ناگفته‌های "صريح" جنتی در روز خدا حافظی: مى خواهيد "فيلم" بياورم ببينيد چه وضعيتى دارند؟

آرمان امروز- ياسمين طالقاني: ديروز روز تلخي براي اهالي فرهنگ و هنر بود؛ روز خداحافظي با وزيري كه رفت تا فرهنگ اين خاك و بوم از سوي مخالفان مشي اعتدالي او خدشه‌دار نشود. علی جنتي ماند تا آن روز كه يقين كرد تاكيد چندباره‌اش براي عقب‌نشيني نكردن باعث فشار بر رئيس‌جمهور و اهالي فرهنگ و هنر مي‌شود. پس براي آخرين بار دو كلمه «عقب‌نشيني نمي‌كنم» را تكرار رفت. او اين‌باره هم عقب‌نشيني نكرد و استعفا داد تا اين‌بار چند كلمه به اين تاكيدات او افزوده شود و در وصف علي جنتي بتوان تصريح كرد:«او عقب‌نشيني نكرد؛ ايثار كرد!» روز گذشته علي جنتي براي آخرين بار به وزارت ارشاد رفت. چون مراسم خداحافظي و تجليل از خدمات او برگزار شد. اين‌بار علي جنتي ديگر حصاري براي آنچه نداشت كه در دل پنهان كرده بود. در نخستين دقايق اين برنامه فيلم مستندی از نخستين روز وزارت جنتي به‌واسطه راي اعتماد و دوران خدمت او در ارشاد پخش شد. مجري برنامه كه از كارمندان ارشاد بود هم از تلخي اين روز گفت و پس ازآن جنتي به پشت‌تريبون رفت. وزير مستعفي ارشاد به واژه اعتماد فرهنگي اشاره كرد و سخنان خود را با مخاطب قرار دادن اهالي فرهنگ اين‌گونه ادامه داد كه در روزهاي اولي كه وارد وزارتخانه شدم، در حوزه موسيقي ديداري با پيشكسوتان اين حوزه داشتم. برخي از آنها اعلام مي‌كردند ۴ تا۸ سالي است كه پايشان به ارشاد نرسيده. در ادامه من با توجه به بسته بودن خانه سينما با سه گروه سينمايي كه با يكديگر اختلاف داشتند جلسه داشتم. با اين سه گروه صحبت كردم و متوجه شدم در بيانات آنها كه آنها مي‌گويند ما با ارشاد خيلي كاري نداشته‌ايم، اما من سعي كردم از روز اول بگويم كه گذشته را فراموش كنيد و به مانند دوره آقاي خاتمي و مسجدجامعي كه به اهالي فرهنگ و هنر احترام مي‌گذاشتند ما نيز قصد داريم به شما احترام‌گذاريم، سعي‌مان هم همين بود تا آنها را دلگرم كنيم. اعتماد فرو ريخته را بازسازي كنيم و اميدها را زنده نگه داريم و خوشحاليم امروز اهالي سينما، مطبوعات، رسانه و اهالي قلم با اميد بسيار فعاليت مي‌كنند.

در حوزه فرهنگ و هنر بايد آزادي داشته باشيم

جنتي اضافه كرد: احساسم اين است در حوزه فرهنگ و هنر بايد از همه ابزارهاي موجود استفاده بهينه كرد. بايد در اين حوزه فضاي باز و آزادي داشته باشيم تا افراد آنچه در ذهنشان است در چارچوب قانون بيان كنند. در حوزه كتاب و سينما هم بدين‌ترتيب است. لذا در طول اين مدت فضايي براي نويسندگان و روزنامه‌نگاران باز شد تا در چارچوب قانون مطالبشان را بيان كنند و حتي بسياري از كتاب‌هايي كه در گذشته بر اساس خرده‌گيري‌ها مقابلشان گرفته شده بود، فضا باز شد تا منتشر شود. فكر مي‌كنم اين فكر را در راس همه رهبر انقلاب قبول دارند و از بياناتشان مي‌توان دريافت. وي با بيان اينكه فكر ديگري هم وجود دارد كه مي‌گويند هر چه اطلاع‌رساني را محدود كنيم بهتر است، افراد بايد با سليقه ما پيش روند، كتاب بنويسند و در رسانه‌ها قلم بزنند، گفت: معتقدم حتي اگر فيلمي هم مي‌خواهند بسازند بايد با سليقه آنها جور در‌آيد. در موسيقي و... هم اينگونه است. ببينيد در فضاي مجازي در روزهاي اولي كه آمده بودم، رسانه‌ها سوال مي‌كردند مي‌توانيم از فيس‌بوك استفاده كنيم يا نه؟ كه من صريح و روشن گفتم: به هر صورت تحولات حوزه مجازي در دنيا ما را ناگزير مي‌كند كه از اين فضاها استفاده كنيم اما بايد جلو مضرات را بگيريم و حسن استفاده را لحاظ كنيم.

