ویژگی‌های مثبت و منفی ایرانیان از دیدگاه صادق زیباکلام

صادق زیباکلام با تشریح ویژگی‌های مثبت و منفی مردم ایران در دیدگاه‌های دیگران در مسیر تاریخ، اظهار کرد: تصویری که از ما در جهان وجود دارد، تصویری فوق‌العاده منفی است.

به گزارش ایسنا، این استاد دانشگاه در سیمنار تخصصی «برند ملی،‌ هویت یک ملت»، در ابتدای سخنان خود با طرح این پرسش که "آیا برای ما ایرانیان، می‌شود یک برند در نظر گرفت؟" گفت: هرچه در ذهنم جستجو کردم، کمتر چیزی پیدا کردم که دیگران آن را به عنوان یک برند و هویت برای ما بدانند.

وی افزود: البته در این راستا لازم است که بین مردم ایران و حاکمیت ایران تمیز قائل شویم. به هر حال تصوراتی از نظام جمهوری اسلامی ایران در این 32 سال در بین اذهان - صرف‌نظر از اینکه چقدر درست و غلط و چقدر مغرضانه و غیرمغرضانه است - وجود دارد اما من می‌خواهم در اینجا درباره تصوراتی که از مردم ایران وجود دارد، سخن بگویم.

زیباکلام با بیان اینکه "عده‌ای معتقدند که هویت ما به عنوان ایران و ایرانی در مقابل هویت‌های دیگر تعریف می‌شود"، ادامه داد: برخی هم می‌گویند هویت ایرانی بعد از حمله اعراب به ایران به وجود آمده است. برخی دیگر هم معتقدند هویت ایرانی و شیعی ماست که مورد توجه است و آن از زمان صفویه به وجود آمده است. اگرچه عده‌ای هم می‌گویند هویت ما از زمانی که مدرنیته در قرن نوزده به وجود آمد شکل گرفته است.

این استاد دانشگاه در ادامه گفت: اگر بخواهیم امروز به یک کشور خارجی سفر کنیم و قبل از آن ویزا بگیریم و فرم پر کنیم، در مواجهه با بحث ملیت می‌نویسیم «ایرانی»، اما اگر به 150 سال پیش برگردیم و کسی می‌خواست چنین فرمی را پر کند و سوال از ملیت ما می‌شد، وقتی از ایرانی‌ها این سوال پرسیده می‌شد، چند نفر از آنها می‌گفتند که من ایرانی هستم؟ اصلا وقتی می‌خواستند چنین فرمی را پر کنند چنین سوالی را متوجه نمی‌شدند. چنین اشخاصی شاید در مقابل این سوال می‌نوشتند «کردیت»، «اشقاقیت» و ... و من مطمئن نیستم که اگر بعد از حمله اعراب و همچنین زمان صفویه به ما می‌گفتند ملیت شما چیست، ما چه پاسخی می‌دادیم.

زیباکلام با طرح این مسأله که "باید دید هویت ما چه ویژگی‌هایی دارد و چگونه تعریف می‌شود"، اظهار کرد: باید بگویم تصویری که از ما وجود دارد، فوق‌العاده تصویری منفی است.

وی در همین راستا گفت: همسر سفیر انگلستان، هم‌عصر میرزاحسین‌خان سپهسالار، معتقد است خداوند از ایرانی‌ها متملق‌تر و چاپلوس‌تر نیافریده است و زمانی که میرزاحسین‌خان سپهسالار احداث خط آهن را مدنظر قرار داده بود، همسر سفیر انگلستان با این موضوع مخالفت کرد، چراکه معتقد بود ایران با چنین مردمی که دارد، نباید مهم شود.

این استاد دانشگاه ادامه داد: اینکه ما مردمی منزوی و متفرق هستیم و روحیه کار جمعی نداریم، از دیگر ویژگی‌هایی است که برای مردم ما در نظر می‌گیرند اما به هر ترتیب در مقابل این تصاویر منفی که از ما وجود دارد، «ادوارد براون» تصویری زیبا نیز از ما توصیف کرده است. او در مورد ایرانی‌ها گفته خداوند انسان‌هایی بهتر و نجیب‌تر از ایرانی‌ها نیافریده است. در مجموع این ویژگی که ما غیرقابل اعتماد هستیم، بیشتر به چشم می‌خورد.

وی در ادامه با بیان اینکه "ظاهرکاری و فریبکاری ظاهری، از جمله ویژگی‌های مردم ماست و ما بسیار روحیه تملق‌آمیزی داریم"، افزود: از سوی دیگر، در رادیو و تلویزیون مدام می‌گویند این ملت سربلند، نجیب، شجاع و با فرهنگ هستند و الکی و قلابی قربان‌صدقه ما می‌روند. حال باید دانست چرا حاکمیت به این شکل قربان‌صدقه مردمش می‌رود. پاسخ این است که در این سه دهه، سه میلیون ایرانی از این کشور رفته‌اند.

این استاد دانشگاه در پایان اظهار کرد:‌ در تجزیه و تحلیل‌های نهایی، ما مثل دیگران هستیم؛ نه خیلی پایین‌تریم و نه خیلی بالاتر.

گزارش خطا