کد خبر: ۶۲۸۳۷

تاریخ انتشار: ۱۱ مهر ۱۳۹۶ - ۱۱:۰۱

اجتماعی » اجتماعی

مرورى بر برنامه هاى سید محمد بطحائی؛

عدالت در آموزش و پرورش و ارتقا منزلت معلمان و فرهنگيان

سید محمد بطحائی وزيرآموزش و پرورش برنامه های خود را برای «اجرای متوازن سند تحول بنیادین آموزش و پرورش » و بر اساس رهنمودها و دیدگاه های امام (ره) و منویات و دیدگاه های مقام معظم رهبری، رویکردها و برنامه های رئیس جمهوری دکتر روحانی و سیاست های وی در دولت دوازدهم در حوزه آموزش و پرورش، سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی، نقشه جامع علمی کشور و احکام برنامه ششم توسعه اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی کشور متناسب با شرایط، نیازها و امکانات کشور تنظیم کرده که بخشهایی از برنامه پیشنهادی وی در این گزارش آمده است:

پیشگفتار

وزارت آموزش و پرورش به عنوان گسترده ترین نهاد اجتماعی رسالت خطیر زمینه سازی برای تربیت انسان را برعهده دارد.

این رسالت سترگ از منظر معارف اسلامی و آموزه های وحیانی از جایگاهی رفیع و بی بدیل برخوردار است و تحقق آن نیازمند بهره مندی از سیاست ها، راهبردها و برنامه هایی است که بر مبانی نظری و فلسفی عمیق و روشهای متقن و عملی استوار باشد. نهاد آموزش و پرورش با توجه به نیازهای امروز و فردای جامعه، مأموریت دارد تا برای توانمندسازی سرمایه های انسانی و اجتماعی، تقویت انسجام فرهنگی و وحدت ملی، افزایش سواد ملی، کاهش آسیب های اجتماعی، نهادینه سازی امنیت ملی، تعمیق تربیت اخلاقی، دینی، گسترش مهارت ها و شایستگی های نسل جوان، برنامه ریزی و اقدام کند.

با وجود تلاش قابل تقدیر مدیران و معلمان در طول سالیان متمادی و سرمایه گذاری فراوان مادی و معنوی، به دلایل مختلف، از جمله تحولات محیطی، شرایط آموزش و پرورش کشور رضایتبخش نیست و با کاستی ها و چالش هایی روبه رو است لذا اگر امروز برای درمان این چالش ها چاره اندیشی نکنیم فردا دیر است.

خوشبختانه براساس مطالبات و تاکیدهای مقام معظم رهبری و تلاش خبرگان و اندیشه ورزان عرصه تعلیم و تربیت اعم از معلمان، دانشگاهیان و حوزویان برای حل مشکلات و فایق آمدن بر کاستی ها، «سند تحول بنیادین آموزش و پرورش» تدوین و تصویب شده است.

اینجانب برنامه های پیشنهادی خود را برای «اجرای متوازن سند تحول بنیادین آموزش و پرورش » و براساس رهنمودها و دیدگاه های امام (ره) و منویات و دیدگاه های مقام معظم رهبری، رویکردها و برنامه های رئیس جمهوری دکتر روحانی و سیاست های وی در دولت دوازدهم در حوزه آموزش و پرورش، سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی، نقشه جامع علمی کشور و احکام برنامه ششم توسعه اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی کشور متناسب با شرایط ، نیازها و امکانات کشور تنظیم کرده ام.

باور دارم اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، نیاز به استلزامات و زیرساخت هایی دارد که برخی از مهمترین آنها عبارتند از:

1- ارتقای جایگاه آموزش و پرورش در جامعه به عنوان نهاد مولد سرمایه انسانی و اجتماعی و موتور توسعه و پیشرفت کشور.

2- ایجاد عزم ملی و مشارکت تمام قوا، دستگاه ها و نهادها به ویژه خانواده های دانش آموزان.

3- ارتقای منزلت و تأمین معیشت معلمان به عنوان اصلی ترین مولفه تعلیم و تربیت و قوی ترین عامل تحول آفرین.

4- جذب و تربیت نیروی انسانی باانگیزه و دارای شایستگی های حرفه ای متناسب با نیازهای کمی و کیفی آموزشی و تربیتی با توجه به بازنشستگی بیش از 400 هزار نفر تا چهار سال آینده.

5- تامین منابع مالی و امکانات موردنیاز کیفیت آفرینی در آموزش و پرورش توسط نهادهای تخصیص دهنده منابع.

با توکل بر خداوند متعال و توسل به حضرات معصومین علیهم السلام، در صورت کسب رای اعتماد نمایندگان مجلس شورای اسلامی تلاش خواهم کرد با جلب همفکری و همدلی جامعه بزرگ فرهنگیان، که عمری را در میان آنان زندگی کرده ام و با ظرفیت ها، توانمندی ها، مسئولیت پذیری ها و دغدغه های آنان آشنا هستم و با جلب مشارکت و مساعدت همگان، به ویژه نمایندگان مجلس شورای اسلامی، این راه پرفراز و نشیب را با اعتدال، تدبیر و امید طی کنیم تا بیش از پیش شاهد تربیت دانش آموزانی مومن، متخلق، دانا، خلاق، بانشاط، توانمند، نوآور، پژوهشگر و کارآفرین باشیم و بتوانیم آینده ای سرشار از معنویت، اخلاق و انسانیت را به ارمغان آوریم.

