٣ گزینه ترامپ در مورد ایران از نگاه سید حسین موسویان

سید حسین موسویان گفت: ترامپ در جهت تحقق شکست بن‌بست برای ایجاد تغییر بنیادین در روابط با ایران باید استانداردهای دوگانه را کنار بگذارد.

به گزارش ایسنا، سید حسین موسویان در جمع اساتید و دانشجویان دانشگاه براون آمریکا با بیان این‌که سه گزینه پیش روی ترامپ در مورد ایران وجود دارد که اولین گزینه سیاست تغییر رژیم است اظهار کرد:  گزینه سلطه و تغییر رژیم در ایران از قدمتی شصت ساله در ایران برخوردار است، یعنی از سال 1953 تا  2013. آمریکا در سال 1953 با تبانی با انگلیس، حکومت دموکراتیک مردمی مصدق در ایران را ساقط کرد و با منصوب کردن شاه، یک ربع قرن بر ایران سلطه یافت و از دیکتاتوری فاسد حمایت کرد.

وی افزود: انقلاب اسلامی ایران در حقیقت واکنش مردم ایران هم به حکومت دیکتاتوری و هم سلطه خارجی بود. اما چون استراتژی آمریکا سلطه بر نفت منطقه بود، استقلال ایران را نمی‌توانست تحمل کند و همین واقعیت ریشه اصلی سیاست "تغییر رژیم" آمریکا در ایران از سال 1979 تا 2013 بود. در این دوران آمریکا از تجاوز صدام به ایران به منظور تجزیه خاک ایران و نیز تغییر رژیم حمایت کرد در حدی که امکانات لازم جهت کاربرد سلاح‌های شیمیایی علیه ایرانیان را در اختیار صدام گذاشت و موجب شد صد هزار ایرانی قربانی سلاح‌های شمیایی در ایران شوند. آمریکا در دوران بحران هسته‌ای هم سخت‌ترین تحریم‌های یک‌جانبه، چند جانبه و بین‌المللی را علیه ایران سازماندهی کرد.

موسویان گفت: اعضاء کابینه‌ کلیدی ترامپ، اکثرا ضد ایران، ضد برجام و طرفدار سیاست تغییر رژیم در ایران هستند. پمپئو کاندیدای ریاست سازمان سیا در کنگره پیشنهاد تغییر رژیم را مطرح کرد و گفت: برای لغو برجام هم لحظه شماری می‌کند. فلین کاندیدای شورای امنیت ملی هم سیاست تغییر رژیم را بهترین سیاست در مورد ایران اعلام کرد. شعار ژنرال ماتیس کاندیدای وزارت دفاع هم این است که  "سه تهدید اصلی آمریکا:  ایران، ایران، ایران".

این دیپلمات با سابقه پیشین کشورمان با تاکید بر این‌که گزینه "تغییر رژیم" یک گزینه امتحان شده و شکست خورده است اظهار کرد: در عین حال سریع‌ترین راه برای ورود به چنین استراتژی هم پاره کردن برجام است. ایران تا کنون به تمام تعهداتش در قالب برجام بدون کم و کاست عمل کرده است، در حالی که آمریکا در اجرای تعهداتش لنگ می‌زند. اخیرا هم که سنا با رای 99 به صفر تمدید قانون تحریم ده ساله ایران را تصویب کرد. در عین حال مقام معظم رهبری ایران هم اعلام کرده که اگر آمریکا برجام را پاره کند، ایران هم آن را آتش خواهد زد.

وی گزینه دوم پیش روی ترامپ را "سیاست تعامل" عنوان کرد و گفت: این سیاست توسط اوباما صرفا سه سال یعنی از سال 2013 تا 2016 در روابط با ایران اجرا شد. سیاست تعامل اوباما مبتنی بر خصومت حداقلی، کنار گذاشتن سیاست تغییر رژیم ، اجتناب از درگیری نظامی، مذاکره مستقیم و بدون پیش شرط در موضوعات مورد اختلاف بود. این مذاکرات در مورد موضوع هسته‌ای که از دید آمریکا تهدید اصلی بود نیز آزمایش شد و نتیجه آن هم حل مسالمت‌آمیز بحران هسته‌ای و برجام بود. در این دوره در سطح وزیران خارجه مذاکرات مستقیم صورت گرفت. این سیاست موجب حل بخشی از اختلافات کهنه مالی شد و آمریکا 1.7 میلیارد دلار به ایران پرداخت. مقامات امنیتی دو کشور هم برای اولین بار به طور مستقیم مذاکره و برخی از زندانیان دو کشور هم تبادل شدند. ضمن این‌که ایران هم از مجازات 16 ملوان آمریکایی به خاطر ورود غیر قانونی به آبهای ایران گذشت و آنها را فورا آزاد کرد.

موسویان گفت: این سیاستی است که به مرور زمان می‌تواند به رفع تشنج در روابط دو کشور کمک کند و ادامه آن می‌تواند یک گزینه برای ترامپ باشد. فراتر از آن هم ترامپ می‌تواند از منطقه‌ای شدن اصول برجام حمایت کند تا زمینه خاورمیانه عاری از سلاح هسته‌ای فراهم شود.

