صدا و سيما: از نماز رئيسي تا سخنراني روحاني

روز گذشته، رئیس‌جمهوری در حالی سخنرانی خود را در همايش «اقتصاد مقاومتی و توسعه روستایی»، انجام داد که صداوسیما در اقدامی غیرمعمول این مراسم را پخش زنده نکرد؛ همان مراسمی که حسن روحانی در آن به کنایه گفته: «هر روستا و روستایی یک رسانه برای دولت مظلوم یازدهم است».شاید این پخش‌نشدن به دلیل کنایه روز پنجشنبه رئیس‌جمهوری به «رسانه ملی» باشد؛ آنجاکه روحانی در جمع جوانان و نخبگان ‌استان سمنان گفت: «در آغاز این دولت، تورم مواد خوراکی و مواد غذایی نسبت به سال قبل آن، ٥١ درصد بود؛ اما امسال تورم مواد خوراکی ما نسبت به سال قبل کمتر از هشت درصد است. اما آن زمان که تورم موادغذایی ٥١ درصد شده بود، صداوسیما خواب و چرتش برده بود».تقابل صداوسیما با رئیس‌جمهور دولت یازدهم از همان شروع فعالیت‌های انتخاباتی حسن روحانی در سال٩٢ آغاز شده بود و تاکنون نیز ادامه دارد. از آغازبه‌کار دولت تدبیر و امید تا امروز، سازمان صداوسیما سه رئیس را به خود دیده است و هر سه نیز در مقاطعی مورد انتقاد رئیس‌جمهور و کابینه او قرار گرفته‌اند.

شاید این پخش‌نشدن به دلیل کنایه روز پنجشنبه رئیس‌جمهوری به «رسانه ملی» باشد؛ آنجاکه روحانی در جمع جوانان و نخبگان ‌استان سمنان گفت: «در آغاز این دولت، تورم مواد خوراکی و مواد غذایی نسبت به سال قبل آن، ٥١ درصد بود؛ اما امسال تورم مواد خوراکی ما نسبت به سال قبل کمتر از هشت درصد است. اما آن زمان که تورم موادغذایی ٥١ درصد شده بود، صداوسیما خواب و چرتش برده بود». تقابل صداوسیما با رئیس‌جمهور دولت یازدهم از همان شروع فعالیت‌های انتخاباتی حسن روحانی در سال ٩٢ آغاز شده بود و تاکنون نیز ادامه دارد. از آغازبه‌کار دولت تدبیر و امید تا امروز، سازمان صداوسیما سه رئیس را به خود دیده است و هر سه نیز در مقاطعی مورد انتقاد رئیس‌جمهور و کابینه او قرار گرفته‌اند.

تقابل با ٣ رئیس

زمانی که حسن روحانی دولت را تحویل گرفت، عزت‌الله ضرغامی ریاست سازمان صداوسیما را بر عهده داشت.

روحانی در خرداد ٩٢ که به عنوان کاندیدای ریاست‌جمهوری در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو شرکت کرده بود، به انتقاد از صداوسیما پرداخته و گفته بود: «ای‌کاش در صداوسیما هم عدالت برقرار می‌شد و اگر نقد سازنده‌ای بود، آن را بیان می‌کرد و اگر تهمت بود، به دنبال تهمت نرود؛ چراکه در رسانه‌ها به بسیاری از مسئولان ما ظلم شده است و ای‌کاش آنها می‌آمدند و از خودشان دفاع می‌کردند؛ چراکه بسیاری از آنهایی که در زندان شاه شلاق خوردند و یار امام بودند، به آنها توهین شده است».

او گفته بود: «اگر به آقای الف توهین شد، صداوسیما به آن فرد وقت داده تا پاسخ‌گوی این توهین‌ها باشد. مانند حرف امام خمینی(ره) که فرمودند اگر از پشت بلندگوی مجلس به کسی اهانت شد، به وی وقت دهید تا حرف بزند. اگر به شخصی توهین شد به آنها وقت پاسخ‌گویی بدهید، سرمایه‌های انقلاب را تحریف نکنید، اینها سرمایه‌های انقلاب‌اند و به‌سادگی آنها را از دست ندهیم و در زمین دشمن بازی نکنیم». او چند روز بعد از آن نیز «رسانه ملی» را «رسانه میلی» خوانده بود.

در بهمن همان سال نیز که حسن روحانی به ریاست‌جمهوری رسیده بود، تأخير در پخش زنده گفت‌وگوی تلویزیونی او از صداوسيما، حاشيه‌ساز شد. رئیس‌جمهوری در توییتی اعلام کرد عزت‌الله ضرغامی مانع پخش زنده گفت‌وگوی رئیس‌جمهور شده است. این مصاحبه بالاخره با تأخیر پخش شد و روحانی هم در آن برنامه گفت نمی‌خواهد دلایل تأخیر در پخش این مصاحبه را باز کند. صداوسیما دلایل فنی را دلیل این تأخیر عنوان کرد.