* نگاهی به شاخص های آموزشی و پرورشی سال تحصیلی 96 - 95

* جمعیت دانش آموزی:

- سهم دانش آموزان مدارس غیردولتی با آموزش از راه دور، از کل دانش آموزان 12.8 درصد

- پوشش تحصیلی واقعی دانش آموزان دوره پیش دبستانی 60 درصد، ابتدایی 97.86 درصد، متوسطه اول 93.04 درصد و متوسطه دوم 81.81 درصد

- درصد دانش آموزان روستایی 26 درصد

- تعداد دانش آموزان عشایری 336 هزار نفر، تعداد کلاس های چند پایه و عشایری 54 هزار کلاس (تعداد دانش آموز 658 هزار نفر)

- تعداد دانش آموزان مدارس شبانه روزی 480 هزار نفر

- درصد دانش آموزان رشته ریاضی و فیزیک 14 درصد، علوم تجربی 29 درصد، علوم انسانی 24 درصد، فنی حرفه ای 17.3درصد، کاردانش 3.16 درصد

- تعداد دانش آموزان مدارس استعدادهای درخشان متوسطه اول 50 هزار و 500 نفر و متوسطه دوم، 132 هزار و500 نفر بدون پیش دانشگاهی

- تعداد دانش آموزان اتباع بیگانه عمدتا افغانستانی تحت پوشش آموزش رایگان 400 هزار دانش آموز در 25 هزار مدرسه

- تعداد سوادآموزان 10 تا 49 سال تحت پوشش سازمان نهضت سواد آموزی بیش از 500 هزار نفر* نیروی انسانی :

- نسبت دانش آموز به معلم در دوره ابتدایی 25.1، متوسطه اول 20.2 و متوسطه دوم 13.8

- میزان تحصیلات نیروی انسانی شاغل لیسانس و بالاتر 665 هزار و 189 نفر بیش از 70 درصد، فوق دیپلم و دیپلم 175 هزار و 919 نفر

- میزان کارکنان زن 53 درصد و کارکنان مرد 47 درصد

- تعداد 750 هزار نفر بازنشسته فرهنگی تا پایان سال 1395

- بازنشستگی تعداد 408 هزار نفر تا سال 1400 (266 هزار نفر مرد)

* ساختار و محتوای نظام آموزشی و برنامه درسی :

- استقرار پایه یازدهم در نظام جدید آموزشی در سال تحصیلی 97 - 96

- تالیف 196 عنوان کتاب درسی جدید در پایه ها و رشته های مختلف تحصیلی

- استقرار سامانه فروش الکترونیکی کتاب های درسی

- استقرار سامانه الکترونیکی مشارکت معلمان در اعتبارسنجی کتاب های درسی

- چاپ و انتشار بیش از 130 میلیون جلد کتاب درسی در 1100 عنوان

- چاپ و انتشار مجلات رشد، فصلنامه ها و ویژه نامه های تخصصی رشته ها به شمارگان 33 میلیون

- استقرار 62 سامانه الکترونیکی مالی، دانش آموزی، اداری و پشتیبانی

* فضاها و تجهیزات آموزشی، پرورشی و ورزشی :

- سرانه فضا به ازای هر دانش آموز 5.2 متر مربع در پایان سال 1395

- میزان تراکم دانش آموز در کلاس در دوره ابتدایی 24.8 نفر، متوسطه اول 25.5 نفر و متوسطه دوم 20.5 نفر

- سرانه فضاهای ورزشی روباز و سرپوشیده دانش آموزی به میزان 28 متر مربع در پایان سال 1395

- ساخت مدارس نوساز، به تعداد یک هزار و 997 پروژه با 11 هزار و 197 باب کلاس در سال 1395

- تجهیز آزمایشگاه ها و کارگاه های 11 هزار مدرسه دوره اول متوسطه و ابتدایی به کیت های علوم تجربی و ابزارهای ویژه درس کار و فناوری

- فعال سازی تعداد 625 پژوهش سرای دانش آموزی مجهز به کارگاه و آزمایشگاه های متنوع و 70 پژوهش سرای نانو در مناطق آموزشی کشور

- مشارکت خیرین مدرسه ساز در ساخت و تجهیز بیش از 30 درصد مدارس کشور با سرمایه گذاری حدود 11 هزار و 100میلیارد ریال

* تامین منابع مالی دولتی وزارت آموزش و پرورش :

- نسبت بودجه وزارت آموزش و پرورش به بودجه عمومی دولت، 9.8 درصد در سال 96 پیش بینی می شود این درصد در پایان سال به 11 درصد برسد

- نسبت عملکرد اعتبارات هزینه ای وزارت آموزش و پرورش، به اعتبارات هزینه ای دولت، 11.5 درصد

- سرانه دانش آموزی در سال تحصیلی 96 - 95 بیش از سه میلیون تومان

- میزان میانگین دریافتی معلمان کشور حدود دو میلیون و 500 هزار تومان در سال 96

* اسناد راهبردی و جهت ساز بالادستی در آموزش و پرورش :

- سیاست های کلی ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش کشور ابلاغی مقام معظم رهبری

- سیاست های کلی نظام اداری ابلاغی مقام معظم رهبری

- سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی ابلاغی مقام معظم رهبری

- سیاست های کلی حاکم بر برنامه ششم توسعه ابلاغی مقام معظم رهبری و قانون برنامه ششم

- سند تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش؛ برنامه مصوب زیرنظام ها و نقشه علمی کشور

* احکام برنامه ششم توسعه در حوزه آموزش و پرورش

1- اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش

2- تعمیق و توسعه فرهنگ عمومی و سبک زندگی ایرانی - اسلامی

3- آشنایی دانش آموزان با اصول صحیح بهره مندی از فضای مجازی و ارتقای سواد رسانه ای آنان

4- توجه ویژه به هنرستان های فنی و حرفه ای و کار دانش با هدف آموزش نیروی متخصص کار و افزایش مهارت های حرفه ای

5- خرید خدمات آموزشی با هدف گسترش سهم بخش خصوصی در حوزه آموزش و پرورش

6- کوچک سازی ساختار اداری وزارت آموزش و پرورش و واحدهای تابعه ستادی و استانی به میزان حداقل 15 درصد از طریق واگذاری، برون سپاری و خرید خدمت، به استثنای مدارس دولتی

7- طراحی، تدوین و اجرای تمامی برنامه ها و فعالیت های وزارت آموزش و پرورش مطابق با سند تحول بنیادین آموزش و پرورش

