقیق، تولید و برداشت از مواد هسته‌ای نیست و تنها محدودیت آن مصارف نظامی خواهد بود. از نظر حقوقی و فنی، غنی‌سازی مفهوم دیگری از تولید و برداشت از مواد هسته‌ای محسوب می‌شود لذا سخن آقای جان کری از این بابت صحیح است که لغت غنی‌سازی در معاهده نیامده و سخن آقای دکتر ظریف هم صحیح است که مفهوم و معنای فنی غنی‌سازی در معاهده درج شده و محدودیتی در غنی‌سازی برای اعضا به جز ممنوعیت مصارف نظامی ذکر نشده است. چهارم- کاربرد سیاسی و مخاطبین متفاوت: همان‌طور که گفته شد غنی‌سازی به‌عنوان اساسی‌ترین مفهوم در فعالیت‌های هسته‌ای ایران برای تندروها در غرب و اسرائیل به‌عنوان کفر ابلیس و نشانه توانایی ایران برای تسلیحاتی شدن محسوب می‌شود. لذا آقای جان کری باید ذکر این مفهوم را در تفاهم ژنو تبلیغ ننموده و برعکس آن را نادیده بگیرد. در مقابل آقای دکتر ظریف با آگاهی از حساسیت مردم و نظام جمهوری اسلامی ایران نسبت به این مفهوم اساسی، از اولین مصاحبه‌های خود بعد از تفاهم ژنو بر مفهوم غنی‌سازی و درج آن در تفاهم مذکور تاکید کرد. بدین ترتیب ملاحظه می‌شود معاهده ان‌پی‌تی از نظر حقوقی اجازه غنی‌سازی به اعضای خود بدون هرگونه محدودیتی جز مصارف نظامی داده و تفاهم ژنو هم مجبور بوده از همین چارچوب پیروی نماید. به‌علاوه غنی‌سازی پروسه‌ای است که در ایران تحصیل حاصل است و اما و اگر درباره آن نفی واقعیت‌ها محسوب می‌شود.
* استاد دانشگاه در حقوق و روابط بین‌الملل(منبع:آرمان)
لینک کپی شد
نظر شما
قابل توجه کاربران و همراهان عزیز: لطفا برای سرعت در انتشار نظرات، از به کار بردن کلمات و تعابیر توهین آمیز پرهیز کنید.
دریافت فیش و حکم حقوقی صندوق بازنشستگی (بازنشستگان کشوری و فرهنگیان بازنشسته)
افزایش یارانه حکمت بازنشستگان نیروهای مسلح از اردیبهشت ماه ۱۴۰۴
خبر مدیرعامل صندوق بازنشستگی: بارگذاری احکام حقوقی جدید بازنشستگان کشوری و آموزش و پرورش/ آغاز پرداخت معوقات
پرسپولیس با پانزده بازیکن جدید در لیگ آینده: چهار خرید داخلی و دو لژیونر اروپایی مشخص شدند
توافق اولیه استقلال با گزینه خارجی نیمکت
عزل مدیر پخش شبکه یک صداوسیما /اعلام جرم علیه ۸ نفر به دلیل توهین به مقدسات اهل سنت در سیمای خانواده
قیمت سکه، طلای ۱۸ عیار، طلای آب شده و… امروز ۳ اردیبهشت ۱۴۰۴ / جدول
نحوه محاسبه حقوق بازنشستگان کشوری و فرهنگیان بازنشسته در سال ۱۴۰۴ (اینفوگرافی)
افزایش یارانه حکمت بازنشستگان نیروهای مسلح از اردیبهشت ماه ۱۴۰۴ (۷۹ نظر)
دریافت فیش و حکم حقوقی صندوق بازنشستگی (بازنشستگان کشوری و فرهنگیان بازنشسته) (۶۱ نظر)
خبر مدیرعامل صندوق بازنشستگی: بارگذاری احکام حقوقی جدید بازنشستگان کشوری و آموزش و پرورش/ آغاز پرداخت معوقات (۱ نظر)
نحوه محاسبه حقوق بازنشستگان کشوری و فرهنگیان بازنشسته در سال ۱۴۰۴ (اینفوگرافی) (۱ نظر)