به نماينده ولي‌فقيه گفتم شما نمي‌توانيد جدا از فتواي ولي‌فقيه عمل كنيد

وي به استفاده از ديش و ماهواره كه همچنان ممنوع است، اشاره كرد و توضيح داد: استفاده از ديش و ماهواره ممنوع است، اما ببينيد چند درصد مردم را وادار كرده‌ايم خلاف قانون عمل كنند. يك روزي هم مي‌گفتند كه چرا از فضاي مجازي استفاده مي‌كنيد، اما امروز ببينيد مراجع تقليد هم دفاترشان روي شبكه‌هاي اجتماعي همچون تلگرام قرار گرفته است و از آن استفاده مي‌كنند. بنابراين اين اجتناب‌ناپذير است. جنتي تاكيد كرد: گاهي فضايي در كشور راه انداختند كه كسي نتواند در اين فضا تنفس كند، روزي در سفري به استانی بزرگ رفتم با نماينده ولي فقيه استان صحبت مي‌كردم. او گفت: با موسيقي مخالفم، گفتم: شما مخالفيد؟ شما نماينده ولي فقيه هستيد اما بايد ببينيد ولي فقيه شما چه فتوايي داده است. شما نمي‌توانيد جدا عمل كنيد. وقتي اين عنوان را داريد نمي‌توانيد بگوييد كلا با موسيقي يا تئاتر مخالفم. وي به تدوين شيوه‌نامه موسيقي اشاره كرد و گفت: پس از مدت‌ها شيوه‌نامه‌اي براي اجراهاي صحنه موسيقي نوشتيم تا تكليف هم مشخص باشد؛ از مخاطب تا مجريان، اما باز هم مي‌بينيم هر روز يك جا مشكل درست مي‌شود. در قم يك گروه كر برنامه برگزار كرد، محتوايش خوب بود، حجاب خانم‌هاي آن كه برگزاركننده بودند مناسب بود، اما چهار تا خانم كه روسري‌شان عقب بود عكسشان را گرفته و بعد عناصر سياسي عكس را در جامعه مدرسين و خدمت مراجع مي‌برند كه فضايي درست كردند تا مديركل استان نمي‌تواند حتي بماند و مجبور مي‌شود استعفا بدهد و برود. مي‌گويند حواشي است. بايد تماشاچي‌ها را كنترل كنيد. اگر قرار بر اين است، مي‌خواهيد فيلم بياورم تا ببينيد در مراسم سينه‌زني و عزاداري خانم‌هايي كه ايستاده‌اند، چه وضعيتي دارند. بايد آنها را هم تعطيل كنيم!

گاهي امام‌جمعه‌اي براي تئاتري كه نديده برافروخته مي‌شود

جنتي در ادامه اين گلايه‌ها به سراغ تئاتر هم رفت و گفت: گاهي براي يك تئاتر امام جمعه‌ استاني برافروخته مي‌شود و با اينكه آن تئاتر را نديده، اما بر اساس گزارشات نظر مي‌دهد؛ هر چند من پشت صحنه اين اتفاقات را مي‌دانم. آنها با معاون اداره كل مساله دارند. از اين رو به تئاتر ايراد مي‌گيرند؛ تئاتري كه در تكريم شهدا بوده است. وي افزود: تكليف اين مسائل در كشور روشن نيست. بايد از ابزارهاي فرهنگي، هنري در خدمت به نظام استفاده بكنيم يا نه؟ اگر قرار است باشد، بايد در چارچوب قانون اجرا شود. در اين دوره در حوزه كتاب هيات نظارت با ۲۱ تن از شخصيت‌هاي فرهيخته در حوزه نظارت تشكيل شد. حتي در حوزه هنرهاي نمايشي، موسيقي، شوراي صدور پروانه نمايش فيلم همه شخصيت‌هاي موجود آشنا به مباني هستند. بر اساس آن مجوزها را صادر مي‌كنند و با توجه به اينكه مردم احتياج به نشاط دارند، بايد اوقات فراغت را با تغذيه فرهنگي پر كنيم. جنتي با بيان اينكه برخي انگيزه معنوي و ديني دارند و معتقدند بايد تعطيل كنيم، عده‌اي هم انگيزه سياسي دارند، توضيح داد: من در نامه استعفاي خودم به رئيس‌جمهور آوردم كه در چند ماه مانده تا انتخابات حمله شديد از سوي جناح‌هاي مخالف دولت، به دولت خواهد شد. همين عده برجام را به شكلي مطرح كردند كه گويي هيچ به دست نياورده‌ايم و خيلي چيزها را از دست داده‌ايم. جنتي همچنين ضمن بيان اينكه مجموعه ما در ارشاد نتوانسته‌ایم بسياري از دغدغه‌هاي رهبري در حوزه فرهنگ را مرتفع كنيم ولي تلاش خود را كرده‌ايم، در پايان سخنانش آينده كار را براي ارشاد خوب توصيف كرد و گفت: گزينه‌اي كه به مجلس معرفي شده آقاي صالحي‌اميري است. او از فرهيختگان و شخصيت‌هاي ارزشمند است. عمرشان را در اين حوزه صرف كرده و امروز وجود ذيقيمتي هستند كه حتي در طول مدت مديريت من نيز همراهی خوبي با ارشاد داشتند.