8- اجرای بخش دوم نظام رتبه بندی معلمان

9- بازمهندسی نیروی انسانی بر اساس سند تحول و نقشه جامع علمی کشور

10- ارتقای جایگاه آموزش و پرورش به مثابه مهمترین نهاد تربیت نیروی انسانی و مولد سرمایه اجتماعی و انسانی

11- افزایش کمی و کیفی اردوهای فرهنگی- تربیتی و علمی- آموزش دانش آموزان

12- کیفیت بخشی به تشکل های دانش آموزی از قبیل اتحادیه انجمن های اسلامی دانش آموزان، سازمان بسیج دانش آموزی، سازمان دانش آموزی از طریق اختصاص نیروی انسانی، تجهیزات و امکانات

13- جلب و جذب بیش از پیش مشارکت خیرین مدرسه ساز از طریق حمایت های معنوی و تسهیل و تسریع اداری در فعالیت های این قشر خدوم

14- ترویج ارزش های ایرانی- اسلامی و توسعه فرهنگ مطالعه و پژوهش در مناطق محروم و روستایی و مناطق عشایری و مرزی از طریق اختصاص اعتبار و منابع لازم به کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

15- هوشمند سازی مدارس، امکان دسترسی الکترونیک سخت افزاری و نرم افزاری به کتب درسی و کمک آموزشی با کمک وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات

16- توجه ویژه به صندوق ذخیره فرهنگیان، شفاف سازی فعالیت های آنان و کیفیت بخشی به طرح ها و برنامه های آتی

17- ترویج و تحکیم فرهنگ ایثار و جهاد و سازماندهی امور ایثارگران

18- معرفی الگوها و قهرمانان ملی ایثار و شهادت در متون درس و فعالیت های پژوهشی و برگزاری مسابقات علمی

19- کیفیت بخشی به اردوهای راهیان نور

* رویکردهای دولت دوازدهم در حوزه آموزش و پرورش :

1- آموزش یکپارچه : یکپارچگی میان آموزشی عمومی و عالی در ابعاد سیاست های آموزشی، محتوای آموزشی و ابزارهای آموزشی

2- آموزش متنوع :

- تنوع در محتوای آموزشی متناسب با ویژگی های بومی- منطقه ای و تقاضای جامعه

- تنوع در اهداف آموزشی به منظور پوشش نیازمندی ها و تقاضاهای متنوع جامعه

- تنوع در آموزش های مهارتی و حرفه ای

3- آموزش عادلانه :

- عدالت در برخورداری: برخورداری از فرصت های برابر آموزشی برای تمامی دانش آموزان

- تنوع در شیوه های جذب دانشجو و گذار از کنکورگرایی افراطی در نظام آموزشی

- تنوع در اهداف آموزشی به منظور پوشش نیازمندی ها و تقاضاهای متنوع جامعه

- عدالت در تناسب ویژگی های بومی و آموزش: ایجاد زمینه های لازم آموزش براساس زبان قومیتی و ویژگی های اجتماعی و جغرافیایی مناطق مختلف کشور

- عدالت در تناسب توانمندی و عرضه دانش : توسعه دیدگاه های آموزش برون مدرسه ای برای آموزش افراد تیزهوش و دارای استعداد درخشان

4- مدرسه آینده ساز :

سرمایه گذاری بر آموزش عمومی، سرمایه گذاری برای ساخت آینده بلندمدت کشور است. برخورداری از شهروندان توسعه طلب، پذیرنده نوآوری، ماهر، قانون مند، مسئولیت پذیر، مشارک جو و دیندار که در جامعه ای اخلاقی زندگی می کنند، محصول این نظام است.

تغییر در نظام آموزش و پرورش بر پایه جهت گیری های کلان زیر پیگیری خواهد شد:

- معلم محوری: کلیدی ترین سیاست آموزش و پرورش عمومی مبتنی بر معلم محوری، نیازمند پیش نیازهای متعددی از جمله ارتقای وضعیت معیشت معلمان، ارتقای شان اجتماعی معلم به عنوان یکی از اصلی ترین گروه های مورد اعتماد اجتماعی و تغییر در ساختارهای ارزیابی و سنجش است.

- توسعه سواد اطلاعاتی : شهروند فردا، شهروندی برخوردار از سواد اطلاعاتی و سواد دیجیتالی خواهد بود، به همین دلیل لازم است تا توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات و هوشمندسازی مدارس بر پایه بخشی از عواید دولت از محل سهم تنظیم مقررات خدمات فناوری اطلاعات و هم چنین هزینه کرد مالیات نهادهای عمومی غیردولتی با موافقت مقام معظم رهبری در دستور کار قرار گیرد. به موازات آن، ارتقای فرهنگ مناسب برای زیست در عصر اطلاعات در دستور کار بخش پرورشی قرار خواهد گرفت.

آنچه تفاوت های میان وضع مطلوب با وضعیت فعلی را بنا می سازد و نیازمند تغییرات جدی در دولت است، عبارتند از:

- کتب درسی متنوع: تدوین یا انتخاب چندین کتاب درسی در چارچوب برنامه درسی ملی برای هر پایه، به نحوی که معلم و مدرسه بر اساس راهبردها و جهت گیری های خودم می توانند از میان گزینه های موجود، کتاب درسی مناسب را انتخاب نمایند. به این ترتیب والدین، توانمندی گزینش از میان محتواهای آموزشی متنوع، متناسب با تنوع استعدادی فرزند خود را خواهد داشت.

- تمرکززدایی در سیاست های آموزشی : دولت بخشی از اختیارات خود را به مدارس واگذار می کند؛ اختیاراتی مانند انتخاب محتوای آموزشی، راهبردهای آموزشی، ابزارهای آموزشی و به کارگیری معلمان و کادر آموزشی به منظور عملیاتی سازی آن، گسترش هیات امناهای مدارس با حضور نمایندگان شوراهای محلی و شهری، نمایندگان سازمان های مردم نهاد (سمن ها) و نمایندگان صنایع و بنگاه ها در تغییر ساختار حکمرانی مدارس در اولویت قرار می گیرد.