تقابل‌های سرافراز

حدود ١٥ ماه بعد از استقرار دولت یازدهم، ضرغامی رفت و محمد سرافراز به جای او منصوب شد؛ اما باز هم عملکرد این رسانه، انتقاد دولتی‌ها را دربر داشت. در اردیبهشت سال ٩٤ که مجید انصاری، معاونت پارلمانی حسن روحانی را بر عهده داشت، با انتقاد از صداوسیما گفت: «صداوسیما با کم‌لطفی نسبت به دولت یازدهم مانند دوره‌های قبل به توفیقات و دستاوردهای به‌دست‌آمده نمی‌پردازد. سایت‌ها و رسانه‌های دیگر نیز به‌جای همراهی و کمک به دولت، فشار زیادی را به دولت تحمیل می‌کنند».

اما یکی از مهم‌ترین تقابل‌های دولت و صداوسیما در دوران سرافراز، به پخش‌نشدن مصاحبه عادل فردوسی‌پور با وزیر خارجه دولت تدبیر و امید برمی‌گردد. برنامه ٩٠ مانند هر سال که در شب یلدا یک مصاحبه ویژه انجام می‌دهد، در سال ٩٤ و چند ماه بعد از توافق ایران با ١+٥ و شروع توافق برجام، مصاحبه‌ای با محمدجواد ظریف ترتیب داده بود که با وجود پخش تیزر آن، این مصاحبه پخش نشد. فردوسی‌پور نیز درباره این اتفاق گفت: «از ظریف و مردم عذرخواهی می‌کنم. صداوسیما صلاح ندید مصاحبه پخش شود».

پخش‌نشدن این مصاحبه با واکنش وزارت خارجه مواجه شد و سخنگوی این وزارتخانه از صداوسیما خواست به خاطر این اقدام غیرمسئولانه به افکار عمومی پاسخ دهد. روابط‌عمومی صداوسیما نیز در اطلاعیه‌ای با بیان اینکه مجری برنامه ٩٠ شخصا و بدون اطلاع و هماهنگی با شبکه سه به انجام این مصاحبه و اعلام خبر پخش آن مبادرت ورزیده، گفته بود: «گفت‌وگو و مصاحبه با رجل سیاسی، مذهبی و شخصیت‌های مختلف، تابع میل و نظر شخصی تهیه‌کننده یا عوامل برنامه نیست». این درحالی است که برنامه ٩٠ چندی پیش از آن با سیدحسن خمینی مصاحبه کرده بود که از این برنامه پخش شد.

ادامه تقابل‌ها

ریاست محمد سرافزار بر صداوسیما دیری نپایید و او در اردیبهشت ٩٥ و پس از یک‌سال‌و‌نیم استعفا و جای خود را به عبدالعلی علی‌عسکری داد؛ اما انتقادات دولتی‌ها از این رسانه همچنان ادامه داشت. آذر سال گذشته بود که وزیر بهداشت در یک برنامه زنده تلویزیونی از روند صداوسیما علیه دولت به‌شدت انتقاد کرد و درباره فسادهای دولت احمدی‌نژاد گفت: «شما چرا تا حالا ساکت بوده‌اید. چرا زمان دولت قبل صدایتان درنیامد. چرا درباره آن همه تخلفات هیچ چیز نگفتید».

سخنگوی دولت نیز چند باری در نشست خبری خود به صداوسیما و رفتار آن با دولت یازدهم انتقاد کرده است. محمدباقر نوبخت در اسفند سال گذشته گفته بود: «اجازه ندهید من سفره دل پرخونم را باز کنم. من صبح‌ها سعی می‌کنم تا برنامه رادیویی پیک بامدادی را گوش کنم؛ اما گویی این برنامه، پیک منفی است که صبح اول صبح به مردم می‌دهند».

او همچنین در آخرین نشست خبری خود در سال ٩٥ از صداوسیما خواسته بود در جهت منافع ملی حرکت کند و گفته بود: «تیم محدود سیاسی‌اي برخی از برنامه‌ها را حساب‌شده تهیه می‌کند که ما حساب آنها را از حساب رسانه ملی جدا می‌کنیم، اما مردم آنها را به حساب صداوسیما می‌گذارند. رسانه ملی دانشگاه است، این دانشگاه مسیر درست را برای ارزیابی در اختیار مردم قرار دهد و القای شبهه نکند».

