6 سناريوي كانديداتوري احمدي‌نژاد

مهشيد ستوده : دو خودرويي كه ديروز در حياط وزارت كشور ايستادند تا سرنشينانش شناسنامه به دست وارد ستاد انتخابات كشور شوند مشخص بودند. حتي مشخص بود كه از ميان سه سرنشين اين خودرو يك نفر نيست كه شناسنامه‌اش را از جيبش بيرون مي‌آورد و دو نفر هستند كه شناسنامه به دست اسم خود را وارد ليست داوطلبان انتخابات رياست‌جمهوري مي‌كنند. سابقه هشت‌ساله محمود احمدي‌نژاد آنقدر روشن بود كه همه آنهايي كه نامه ششم مهرماه 95 محمود احمدي‌نژاد خطاب به مقام معظم رهبري را خوانده بودند و جمله« برنامه‌اي براي حضور در عرصه رقابت‌هاي انتخاباتي سال آينده ندارم» را مرور كرده بودند به خوبي مي‌دانستند كه احمدي‌نژاد قرار نيست از اين عرصه كنار برود. حتي آنجا كه در بيانيه 23 بهمن ماه 95 اعلام كرد بنايي براي حمايت از كانديدايي ندارد و تنها يك ماه بعد از بقايي حمايت كرد، همه‌چيز مشخص بود. محمود احمدي‌نژاد هيچ‌وقت بناي كانديدا نشدن را نداشت. هيچ‌وقت هم به تعطيل كردن سفرهاي استاني‌اش فكر نكرد. حتي با وجود پرونده شكايتي كه از او در قوه قضاييه وجود داشت تصور مي‌كرد كه بهترين شرايط را براي آينده سياسي‌اش دارد. ثبت نام ديروز محمود احمدي‌نژاد محتمل‌ترين اتفاق ممكن در تمام سال‌هاي اخير بود اما اينكه اهداف او براي آينده چيست و او در صورت رد صلاحيت خود يا بقايي چه مي‌كند، موضوعي است كه هنوز خيلي روشن نيست. اما چه شد كه بهاري كه احمدي‌نژادي‌ها نويدش را مي‌دادند آنقدر زود از راه رسيد؟

سناريوي اول: گرفتن صلاحيت بقايي

يكي از نخستين سناريوهايي كه از ثبت‌نام محمود احمدي‌نژاد در انتخابات رياست‌جمهوري به نظر مي‌رسد تلاش او براي گرفتن تاييد صلاحيت حميد بقايي است. اين را شايد بتوان از همان جمله «من براي حمايت از آقاي بقايي در انتخابات ثبت نام كرده‌ام» برداشت كرد. حمايت احمدي‌نژاد از بقايي آن هم با ثبت نام در انتخابات فقط مي‌تواند اين معني را بدهد كه احمدي‌نژاد مي‌داند بقايي رد صلاحيت مي‌شود پس براي دفاع خودش به ميدان مي‌آيد، در انتخابات ثبت نام مي‌كند و بعد شايد پيغامي براي شوراي نگهبان بفرستد كه در صورت تاييد صلاحيت بقايي خودش از ميدان انتخابات كنار مي‌رود. اين احتمال روز گذشته در فضاي مجازي و رسانه‌اي به‌شدت دست به دست مي‌شد كه تنها شرط كنار رفتن احمدي‌نژاد از اين عرصه تاييد صلاحيت بقايي است. همين هم باعث شده است كه نتايج بررسي صلاحيت‌هاي داوطلبان انتخابات رياست‌جمهوري كه چند روز ديگر تازه آغاز مي‌شود به‌شدت به چشم بيايد كه شوراي نگهبان در برابر حميد بقايي كه سخنگوي كميسيون اصل نود مجلس گفته است پرونده مفتوح و حكم انفصال از خدمت دارد چه تصميمي مي‌گيرد. احمدي‌نژاد با همه هياهويي كه در مورد پرونده پاك حميد بقايي در ماه‌هاي اخير به راه انداخته است به خوبي مي‌داند كه خبري از تاييد صلاحيت براي مرد شماره 3 پايگاهش نيست، پس خودش هم به ميدان آمده است. پيش از اين در انتخابات رياست‌جمهوري سال 92 اسفنديار رحيم‌مشايي كه سابقه بازداشت و پرونده قضايي را نداشت به عنوان رجل سياسي انتخاب نشده بود. حتي در آن ميان كانديداهايي هم از جناح اصولگرا بودند كه داراي صلاحيت حضور در انتخابات رياست‌جمهوري شناخته نشدند. همه اين موارد باعث شده است كه اين احتمال در اذهان به وجود بيايد كه تاييد صلاحيت حميد بقايي در اين عرصه شدني نيست اما بايد ديد با آمدن محمود احمدي‌نژاد به عرصه انتخابات در اين تصميم شوراي نگهبان خللي وارد مي‌شود يا خير؟

