چرايي پيوستن عمان به ائتلاف عربستان

كامران كرمى

از زمان تاسيس سلطان نشين عمان در سال 1970 تاکنون، راهبرد اين کشور در صحنه پرآشوب منطقه اي، سياست توازن و تعادل ميان بازيگران محافظه کار و تجديدنظرطلب بوده است. از مجراي ايفاي چنين نقشي، مسقط توانسته است، علاوه بر تامين منافع ملي، به اعتبار و پرستيژ خود نيز بيفزايد. روابط ويژه با ايران در زماني که ميان دولت هاي شوراي همکاري خليج فارس، به خصوص عربستان سعودي با ايران نوعي از تنش حکمفرما بوده، به يکي از موفقيت هاي اين کشور تبديل شده است. در يک سال اخير و پس از تشکيل ائتلاف نظامي اسلامي ضدتروريسم از سوي عربستان که در يک ماه اخير عمان نيز به آن پيوست، اين سوال پيش آمده است که اهداف مسقط از پيوستن به ائتلاف سعودي چيست؟ چرايي پيوستن سلطان نشين عمان را بايد در سه متغير زير جست وجو کرد:
     　
    1. بهبود روابط با عربستان
    ناظران معتقدند که پيوستن عمان در راستاي بهبود روابط با عربستان صورت مي گيرد. پادشاه عربستان سعودي ماه گذشته در طول سفر دوره اي به کشورهاي حاشيه خليج فارس به کشور عمان سفر نکرد. کارشناسان اين موضوع را به عنوان يک اقدام اعتراض آميز از سوي عربستان سعودي نسبت به مواضع سياسي عمان برشمردند. بلافاصله با پيوستن عمان به ائتلاف، منابع خبري از سفر محمدبن سلمان به عمان در هفته هاي آينده خبر داده و تاکيد کردند زمينه سازي براي سفر آتي ملک سلمان به عمان نيز از ديگر اهداف اين سفر خواهد بود.

    2. تغيير در جهت گيري سياست خارجي
    دليل ديگري که براي اين اقدام عمان بيان شده است، به فشار حلقه نزديک به عربستان و معتقد به ايفاي نقش جديد و فعال تر از سوي عمان برمي گردد. به خصوص با بيماري حاد سلطان قابوس بن سعيد، زمزمه ها براي تغيير در برخي از الگوهاي رفتار سياست خارجي عمان به گوش مي رسد.

    3. توصيه انگليس
    ارتباطات نزديک عمان با انگليس که همواره از سوي دو کشور مورد تاکيد قرار گرفته و مجددا در سفر منطقه اي ترزا مي نخست وزير بريتانيا به منطقه خليج فارس مورد تاکيد قرار گرفت، باعث شده تا انگليسي ها در اين سفر بر مقامات مسقط فشار آورده و آنها را متمايل به همراهي در ائتلاف نظامي اسلامي کنند. به خصوص با گسترش ناتو به سمت خليج فارس، ايفاي نقش جدي از سوي بازيگران شوراي همکاري خواسته غرب بوده و خواهد بود.
    اما به نظر مي رسد که پيوستن عمان به ائتلاف عربستان اگرچه مي تواند منجر به نزديکي دو کشور به يکديگر شود، اما همچنان نگاه عمان به تحولات پيراموني مبتني بر سياست توازن و تعادل است به خصوص که ايفاي نقش در مبارزه با تروريسم منافاتي با بنيادهاي سياست خارجي عمان ندارد و در چارچوب منافعي که براي اين کشور دارد، قابل ارزيابي است. بنابراين نمي توان اين اقدام مسقط را تجديدنظر در سياست سنتي آن به خصوص در قبال ايران دانست.

دنياي اقتصاد