- الگوی جذب دانشجو : تغییر وضعیت «کنکور محور» فعلی به وضعیت «گزینش جامع نگر» که در آن پذیرش بر اساس نمرات دوران تحصیل، توصیه نامه های معلمان، جوایز علمی و مهارتی و سوابق تحصیلی انجام می شود.

- توسعه رویکرد برون مدرسه ای در آموزش های تخصصی و آموزش استعدادهای درخشان : استعداد و هوش امری عمومی نیست و استعدادهای متنوع انسان ها، نیازمند آموزش ها و پرورش های ویژه است. دانش آموز مستعد در حوزه هنر می تواند در ریاضیات نامستعد بوده یا بالعکس. «تنوع استعدادها و نه رتبه بندی استعدادها» سیاست کلیدی در حوزه آموزش استعدادهای درخشان است. بر این اساس، مدارس وظیفه توسعه دانش عمومی و پرورش خصایص انسانی را برعهده داشته و آموزش های فراتر از دانش عمومی و پاسخگویی به استعدادهای درخشان اعم از شتاب بخشی آموزشی و غنی سازی آموزش نیازمند نهادهای تخصصی برون مدرسه ای هستند.

- عدالت آموزشی : آموزش عمومی و نه آموزش های تخصصی و برون مدرسه ای بر عهده دولت بوده و دولت از طریق خرید خدمت آموزشی و نه توسعه مدارس خصوصی و غیردولتی به انجام وظیفه خود می پردازد. واگذار نکردن مدارس دولتی و به جای آن خرید بلندمدت خدمات آموزشی از بخش غیردولتی و براساس معیارهای مشخص، نیازمند تقویت توانمندی های نظارتی و ارزیابی در بخش دولتی است.

- تقویت سازوکارهای مشارکت عمومی-خصوصی: نظام تدبیر مناسب از طریق جذب مشارکت بخش غیردولتی قابل حصول است. به این ترتیب از یک سو توسعه مشارکت نهادهای خصوصی و از سوی دیگر توسعه مشارکت نهادهای عمومی غیردولتی مانند شهرداری ها یا نهادهای غیردولتی مانند دانشگاه ها یا سازمان های خیریه ای، در حوزه آموزش و پرورش عمومی، سیاستی کلیدی برای دولت خواهد بود. استفاده از سازوکارهای مشارکتی مانند قراردادهای ساخت، بهره برداری و انتقال، قراردادهای خرید خدمت یا اجاره بلندمدت تسهیل گر این نوع مشارکت ها است.

- دانش و مهارت های کلیدی : خروجی نظام آموزش و پرورش، انسانی بهره مند از آگاهی و مهارت های کلیدی در زندگی است. این مهارت ها در وضعیت فعلی منطبق با اقتضائات دنیای امروز نیست و نیازمند بازنگری است.

مهارت های کلیدی که باید افزون بر توانمندی ها و مهارت های فعلی مورد توجه قرار گیرند عبارتند از:

1- تفکر انتقادی که لازمه زیستن در عصر اطلاعات و مواجه با انبوهی اطلاعات است

2- خلاقیت و نوآوری

3- روا مداری و پذیرش تنوع

4- کارآفرینی که لازمه توسعه اقتصادی در سطح فردی و اجتماعی است

5- ارتباطات اجتماعی و مشارکت تیمی

6- یادگیری تمام عمر و خودآموزی که پیش شرط زیستن در جامعه دانش بنیان است** مهمترین مشکلات و چالش ها :

1 - ناپایداری مدیریت ها و برنامه ها و سیاست گذاری در آموزش و پرورش

2 - سیطره حافظه محوری نسبت به سایر سطوح یادگیری در نظام آموزشی و پرورشی

3 - وجود نابرابری در دستیابی به فرصت های آموزشی و پرورشی برابر در مناطق مختلف کشور به ویژه مناطق مرزی و محروم

4 - نبود عزم ملی برای ایجاد تحول بنیادین و حل مشکلات آموزش و پرورش

5 - نگاه هزینه ای به آموزش و پرورش به جای نگاه های سرمایه ای و توسعه ای

6 - تاثیرپذیری نظام آموزش و پرورش رسمی از سیاست ها و رویکردهای نظام سنجش و پذیرش دانشگاه ها کنکور

7 - ضعف هماهنگی اهداف و برنامه های آموزشی و پرورشی در نظام آموزش عمومی با نیازهای بازار کار و اشتغال

8 - ضعف در کارکرد فرهنگی، تربیتی و اجتماعی نظام آموزشی و گسست بین تعلیم و تربیت رسمی و غیررسمی و آموزش عالی

9 - کم توجهی به توسعه مهارت های زندگی دانش آموزان و ضعف رویکرد کارآفرینی و توسعه فرهنگ کار در محتوای آموزشی و تربیتی

10 - خلاء فرهنگ پژوهش محوری و حاکمیت کتاب محوری ناشی از سنگینی سایه کنکور و حجم زیاد کتاب های درسی

11 - نبود زمان کافی در نظام آموزشی و پرورشی برای عینیت یافتن و بروز خلاقیت و تقویت پرسشگری و تفکر انتقادی

12 - پیچیدگی ساختار و تشکیلات سازمانی، درجه تمرکز بالا و توجه کافی نداشتن به جایگاه مدرسه، به عنوان کانون اصلی تعلیم و تربیت (مدرسه محوری)

13 - فقدان نظام تضمین کیفیت در نظام آموزشی و پرورشی کشور

14 - نبود سازوکارهای لازم برای مشارکت همه جانبه تمامی عوامل سهیم و موثر در نظام تعلیم و تربیت

15 - ناکارآمدی رویه ها و فرآیندهای سازمانی و روش های انجام کار

16 - وجود مشکلات منزلتی، معیشتی و رفاهی و به تبع آن کاهش انگیزه معلمان

17 - ضعف در مهارت های تخصصی و حرفه ای معلمان و نبود نظام سنجش صلاحیت

18 - اختلال در مدیریت منابع انسانی بویژه در حوزه جذب، نگهداشت و توسعه منابع انسانی

19 - کمبود منابع مالی و نبود تنوع در روش های تامین آن

20 - کم توجهی به آموزش و تمرین مهارت های زندگی در برنامه های درسی و پرورشی

21 - نبود نظام مناسب و ضعف زیرساخت های لازم برای توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات و روش های نوین آموزشی و پرورشی

22- نبود سازوکارهای لازم و کافی برای جلب مشارکت های خانواده در نظام آموزشی و پرورشی کشور

** ارزش ها و باورها :

1 - آموزش و پرورش به عنوان مهمترین دستگاه تعلیم و تربیت رسمی کشور، بر مبنای نظام ارزشی جامعه و ملهم از اسناد تحولی نظام به ویژه سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، برنامه های آموزشی و تربیتی را در سطح جامعه به اجرا درمی آورد.