سناريوي دوم: برهم زدن جبهه اصولگرايي

سناريوي دوم اما اين است كه احمدي‌نژادي‌ها به ميدان آمده‌اند تا بازار راي اصولگرايان را بر هم بزنند. حضور احمدي‌نژاد در عرصه انتخابات ضرر آنچناني براي پايگاه راي حسن روحاني ندارد اما براي پايگاه راي ابراهيم رييسي يا ساير كانديداهاي اصولگرا مي‌تواند يك خطر باشد. آنهايي كه در ميان دو قطبي «رييسي» و «ساير كانديداهاي اصولگرا» مانده بودند شايد حالا با آمدن احمدي‌نژاد و تاييد صلاحيت احتمالي او به سمت او بچرخند. در اين ميان اما احمدي‌نژاد اين را خوب مي‌داند كه بعد از آمدنش به عرصه انتخابات درست پس از نهي مقام معظم رهبري اقبالي در ميان نيروهاي سياسي اصولگرا ندارد، در ميان اصلاح‌طلبان و اعتداليون هم كه تكليف روشن است پس در اين ميان او مي‌تواند با دادن شعارهاي مردم‌پسند كه در طول مبارزات انتخاباتي (در صورت تاييد صلاحيت) بدهد بازهم سبد راي اصولگرايان را دچار تزلزل كند اما اين شعارها تغييري در سبد راي حسن روحاني ايجاد نخواهد كرد حتي در شرايطي كه روحاني و مردانش در كابينه آنچنان از ميراث منفي احمدي‌نژاد براي‌شان روشنگري نكرده‌اند. آنچه مشخص است اين است كه تكليف در پايگاه راي حسن روحاني هنوز هم مشخص است اما در پايگاه راي اصولگرايان از آمدن احمدي‌نژاد جز آشفتگي و بر هم ريختن برنامه‌هاي انتخاباتي چيزي حاصل نشده است.

