پرواز بمب‌افکن‌های روسی از "همدان" به حلب

شرق: روس‌ها بمب‌افکن‌های خود را در پایگاه هوایی نوژه همدان مستقر کرده‌اند تا در زمان و هزینه حمله به داعش صرفه‌جویی شود. این آخرین جلوه از همکاری‌های ایران و روسیه است که در دو هفته گذشته به‌جد در دستور کار بوده است.

حسن روحانی، رئیس‌جمهوری کشورمان، در حاشیه اجلاس سه‌جانبه ایران، روسیه و آذربایجان با ولادیمیر پوتین دیدار کرد و محمدجواد ظریف که با سرگئی لاوروف تلفنی گفت‌وگو کرده بود، روز دوشنبه با بوگدانف، معاون او، به گفت‌وگو نشست. سوریه به‌عنوان اصلی‌ترین چالش منطقه، محور اصلی همه این گفت‌وگوها و ملاقات‌ها بود و دیروز مشخص شد که راهکار مقامات دو کشور در این زمینه چه بوده است. این راهکار اتفاقا در شرایطی به کار گرفته شده که ترکیه نیز مانند قبل، مانعی در مسیر همکاری‌های این دو متحد بشار اسد به حساب نمی‌آید. اردوغان به‌تازگی به مسکو رفته و حالا دیگر روسیه نگران دوباره سرنگون‌شدن جنگنده خود نیست. ازهمین‌رو روسیه که از سپتامبر گذشته حملات هوایی خود را علیه مخالفان دولت در سوریه آغاز کرده است، این‌بار یک پایگاه مناسب‌تر یافته تا در زمان و با هزینه کمتر داعش و جبهه النصره را هدف قرار دهد. ایران نیز همواره آشکارا از اسد حمایت و بر حضور مستشاری خود در سوریه تأکید کرده است. این دو ضلع مثلث تازه‌شکل‌گرفته ایران، روسیه و ترکیه در حالی در کنار هم قرار گرفته‌اند که نیروهای ائتلاف بین‌المللی به رهبری آمریکا نیز بعد از کودتای ترکیه دیگر پایگاه هوایی اینجرلیک را در اختیار ندارند. سناریوی سه‌گانه مذکور در مورد بحران سوریه وقتی تکمیل می‌شود که شاهد بودیم ولادیمیر پوتین دیروز و هم‌زمان با استقرار هواپیماهایش در ایران، از تلاش برای ازسرگیری روابط دوستانه با ترکیه سخن گفت. از سوی دیگر بن‌علي ییلدریم، نخست‌وزیر ترکیه، دیروز در سخنرانی خود در جمع نمایندگان حزب حاکم عدالت و توسعه گفت: «مشکلات منطقه را کسی بهتر از ایران و ترکیه نمی‌داند و این دو کشور بهترین راه‌حل را برای حل بحران سوریه ارائه خواهند داد».

ادامه کمک‌های مستشاری

جنگنده‌های روسی در حالی در ایران مستقر شده‌اند که مقامات ایرانی همواره بر موضع خود در رابطه با سوریه و ادامه کمک‌های مستشاری به این کشور تأکید کرده‌اند. برهمین‌اساس حفظ آتش‌بس یکی از محورهای مورد مذاکره در دیدارهای اخیر مقامات ایرانی و روس بود. بنا بر آنچه در بیانیه وزارت خارجه روسیه آمده است، تهران و مسکو در دیدارهای بوگدانف با ظریف و جابری‌انصاری در مورد حفظ آتش‌بس در سوریه و ادامه مبارزه سازش‌ناپذیر علیه گروه‌های تروریستی داعش و جبهه النصره در سوریه تأکید و توافق کرده‌اند. علی شمخانی، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی کشورمان، دیروز در واکنش به انتشار خبر استقرار جنگنده‌های روسی در همدان، بر همین روند همکاری بین ایران و روسیه تأکید کرد و گفت: «همکاری‌های تهران - مسکو برای مبارزه با تروریسم در سوریه راهبردی است و ما در این زمینه تبادل ظرفیت و امکانات داریم». او گفت که این همکاری «هشدار به کشورهای حامی تروریست» است.

او در پاسخ به سؤالی درخصوص وضعیت حضور تروریسم در منطقه و نحوه مقابله با آن گفت: «اکنون که منطقه گرفتار فتنه تروریسم و عقاید افراطی داعشی شده است، بیش از پیش اهمیت اتکا به رویکرد مقاومت مردمی و سرمایه‌گذاری برای فعال‌سازی نیروهای بومی برای استقرار و حفظ امنیت مشخص می‌شود».