2 - آموزش و پرورش عامل اصلی تربیت نیروی انسانی، ضامن توسعه پایدار و مهمترین نهاد تربیتی بعد از خانواده به شمار می آید و به عنوان امری حاکمیتی، مبنای تحول در عرصه های مختلف نظام اجتماعی، سیاسی و اقتصادی کشور است.

3- در جهت گیری کلان آموزش و پرورش، عدالت آموزشی و تربیتی اصل محوری محسوب می گردد و آموزش و پرورش باید تمام مساعی خود را برای بهره مندی همه دانش آموزان کشور از مواهب برنامه ها به کار بندد، به نحوی که امکان دسترسی متعادل و متناسب همه متربیان به برنامه های آموزشی پرورشی رسمی فراهم آید.

4- مدرسه کانون اصلی تعلیم و تربیت رسمی در جامعه است تمامی سیاست گذاری ها، برنامه ریزی ها و اهداف آموزشی و تربیتی در حوزه تعلیم و تربیت در این کانون که مرکز اصلی آموزش است محقق می گردد.

5 - معلمان تاثیرگذارترین مولفه نظام آموزشی و تحقق بخش اهداف تربیتی و آموزشی مدرسه محسوب می شوند و دولت و وزارت آموزش و پرورش باید برای ارتقای شایستگی های حرفه ای و منزلت آنان تمام توان خود را به کار گیرد.

6 - مدیریت آموزشگاهی با اهمیت ترین بخش از مدیریت در نظام آموزشی و پرورشی است و بهبود و توسعه آن باید هدف کانونی این نظام قرار گیرد.

7 - فعالیت های تربیتی و فرهنگی در ساحت های شش گانه تربیتی، با محوریت تربیت اعتقادی، عبادی و اخلاقی بر مبنای ارزش های برگرفته از قرآن کریم و سنت حضرات معصومین (ع)، از جمله اولویت های نظام آموزشی است.

8 - همسوسازی و هماهنگی سطوح مدیریتی آموزش و پرورش از ستاد تا مدرسه به منظور جاری سازی راهبردهای اصلی و اجرای برنامه ها و تحقق اهداف، وظیفه ای دائمی و مستمر برای مدیران است و بی توجهی به آن می تواند سبب فاصله، تفاوت و گاه تعارض میان هدف ها و سیاست های قصد شده و کسب شده گردد.

9 - گستردگی نظام آموزشی در کشور و وسعت سازمان و ساختارهای آن ایجاب می کند تا سیاست های کاهش تمرکز به عنوان روش بهبود نظام تصمیم گیری و فرصتی برای رشد خلاقیت های مدیران و کارشناسان منطقه ای و محلی همواره مورد پیگیری قرار گیرد.

10 - محدودیت منابع و امکانات دولتی از یک طرف و منابع سرشار ناشی از مشارکت همگانی در آموزش و پرورش به قصد بهره مندی عاطفی و ذهنی عموم مردم در آموزش و پرورش ضرورتی انکار ناپذیر و رویکردی تحول آفرین است

11- اقتصاد آموزش و پرورش نیازمند بازتولید مدل های جدید، کارآمد و بهینه برای تامین، مدیریت و مصرف منابع مالی و کالبدی است.

** رویکردهای برنامه :

1 - تمرکز بر سند تحول بنیادین به عنوان محور و مبنای همه جهت گیری های نظام تعلیم و تربیت رسمی کشور و عامل همسوسازی، وحدت و انسجام شکلی و محتوایی برنامه ها و اقدامات آموزش و پرورش کشور

2 - ارتقای کیفیت و جایگاه مدارس به عنوان کانون اصلی تعلیم و تربیت رسمی

3 - تاکید بر ساحت های شش گانه تربیتی سند تحول بنیادین و تلاش در جهت تحقق کارکردهای محوری آن

4 - توسعه عدالت آموزشی با کاهش نابرابری در برخورداری از فرصت های تعلیم و تربیت

5 - ارتقای کیفیت تعلیم و تربیت با اولویت دوره ابتدایی

6 - بهبود ساختارها، رویه ها و روش ها در جهت تقویت مدرسه محوری

7 - ارتقای منزلت اجتماعی و جایگاه حرفه ای سرمایه انسانی آموزش و پرورش با تاکید بر جایگاه و نقش الگویی معلم

8 - توسعه فناوری اطلاعات به عنوان پیشران تحول آموزش و پرورش

9 - توسعه حرفه ای معلمان به منظور افزایش توان پاسخگویی نظام آموزشی به نیازهای حال و آینده جامعه

* اهداف و سیاست های اجرایی :

1- تامین زیرساخت ها، برای اجرای متوازن سند تحول:

- تدوین برنامه ها، مبتنی بر مضامین سند تحول

- طراحی، تصویب، تکمیل و اجرای خرده نظام های سند تحول

- توسعه تعاملات نظام مند و اثربخش با مراجع و نهادهای تصمیم ساز و تصمیم گیر کشور

- توسعه گفتمان سند تحول در آموزش و پرورش

2- ارتقای راهبری و مدیریت در آموزش و پرورش :

