انتخابات ٢٩ اردیبهشت: "انتخاب میان پوپولیسم و عقلانیت"

فرهنگ سیاسی ایران نیز از پوپولیسم و شعارهای پوپولیستی به دور نبوده است. انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم در حالی برگزار خواهد شد که برخی کاندیداهای ریاست جمهوری در بیان شعارهای پوپولیستی گوی سبقت را از یکدیگر ربوده اند.

نوانديش- اكبر مختارى: در فضای انتخابات در اکثر کشورها کاندیداهای سیاسی میکوشند با بیان شعارها و برنامه های خویش راه را برای رسیدن به پیروزی هموارنمایند.گاهی وجود بستر پذیرش برای شعارهای پرطمطراق از سوی مردم سبب میگردد افرادی سکان رهبری سیاسی کشورها را برعهده گیرند که فاقد برنامه بلندمدت برای تحقق وعده های خویش می باشند واگرچه با شور و هیجان کار خویش را آغاز مینمایند لیکن عاقبت از خود چیزی جز درد و سختی و ناامیدی باقی نمیگذارند.

اگرچه ریشه شعارهای پوپولیستی و عوامفریبانه در ادبیات سیاسی، به دولت های غیردموکراتیک در آمریکای لاتین بخصوص در دوران جنگ سرد برمیگردد لیکن تضعیف نقش اصالت خانوادگی در برابر قدرت رسانه ها برای کسب پیروزی از یکسو و افزایش توجه به خواسته های کوتاه مدت و سرعت در رسیدن به مطالبات سبب گردیده است شعارهای پوپولیستی حتی در یکی از دموکراتیک ترین کشورهای جهان، ایالات متحده نیز خود را نمایان سازد.

پوپولیسم با نوعی اغواگری در هم آمیخته است و فریاد نجات مردم از مشکلات بر اغواگری اش می افزاید. تاکید ابهام آمیز بر مفهوم عدالت و نفی تمام تلاشهای موفق گذشته و سو استفاده از واژه مردم وعدم ارایه برنامه برای تحقق شعارها مفهوم پوپولیسم را هرچه بیشتر شرح و توضیح میدهد.

در حالیکه یکی از کاندیداها از ایجاد پنج میلیون شغل سخن میگوید دیگری سخن از ایجاد شش میلیون شغل و افزایش سه برابری یارانه میگوید.این در حالیست که جامعه ایران اندک زمانیست که دوران هشت ساله یکی از پوپولیست ترین افراد تاریخ سیاسی خود را پشت سر نهاده است.

شعارهای پوپولیستی انتخابات پیش رو، از ابتدا عدم تحقق اش واضح و مبرهن است چرا که نه پایه و ریشه علمی دارد و نه حتی منابع مالی اش همچو دولت پردرامد نفتی پوپولیست سابق موجودست.در برابر شعارهای اغواگرایانه اخیر، عملکرد دولتی وجود دارد که با عقلانیت و اجماع نخبگان فکری و سیاسی توانسته است کشور را از یکی بزرگترین بحرانهای سیاسی و اقتصادی که برامده از تحریم های ظالمانه بوده است برهاند.دولتی که تورم کشور را از چهل درصد به کمتر از ده درصد رسانده است.درجاییکه دوستان رییس جمهور سابق ایران در ونزوئلا،با وجود درامد بالای نفتی با تورم نزدیک به هزار درصد دست وپنجه نرم می کنند.

دولتی که دو اصل مهم ثبات و پیش بینی پذیری را توامان داراست و چندان به اقتصاد صدقه ای باور ندارد.البته هر دولتی نکات ضعف خواست خویش را نیز داراست و دولت روحانی نیز ضعفهای مهمی در عرصه های اقتصادی و فرهنگی و سیاسی دارد لیکن همین که به وجود مشکلات و بحرانهای موجود و احتمالی معترفست نوعی تمایز میان خود و اغواگری پوپولیسم ایجاد می نماید. انتخابات بیست و نهم اردیبهشت انتخاب میان افراد نیست بلکه انتخاب میان رویکردهاست انتخاب میان رویکردهای پوپولیستی با رویکردی که به عقلانیت و ثبات و آینده نگری در اداره کشور می اندیشد.

* مدرس مدعو علوم سیاسی

گزارش خطا