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در مورد اقدامات کشورمان در مقابله با تروریسم و وضعیت امنیت مرزها نیز گفت: «جمهوری اسلامی ایران توانسته است با تکیه بر دانش، تجربه و قدرت نهادهای نظامی و امنیتی خود و با پشتوانه محکم مردمی، ضمن ایجاد شرایط باثبات و امن در داخل کشور، خدمات و کمک‌های مستشاری تأثیرگذاری را بدون هیچ‌گونه چشمداشتی در اختیار کشورهای درگیر مبارزه با تروریسم قرار دهد».

مقام عالی هماهنگ‌کننده اقدامات سیاسی - امنیتی ایران با سوریه و روسیه با بیان اینکه «با همکاری‌های سازنده و گسترده میان ایران، روسیه، سوریه و جبهه مقاومت، شرایط برای تروریست‌ها بسیار دشوار شده و این روند با آغاز عملیات جدید و گسترده تا نابودی کامل آنها ادامه خواهد داشت»، گفت: «آتش‌بس با گروه‌هایی که هویت مشخصی ندارند و دائم برای فرار از قرارگرفتن در فهرست تروریست‌ها، نام‌های جدید برای خود انتخاب کرده و به هیچ تعهدی پایبند نیستند، بی‌معناست».

از نوژه تا حلب

پایگاه هوایی شهید نوژه در استان همدان، همان‌جایی است که در تیرماه سال ١٣٥٩ به‌عنوان محل شروع کودتایی از سوی افسران نیروی هوایی شاهنشاهی در نظر گرفته شده بود كه در نزدیکی رادار مهم سوباشی قرار گرفته و محل استقرار جنگنده‌های اف-۴، اف- ٥ ساخت آمریکا و میگ ۲۹روسی است. این پایگاه هوایی که در جنگ هشت‌ساله مقابل عراق اهمیت بسیاری داشت، اکنون میزبان بمب‌افکن‌های دوربرد TU-٢٣M٣ و جنگنده‌های SU-٣٤ اوت روسی است. وزارت دفاع روسیه، این موضوع را تأیید و با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که هواپیماهای مذکور تاکنون با حملات خود انبار عمده سلاح داعش را در نزدیکی شهر حلب نابود کرده‌اند. وزارت دفاع روسیه همچنین با انتشار ویدئویی از پرواز هواپیماهایی که از پایگاه نوژه برخاسته‌ بودند اعلام کرد که داعش و جبهه النصره را در اطراف شهرهای حلب، دیرالزور و ادلب و همچنین سه نقطه فرماندهی جنگ و اردوگاه‌های آموزشی را در حلب، الباب و دیرالزور هدف قرار داده و به‌این‌ترتیب تعداد قابل‌توجهی از تروریست‌ها را به هلاکت رسانده‌اند.

گفتنی است که پارلمان روسیه نیز دیروز آمادگی خود برای تصویب توافق‌نامه استقرار گروه هوایی در ایران را اعلام کرد. ویکتور اوزروف، سناتور عضو کمیته امنیت پارلمان روسیه، در مصاحبه با ریانووستی، ضمن تأکید بر اینکه یک توافق‌نامه با ایران (شبیه توا‌فق‌نامه با سوریه) برای استقرار نیروی هوایی روسیه لازم است، گفت: «من فکر می‌کنم که شورای فدراسیون روسیه حاضر است تا این تصمیم را اتخاذ کند». لازم به یادآوری است که هفته گذشته، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، طرح استقرار گروه نیروی هوایی این کشور در خاک سوریه را به پارلمان برای تصویب نهایی ارائه کرده بود.

اکنون استقرار جنگنده‌های روسی در پایگاه هوایی نوژه احتمال رسیدن به چنین توافق‌نامه‌ای با ایران را تقویت می‌کند. آنها می‌خواهند هواپیماهای خود را به خاطر کاهش درخورتوجه زمان پرواز در ایران مستقر کنند. بمب‌افکن‌های دوربرد روسی پیش از این حملات خود را از پایگاه موزدوک روسیه انجام می‌دادند و باید مسافت ٢٠٠٠کیلومتری برای رسیدن به حریم هوایی سوریه را طی می‌کردند؛ درحالی‌که استقرار در همدان حداقل ٦٠ درصد از زمان لازم را کاهش می‌دهد و مسافت به

٧٠٠ کیلومتر کاهش می‌یابد. البته ارتش روسیه هنوز اعلام نکرده است که چه تعداد از جنگنده‌هایش قرار است از پایگاه هوایی همدان پرواز کنند.

آن‌طور که خبرگزاری اینترفکس گزارش داده است، وزارت دفاع روسیه درخواستی را به ایران و عراق فرستاده و از این کشورها خواسته است تا از حریم هوایی‌شان برای پرتاب موشک‌های کروز به سوریه استفاده کند. ژنرال ولادیمیر کومویدف، رئیس کمیته دفاع مجلس دومای روسیه، نیز معتقد است که ایران و عراق کریدور پرتاب موشک‌های کالیبر به سمت سوریه را فراهم خواهند کرد.