- همسوسازی قوانین، مقررات، وظایف، فرایندها، رویه ها و فعالیت های جاری، با سند تحول و تغییرات ساختار نظام آموزشی

- چابک سازی تشکیلات و کاهش تمرکز و تصدی گری؛ همراه با افزایش اختیارات و مسئولیت های مدیران صف و مدارس

- طراحی و اجرای الگوی مدرسه محوری و بهبود مدیریت مدرسه آموزشگاهی؛ با تاکید بر توانمندسازی مدیران مدارس

- تحدید جایگاه حوزه ستادی به سیاست گذاری و کاهش نقش ستاد و استان، در اجرای برنامه ها

- نهادینه کردن نظام مدیریت عملکرد و استقرار نظام تضمینی کیفیت

3- ارتقای مدیریت منابع انسانی:

- ساماندهی، بهسازی و متناسب سازی مولفه های اصلی منابع انسانی، با تاکید بر طراحی و تدوین برنامه جامع نیروی انسانی

- ارتقای انگیزه و منزلت حرفه ای، فرهنگی و اجتماعی فرهنگیان و بزرگداشت سرمایه های نمادین و مفاخر تعلیم و تربیت کشور و تکریم بازنشستگان

- طراحی و تدوین و اجرای نظام سنجش صلاحیت حرفه ای و رتبه بندی حرفه ای معلمان

- تنوع بخشی به روش های جذب و تربیت معلم با محوریت دانشگاه های فرهنگیان و شهید رجایی و تاکید براستفاده بهینه از ظرفیت قانون متعهدین خدمت

- توسعه دوره های بازآموزی معلمان با بهره گیری از فناوری های نوین

- بازنگری عناوین و محتوای رشته های تحصیلی تربیت معلم؛ با تاکید بر ایجاد انعطاف در برنامه درسی و رویکرد تلفیقی معلم چند مهارتی

4- توسعه مشارکت در آموزش و پرورش :

- ارتقای نقش و افزایش مشارکت خانواده در تعلیم و تربیت؛ با تاکید بر افزایش اختیارات انجمن اولیا و مربیان

- توسعه مشارکت دانش آموزان در امور آموزشی، پرورشی و ورزشی مدرسه و تقویت شوراها و تشکل های دانش آموزی

- افزایش نقش معلمان در برنامه ریزی و انجام فعالیت های مدارس؛ با تاکید برافزایش کارآمدی شوراهای درون مدرسه

- تقویت تعامل و مشارکت با انجمن های علمی-آموزشی و تشکل های صنفی و حرفه ای معلمان، سمن ها و نهادهای فرهنگی و اجتماعی و دستگاه های دولتی و غیردولتی ملی و بین المللی خصوصا حوزه های علمیه

- اجرای کامل قانون مدارس غیردولتی و توسعه کیفی مدارس بر مبنای آن

- تقویت نقش شوراهای آموزش و پرورش در سطح استان ها و شهرستان ها و جلب و توسعه مشارکت خیرین و نهادهای محلی و منطقه ای

- توسعه تعاملات و همکاری های بین المللی آموزش و پرورش به ویژه با جهان اسلام

5- مدیریت بهینه و افزایش بهره وری منابع و مصارف مالی با تاکید اقتصاد مقاومتی:

- بسترسازی برای ایجاد تحول در اقتصاد آموزش و پرورش و نهادینه شدن فرهنگ اقتصاد مقاومتی

- طراحی و استقرار نظام خدمات معیشتی و رفاهی فرهنگیان

- تنوع بخشی به منابع، تامین و تجهیز منابع جدید و افزایش سهم از بودجه عمومی و بخش غیردولتی در منابع آموزش و پرورش

- اصلاح نظام بودجه ریزی بر مبنای بودجه ریزی عملیاتی و متناسب سازی برنامه ها و بودجه

- اولویت سرمایه گذاری و تخصیص منابع دولتی در مناطق محروم با تاکید بر دوره ابتدایی

6- ارتقای کیفیت برنامه درسی محتوا و روش ها در فعالیت های آموزشی، پرورشی و ورزشی :

- بازنگری محتوای برنامه های درسی، مبتنی بر اهداف مصوب دوره ها و پایه های تحصیلی با تاکید بر توجه متوازن به ساحت های شش گانه تربیت

- اعمال سیاست چند تالیفی کتاب های درسی و واگذاری بخشی از اختیارات برنامه ریزی به استان ها با رعایت مفاد سند برنامه درسی

- توجه به توسعه مهارت های زندگی و نیازهای زیستن در عصر اطلاعات و ارتباطات، مسائل زیست محیطی و توسعه پایدار، در تدوین برنامه ها در چارچوب استلزامات تعلیم و تربیت اسلامی

- تقویت همسویی و هم افزایی تعلیم و تربیت غیررسمی با آموزش و پرورش رسمی

- توسعه مشارکت با معلمان، حوزه های علمیه و دانشگاه ها، در تدوین برنامه درسی و بهره گیری از ظرفیت بخش غیردولتی در تولید، چاپ و توزیع مواد و منابع آموزشی

- توسعه و تقویت کارکرد فرهنگی- تربیتی نظام آموزش و پرورش

- تعمیق و اعتلای تربیت دینی و اخلاقی دانش آموزان با تاکید بر انس با قرآن و عترت

- ارتقای سلامت روانی و جسمانی دانش آموزان و مقابله با آسیب ها و ناهنجاری های اجتماعی آنان

- ترویج و توسعه پژوهش در مدارس و افزایش مهارت های هنری و خلاقیت فکری دانش آموزان

- استقرار ارزشیابی شایستگی محور در سنجش و ارزشیابی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان

7- تقویت و توسعه فعالیت های فرهنگی، پرورشی و تربیت بدنی :

- برنامه ریزی برای حاکمیت رویکرد فرهنگی تربیتی در آموزش و پرورش و مسئولیت پذیری همه عناصر و مولفه ها برای تحقق اهداف و برنامه های تربیتی در ساحت های شش گانه تربیتی