پخش نماز رئيسي و

طعنه‌هاي مهران مديري

حدود یک سال از ریاست علی‌عسگری بر سازمان صداوسیما می‌گذرد و چندماهی به پایان کار دولت حسن روحانی باقی نمانده است، اما همچنان ردپای تخریب دولت در برنامه‌های صداوسیما دیده می‌شود. نمونه بارز آن برنامه «دورهمی» با اجرای مهران مدیری است که از شبکه نسیم پخش می‌شود.

مدیری جمعه‌شب و در پایان این برنامه با طعنه این‌گونه گفت: «خوشبختانه رونق اقتصادی ما هم دارد سر به آسمان می‌ساید. آن‌قدر بازار خریدوفروش داغ است که یک عده حتی دارند تلویزیون خانه خود را هم می‌فروشند. آدم می‌شناسم که فرش زیر پای خود را هم فروخته است. یک‌ سری به این سایت‌های خریدوفروش بزنید، خیلی‌ها یک عدد لیوان را به قیمت هزار تومان می‌فروشند. رونق اقتصادی در حال قل‌زدن است و سرریز کرده است. همه در حال خریدوفروش هستند. بفروشید تا بازار خوب است، دو روز دیگر این رونق اقتصادی از بین می‌رود و دلتان خواهد سوخت».

طعنه و انتقادهای صریح مهران مدیری در این برنامه بارها با واکنش مواجه شده و مشخص است که به صورت مستقیم دولت را مورد هدف قرار داده. او یک‌بار دیگر هم در این برنامه درباره آلودگی هوای خوزستان گفته بود: «اگر انرژی‌ها مثل چهارسال قبل و زمان انتخابات بود، الان بوی نفت بیشتری توی سفره‌ها می‌پیچید و مردم جنوب حداقل دو، سه روز در سال از آسمان آبی سهمی داشتند... دلیل این‌همه تنبلی‌رو هنوز دانشمندان نتونستن پیدا کنن، ممکنه ارثی باشه و ژنتیکی یا خودخواسته!»

مدیری یک‌بار هم که معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، ميهمانش بود، از او پرسید: «به‌عنوان معاون رئیس‌جمهوری چرا هیچ اتفاقی نمی‌افتد». ابتکار از او پرسید در چه زمینه‌ای و او گفت: «نمی‌شود منکر سختی کار دولت در این سه‌سال‌وچندماه مثل مذاکرات هسته‌ای و کارهای بزرگ دیگر شد، اما بدون مراجعه به آمار آنچه که مردم به‌راحتی می‌گویند این است که بالاخره چی و با این وضعیت اقتصادی چه کنیم».

مجری این برنامه طنز یک‌بار هم گفته بود: «تصور کنید یه عده چه‌جوری توانستند وارد عملیاتی بشوند که گفته بودند: «برگشتی ندارید». امروز که شرایط عادی است جواب آن دل‌وجرئت خارق‌العاده را با سازش‌کاری و منفعت‌طلبی می‌دید؟! اگر دل‌وجرئت بعضی کارها را ندارید چرا پست‌هایی را می‌گیرید که انجام آن دل‌وجرئت می‌خواهد. اگر نمی‌توانی بتمرگ در خونه‌ات!!» کنایه‌ای که به عقیده عده‌ای به دولت و تیم مذاکره هسته‌ای می‌خورد.

پخش‌نشدن سخنان رئیس‌جمهوری در روز گذشته، می‌تواند استراتژی شفاف این رسانه را نسبت به دولت و حسن روحانی بیشتر نشان دهد، درحالی‌که کمی کمتر از دو ماه تا انتخابات ریاست‌جمهوری فاصله است و رقبای انتخاباتی دولت نیز شروع به فعالیت کرده‌اند. چهارشنبه هفته پیش بود که صداوسیما در «شبکه تهران»، بعد از اذان مغرب و عشا، نماز حجت‌الاسلام رئیسی که تولیت آستان قدس رضوی را برعهده دارد پخش کرد. این در حالی است که او یکی از نامزدهای اصلی جناح اصولگرا و منتقد دولت برای ریاست‌جمهوری محسوب می‌شود. اواخر سال گذشته نیز برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو از حجت‌الاسلام رئیسی به‌عنوان ميهمان دعوت کرده بود که برخلاف همیشه که این برنامه در استودیوی خبری اجرا می‌شود، در قسمتی از حرم امام رضا(ع) برگزار شد. باید منتظر ماند و دید در آستانه ثبت‌نام کاندیداهای ریاست‌جمهوری دوره دوازدهم، موضع و رویکرد صداوسیما نسبت به دولت حسن روحانی چگونه خواهد بود؛ اتفاقی که تجربه نشان داده به نظر نمی‌رسد دولت و طرفدارانش را راضی کند.

شرق

گزارش خطا