سناريوي سوم: آمده‌ايم، پس هستيم

احمدي‌نژاد در تمام سال‌هاي اخير نشان داده است كه ساختارشكني را دوست دارد. فرقي ندارد كه نوع اين ساختارشكني يك خانه‌نشيني 11 روزه‌اي باشد كه تمام سياستمداران وقت آن را واقعي مي‌دانند و خود او غيرواقعي. حتي فرقي ندارد كه اين ساختارشكني تمسخر 290 نماينده مجلس وقت در جلسه سوال از رييس‌جمهور باشد يا نه. احمدي‌نژاد هميشه ساختارشكني را دوست داشته است. اگر به او گفتند مشايي معاون اولش نباشد، تمام تلاشش را كرد تا او در همين پست باشد. اگر به او هشدار داده شد كه سعيد مرتضوي را به عنوان رييس سازمان تامين اجتماعي انتخاب نكند او را نگه داشت و حتي در زماني كه وزير كارش را به دليل مرتضوي استيضاح كردند به جلسه استيضاح با سي‌دي كه خودش آن را افشاگري از برادر رييس قوه مقننه مي‌دانست، رفت. به او گفتند با مشايي رابطه نداشته باشد و او در تمام اين سال‌ها مشايي را نفر دوم تشكيلات خودش دانست. حالا به او گفته شده بود كه كانديداي انتخابات رياست‌جمهوري دوازدهم نشود. اگر همه آن را يك «نهي» مي‌دانستند او اما اين را تنها يك «توصيه» مي‌دانست. همين هم شد كه ديروز نه تنها معاون سابقش را براي ثبت‌نام تا وزارت كشور همراهي كرد كه خودش هم وارد گود انتخابات شود. اما چرا احمدي‌نژاد ساختارشكني را دوست دارد؟ همه برنامه‌هاي او نشان مي‌دهد كه نمي‌خواهد تنها يك «رييس دولت سابق» باشد و نمي‌خواهد كه به اين راحتي‌ها فراموش شود. اين تلاش براي فراموش نشدن را از همان فرداي پايان دولتش نشان داد. از همان جايي كه براي خودش سخنراني‌هاي هفتگي ترتيب مي‌داد يا آنكه سفرهاي استاني مي‌رفت. ابتداي كار مبهم حرف مي‌زد همان «بهار» و «بازخواني خط امام» اما تنها كاري كه در اين ميان نشد بازخواني خط امام بود. بازخواني خط امام از همان روزهاي ابتدايي برنامه‌ريزي‌اي بود براي رسيدن به همين روز. بهاري كه آنها دنبالش بودند همين بهاري بود كه سكانس اصلي نمايش احمدي‌نژادي‌ها بود براي آنكه تنها يك رييس دولت نباشد. احمدي‌نژادي‌ها براي آينده برنامه‌هاي مهمي دارند كه شايد در آن اين ساختارشكني‌ها به كارشان بيايد.

سناريوي چهارم: سكوت يا حمايت از نامزد سايه

 احمدي‌نژاد پا به بازي‌اي گذاشته است كه شايد با محاسبات خود او از هر طرف برايش سود داشته باشد. اما اگر احمدي‌نژاد هم همراه با بقايي رد صلاحيت شود چه خواهد شد؟ ديوان محاسبات چندي پيش اعلام كرده بود كه از 48 هزار ميليارد تومان تخلفات دولت احمدي‌نژاد است كه از اين رقم 12 هزار ميليارد تومان تخلف شخص احمدي‌نژاد است. آن سوي ميدان در قوه‌قضاييه هم شكايت مجلس از احمدي‌نژاد كه با يك‌بار احضار ناكام او همراه بوده، مفتوح است و تحقيقات ادامه دارد. به جز تخلفات احتمال اينكه محمود احمدي‌نژاد به عنوان رجل سياسي شناخته نشود، بالا است. اما اگر احمدي‌نژاد رد صلاحيت شود، مشخص نيست كه او كار را به يك بيانيه خطاب به پايگاه رايي كه او معتقد است به اصرار آنها وارد عرصه انتخابات شده است رضايت مي‌دهد يا اينكه سكوت كند. هرچه كه هست بي‌شك آنها براي رد صلاحيت شدن هم برنامه دارند، هرچند كه مي‌گويند دليلي براي رد صلاحيت‌شان وجود ندارد. اما در اين ميان شايد محمود احمدي‌نژاد از يك گزينه ديگري كه در بي‌خبري و بدون حاشيه در انتخابات ثبت‌نام مي‌كند، حمايت كند. گزينه‌اي از ميان اصولگرايان كه از همان سال گذشته خبر از ديدارهاي احمدي‌نژاد با او هم آمده بود اما حمايت علني نشد تا شايد گزينه مورد حمايت آنها از همين حالا لو نرود.

 اعتماد