- باز طراحی فعالیت های تربیتی و فوق برنامه براساس الگوی تربیت متوازن با تاکید بر تربیت اسلامی دانش آموزان، تعمیق فرهنگ حیا، عفاف و حجاب، تقویت همبستگی و وحدت ملی

- توسعه کیفی مراکز دارالقرآن، اردوگاه های دانش آموزی و کانون های فرهنگی و تربیتی

- تقویت و تعمیم تربیت بدنی و ورزش همگانی و گسترش المپیادها و کانون های ورزشی درون و برون مدرسه ای به عنوان محور توسعه سواد حرکتی و تربیت بدنی و ورزش دانش آموزی

- استقرار نظام فراگیر مشاوره و راهنمایی اجتماعی، بالینی، ورزشی، بهداشتی و شغلی برای دانش آموزان و خانواده ها با استفاده از مشاورین حرفه ای و بهره مندی از ظرفیت بخش غیردولتی و تعاونی

- ارتقای کمی وکیفی مراکز مشاوره برای حضور موثر مدارس در فرآیند مصون سازی دانش آموزان و خانواده ها و پیشگیری از آسیب های فرهنگی و اجتماعی در دوره ها و پایه های مختلف تحصیلی با همکاری سازمان ها، نهادها و حوزه های علمیه

- توسعه و ارتقای سطح فعالیت های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و ارتباط موثر با مدارس در دوره های تحصیلی

- کیفیت بخشی به فعالیت های تشکل های دانش آموزی از قبیل اتحادیه انجمن های اسلامی دانش آموزی، سازمان بسیج دانش آموزی، سازمان دانش آموزی، فدراسیون های ورزشی و اجرای اثربخش اردوهای راهیان نور

8- افزایش اثربخشی آموزش های فنی و حرفه ای و کاردانش :

- توسعه آموزش های فنی و حرفه ای و افزایش کیفیت، اثربخشی و کارایی بیرونی آموزش ها

- توسعه کارآفرینی و ترویج فرهنگ کار در بین دانش آموزان و توسعه شایستگی های حرفه ای و اقتصادی آنان

- گسترش نقش بخش غیردولتی در عرضه آموزش های فنی و حرفه ای و کاردانش

9 - توسعه عدالت آموزشی، پرورشی و ورزشی :

- توسعه سوادآموزی (محور بی سوادی)، انسداد مبادی بی سوادی و تحت پوشش قرار دادن حداکثری دانش آموزان در دوره ها و رشته های مختلف تحصیلی

- توسعه نظام مند آموزش های پیش دبستانی، با همکاری نهادهای اجتماعی و مشارکت خانواده ها؛ با تاکید بر مناطق محروم و دو زبانه

- اولویت بخشی به مناطق روستایی، مرزی و کمتر توسعه یافته و مدارس لازم التوجه، در تامین و تخصیص منابع مالی، انسانی، تجهیزاتی

- توجه ویژه به جنسیت، تفاوت های فردی و مقتضیات محلی در ارائه خدمات آموزشی، پرورشی، ورزشی و بهداشتی

- توانبخشی و کیفیت بخشی تعلیم و تربیت دانش آموزان با نیازهای ویژه و سرآمد، در دوره های مختلف تحصیلی، با تاکید بر استقرار و توسعه الگوی تلفیقی

- توسعه آموزش های مهارتی در همه دوره های تحصیلی با اولویت مناطق محروم و مرزی

- توسعه و تقویت نظارت و راهنمایی در عمل، با تاکید بر کلاس های چندپایه، روستایی و عشایری

10 - توسعه فناوری اطلاعات و ارتقای راهبری و مدیریت فضای مجازی در آموزش و پرورش :

- توسعه دولت الکترونیک و زیرساخت فناوری اطلاعات در آموزش و پرورش و افزایش بهره مندی از فناوری در برنامه های آموزشی و پرورشی؛ با تاکید بر یکپارچه سازی سامانه ها

- سرمایه گذاری برای توسعه شبکه یادگیری به عنوان اینترانت و پنجره واحد یادگیری مجازی در مدارس، با مشارکت بخش خصوصی

- کاهش شکاف دیجیتالی بین مدارس، به عنوان ابزاری برای افزایش عدالت تربیتی

- ساماندهی و توسعه بازار مواد و رسانه های آموزشی و فرهنگی دیجیتال با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی

- یکپارچگی سیستم های اطلاعاتی آموزش و پرورش

11- توسعه و تجهیز فضاها و محیط های یادگیری :

- نوسازی، مقاوم سازی و ایمن سازی مدارس

- استانداردسازی فضا و تجهیزات مدارس و واحدهای آموزشی، پرورشی و ورزشی

- فرهنگ سازی در تعمیر، بهسازی، حفظ و نگهداشت مدارس و سایر محیط های یادگیری و تربیتی

- بهره گیری از فناوری های نوین و استانداردهای مدرسه ایمن، در احداث و تجهیز مدارس؛ با تاکید بر معماری ایرانی- اسلامی.

** عناوین برنامه ها :

1 - ارتقای کیفیت مدیریت آموزشگاهی

2 - مدیریت انسداد مبادی بی سوادی و جذب حداکثری کودکان و نوجوانان لازم التعلیم و بازمانده از تحصیل به ویژه در مناطق روستایی، عشایری و محروم حاشیه شهرها و مناطق کمتر توسعه یافته

3 - تقویت فعالیت گروه های آموزشی در جهت ارتقای کیفیت فرآیند یادگیری در دوره های تحصیلی

4 - مدیریت یکپارچه آموزش و پرورش پیش دبستانی

5 - تقویت مهارت های علمی عملی و کارآفرینی

6 - توسعه و تقویت آموزش های فنی و حرفه ای و مهارت های اساسی زندگی و شهروندی

7 - توسعه و تعمیق فعالیت های قرآن، عترت و نماز

8 - توسعه مشارکت دستگاه های دولتی و غیردولتی

9 - تدوین و استقرار نظام جامع مشاوره و راهنمای تحصیلی در همه دوره های تحصیلی

10 - ارتقای کیفیت درس تربیت بدنی و اثربخشی آن در ارتقای سلامت روحی و روانی دانش آموزان