این دیپلمات پیشین کشورمان گزینه سوم پیش روی ترامپ را شکست بن بست برای ایجاد تغییر بنیادین در روابط با ایران دانست و گفت: این گزینه به ترامپ کمک می‌کند تا به دنبال روابطی سالم و واقعا دوستانه با ایران باشد. این نوع رابطه نیز قدمتی صد ساله در تاریخ روابط ایران و آمریکا دارد یعنی از 1856 تا 1953. در این دوران آمریکا از نهضت ایرانی‌ها برای مقابله با سلطه دو قدرت استعمارگر وقت، یعنی روسیه و انگلیس حمایت می‌کرد و روابطی دوستانه و سالم با ایران داشت. به عنوان نمونه هاوارد بسکرویل (معلم آمریکایی مدرسه مموریال در تبریز بود که در جریان جنبش مشروطه و تلاش برای شکستن محاصرهٔ تبریز در این شهر کشته شد. از او اغلب به عنوان «لافایت آمریکایی ایران» و «شهید آمریکایی جنبش مشروطه ایران» یاد می‌شود) در سال 1907 از دانشگاه پرینستون، دانشگاهی که من الان در آن مشغول به کار هستم، فارغ التحصیل شد، به ایران رفت، درتبریز به شغل معلمی پرداخت، دوشادوش مردم تبریز در تظاهرات سال 1909 مردم ایران برای قانون اساسی و دموکراسی شرکت کرد و کشته شد و هزاران ایرانی او را به عنوان یک قهرمان ملی تشییع کردند و در تبریز به خاک سپردند. او گفته بود که "تنها تفاوت من با مردم ایران، محل تولد است که تفاوت بزرگی نیست".

موسویان ادامه داد: حالا شما دورانی که یک آمریکایی برای دفاع از آزادی و استقلال ایران جانش را فدا کرد را مقایسه کنید با دورانی که آمریکا با دادن مواد و تجهیزات شیمیایی به صدام، باعث کشته و زخمی شدن حدود صد هزار ایرانی شد! در آن دوران روابط دوستانه و اعتماد در حدی بود که دولت ایران با مصوبه مجلس، از یک آمریکایی برای سامان‌دهی سیستم مالی ایران دعوت کرد. یعنی با خواست ایران، یک آمریکایی در راس نظام مالی ایران قرا گرفت. البته من خوشبین نیستم که حتی اگر ترامپ هم بخواهد، بگذارند که در مورد چنین گزینه‌ای موفق شود. در عین حال او چند روز پیش گفت که آمریکا از این به بعد سیاست‌های اشتباه گذشته در مورد ساقط کردن رژیم‌ها را کنار گذاشته و با هر کشوری که قصد مبارزه با داعش داشته باشد نیز شریک خواهد شد. این دو عنصر می‌تواند زمینه‌ساز چنین گزینه‌ای باشد. به هر حال اگر ترامپ بخواهد این گزینه را انتخاب کند، من نقشه راه زیر را به او پیشنهاد می‌کنم:

1-درک صحیح از ایران.

2-ممانعت از دخالت کشورهای ثالث مثل اسراییل و عربستان در روابط واشنگتن-تهران،

3-پایان بخشیدن به سیاست تغییر رژیم در ایران،

4-رعایت اصول احترام متقابل و عدم مداخله،

5- احترام به منافع مشروع ایران در منطقه،

6- بهره‌برداری از زمینه‌های بهبود روابط اقتصادی همچون معامله 27 میلیارد دلاری بویینگ،

7-رفع موانع روابط مردمی،

8-همکاری در منافع مشترک هم‌زمان با گفت‌وگو در موارد اختلافی. مقام معظم رهبری ایران هم فرمودند که اگر برجام بدون ابهام اجرا شود می‌تواند زمینه‌ای برای گفت‌وگو در سایر موضوعات شود.

وی در ادامه با بیان این‌که آمریکا موضوع دموکراسی و حقوق بشر در ایران را همیشه بهانه کرده در حالی که همه می‌دانند وضعیت دموکراسی و حقوق بشر در ایران قابل مقایسه با هیچ یک از کشورهای عرب متحد آمریکا در منطقه نیست افزود: پروسه صلح روزگاری بهانه آمریکا برای فشار بود که حالا معلوم شد نتانیاهو عامل شکست طرح آمریکا برای تشکیل دو دولت فلسطینی و اسراییلی است و نه ایران.

موسویان تصریح کرد: آمریکا موضوع توان موشکی و سلاح‌های متعارف ایران را همیشه بهانه کرده در حالی که بودجه دفاعی ایران، یک دهم کشورهای عرب خلیج فارس با جمعیتی کمتر از ایران است. آمریکا در مرزهای ایران حضور نظامی دارد و فقط به عربستان در چند سال گذشه 110 میلیارد سلاح پیشرفته فروخته است. از این رو با این اوضاعی که آمریکا درست کرده، ایران باید توان تسلیحاتی متعارف خود را افزایش دهد. فراموش هم نکنید که ایران در 200 سال گذشته به هیچ کشوری تجاوز نکرده در حالی که در ابتدای انقلاب مورد تجاوز همسایگان عرب قرار گرفته است.

این دیپلمات پیشین کشورمان خاطرنشان کرد: آمریکا همیشه ایران را در مورد تروریسم محکوم کرده است در حالی که همه سران آمریکا و اروپا به طور رسمی اعتراف کرده‌اند که عربستان و متحدان عرب‌شان منبع اصلی مالی و تسلیحاتی و ایدئولوژیک گروه‌های تروریستی مثل داعش و القاعده هستند. این هم یک واقعیت است که ایران تنها قدرت منطقه‌ای است که در خط مقدم مبارزه با داعش و القاعده به کشورهای عراق و سوریه کمک می‌کند. از این رو آمریکا در جهت تحقق گزینه سوم باید استانداردهای دوگانه را کنار بگذارد.