گول تپه : قلعه ۶۰۰۰ ساله (+عكس)

گول تپه منطقه ی وسیعی است که در پشت گورستان عمومی باغ رضوان مرند در داخل باغ های مشجر قرار دارد که در اثر خاکبرداری وسیع جهت کود باغات و کف کوره های آجرپزی ، از صورت یک تپه ی مرتفع بصورت یک گودال وسیع در آمده است.

این قلعه در قسمت شرقی شهر مرند واقع شـده و آثار بجای مانده از آن نشان میدهد که این قلعـه در هزاره چهارم قبل از میلاد یعنی 6000 سال پیش بنا گردیده است و لادیمیرمینورسکی این قلعه را ازنوع قلعه های خشتی او را رکویی میداند که در حمله سارگون دوم پادشاه آشور تخریب شده است.ویلیاطرجکسون امریکائی نیز قلعه مرند را باقیمانده یکی از آتشکده های دوره ساسانی می شمارد و می گوید که مرند روزگاری در عهد ساسانیان پایتخت شهرستان ( واسپورگان ) بوده است. واژه گول تپه که به این قلعه اطلاق می شود شکل پهلوی و آذری گل فارسی است که معنای آتش وافگر آتش و شعله آتش دارد و کول در ترکی به معنی خاکستر و در کردی به معنی آتش است.کول‌تپه به جائی اطلاق می‌شود که تودهٔ بزرگی از خاکستر بصورت طبقه‌طبقه، روی هم انباشته شده و بصورت تپه‌ای مانند درآمده ‌باشد. در آذربایجان غربی بویژه کناره‌های دریاچه ارومیه که مرکز آتشکده‌های ایران بوده ‌است، کول‌تپه‌های زیادی برجا مانده‌است. روستائیان از این خاکسترها برای کود دادن بزمین بهره می‌برده‌اند و سالیان دراز است که آنها در کشتزارهای خود استفاده می‌کنند تا موجب باروری زمین گردند، بطوری که برخی از این توده‌های خاکستر یا کول‌تپه‌ها اکنون اثری برجا نمانده‌است. این خاکسترها لایه لایه‌اند و در میان هر لایه مقداری خاک و گاه اشیاء قدیمی بویژه کاسه و کوزه و ظروف مختلف پیدا می‌شود. واژهٔ گل با شکل پهلوی و آذری آن گول، در فارسی بمعنای آتش و شعلهٔ آتش است و کول در کردی به معنای آتش است. در ترکی کول، به معنی خاکستر است. گل تپه، یا گول تپه قدیمی تر و متعلق به زمانی است که در این جاها آتشکده ای بوده‌است و کول تپه جدید است و متعلق به زمانی است که خاکستر باقی مانده‌است. به هر دو صورت نشانی از آتش در خود پنهان دارند و جایگاه آتشکده‌های کهن هستند .دربارهٔ علت پیدایش این تپه‌های خاکستر در آذربایجان ایران حدس‌های گوناگونی زده می‌شود. بیشتر دانشمندان برآنند که این تودهٔ خاکستر بازماندهٔ هیزمی است که در آتشکده‌ها می‌سوخته و در طی سده‌ها تلی از خاکستر برپا گشته‌است.

گزارش خطا