11- توسعه ورزش های همگانی با رویکرد مدرسه محوری

12 - تدوین و استقرار نظام سلامت جسمی و روانی دانش آموزان و پیشگیری از آسیب های اجتماعی

13 - ایجاد نظام جامع رفاهی معلمان (نظام خاص پرداخت حقوق، درمان و سلامت، تسهیلات رفاهی، گردشگری، منزلت اجتماعی)

14 - تدوین دستورالعمل نظام جامع مالی و حسابداری تعهدی در آموزش و پرورش

15 - مدیریت بر منابع و مصارف با افزایش بهره وری و تنوع بخشی در تامین منابع مالی

16 - اصلاح و منطقی سازی ساختار و تشکیلات تفصیلی واحدهای سازمانی

17 - ساماندهی املاک و مستغلات آموزشی، پرورشی و ورزشی و مستندسازی آن

18 - مدیریت تعاملات نظام مند آموزش و پرورش با مجلس شورای اسلامی و سایر نهادهای مرتبط

19 - توسعه کمی و کیفی آموزش و پرورش کودکان و دانش آموزان با نیازهای ویژه

20 - بازتعریف نقش نهاد خانواده در امر تعلیم و تربیت و طراحی و استقرار سازمان غیردولتی انجمن اولیا و مربیان بر اساس مصوبه شورای عالی اداری

21 - تدوین راهنمای برنامه درسی متناسب با اسناد تحول و مدیریت تولید و اصلاح بسته های آموزشی، مواد و رسانه های آموزشی مکتوب و غیر مکتوب

21 - توسعه شبکه ملی آموزش و پرورش

22 - مدیریت توسعه مدارس غیردولتی بر مبنای قانون جدید مدارس

23 - تقویت جایگاه و اثربخشی شوراهای آموزش و پرورش در پشتیبانی از برنامه های آموزش و پرورش استانی و منطقه ای

24 - متناسب سازی، مقاوم سازی، ایمن سازی و استانداردسازی فضاهای آموزشی و پرورشی و ورزشی

25 - توسعه سوادآموزی با روش های متنوع و تحکیم و توسعه سواد در راستای ریشه کنی بی سوادی در کشور

26 - ارتقای گفتمان ملی در امر آموزش و پرورش و توسعه ارتباطات درون و برون سازمانی و جلب مشارکت عامه در حل مسائل آن

27 - توسعه و تقویت روابط عمومی و اطلاع رسانی با تاکید بر روش های الکترونیک

28 - کیفیت بخشی به آموزش و پرورش دانش آموزان ایرانی مقیم خارج

29 - توسعه و تقویت دیپلماسی آموزشی و تعاملات بین المللی و اتباع خارجی

30 - تدوین و استقرار نظام سنجش صلاحیت های حرفه ای معلمان و نظام آموزش حین خدمت

31 - تدوین و استقرار نظام ملی تربیت معلم و تحول در برنامه های درسی تربیت معلم با ابتناء بر سند تحول

32 - استقرار نظام جامع برنامه ریزی و بهبود نظام آماری در آموزش و پرورش

33 - توسعه و راهبری فضای مجازی و توسعه دولت الکترونیک و یکپارچه سازی سامانه های مربوط

34 - تدوین و اجرای برنامه جامع مدیریت تامین و ساماندهی منابع انسانی

35 - تامین امنیت روانی و حفظ کرامت نیروی انسانی

36 - استقرار نظام ارزشیابی مولفه های آموزش و پرورش و بر اساس برنامه های زیر نظام پژوهش و ارزشیابی سند تحول

37 - بهره برداری از فناوری های نوین در حوزه سنجش و ارزشیابی و فرایند بر اجرای آزمون های تحلیلی

38 - شناسایی دانش آموزان دارای استعدادهای برتر با توسعه طرح شهاب

39 - کیفیت بخشی به آموزش و پرورش دانش آموزان دارای استعدادهای برتر با توجه به ساحت های شش گانه تربیت

40 - بهره گیری از ظرفیت های حوزه های علمیه در امر پژوهش و تربیت دینی دانش آموزان از طریق تقویت ستاد همکاری های حوزه و آموزش و پرورش

41 - صیانت از حقوق مردم و افزایش سلامت اداری و توسعه نظام ارزیابی عملکرد

42 - کیفیت بخشی به فعالیت های آموزش و پرورش مدارس شاهد و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت

43 - توان افزایی و ارتقای نقش زنان در فرآیند تعلیم و تربیت و توجه ویژه به تربیت دختران

44 - بازمهندسی و کیفیت بخشی به فرایندهای گزینش نیروی انسانی

45 - ایجاد و تقویت نهادها و سازمان ها و تشکل های علمی و حرفه ای معلمی برای مشارکت در امور غیرحاکمیتی

46 - توسعه کمی و کیفی دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه شهید رجایی برای تامین حداکثری منابع انسانی در آموزش و پرورش

نسخه کامل برنامه پیشنهادی سید محمد بطحائی، وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش در پایگاه اطلاع رسانی وزارت آموزش و پرورش به نشانی www.medu.ir قابل دسترسی است .

گزارش خطا

X Share

Telegram Google Plus Linkdin

Cloob Facenama

لینک کپی شد

نظر شما

قابل توجه کاربران و همراهان عزیز: لطفا برای سرعت در انتشار نظرات، از به کار بردن کلمات و تعابیر توهین آمیز پرهیز کنید.

پربازدید ها
پربحث ترین

کدهای تپ سواپ امروز ۲ آذر و ۳ آذر ؛ جواب تسک های یوتیوب Decluttering Your Wardrobe و Monetize Your YouTube و LUNA & UST Crash Explained Part 3

آخرین اخبار
عکس و فیلم

کد های کتز داگز امروز ۲ آذر و ۳ آذر؛ جواب تسک‌ های یوتیوب گربه سگ TOP 5 Small Town Side Hustles That Make Big Money by CAT DOG

پرطرفدارترین