آیا دیگر باید به پاییز های بدون باران و زمستان های بدون برف تهران عادت کنیم؟

وقتی پای صحبت های قدیمی تر ها می نشینیم معمولا از زمستان هایی صحبت می کنند که تا زانو در برف بودند! اما امروز کم کم به جایی می رسیم که دیدن برف برای بچه های نسل جدید تبدیل به یک رویایی شده که باید آن را از زبان بزرگ تر ها بشنوند.

نواندیش: وقتی پای صحبت های قدیمی تر ها می نشینیم معمولا از زمستان هایی صحبت می کنند که تا زانو در برف بودند! اما امروز کم کم به جایی می رسیم که دیدن برف برای بچه های نسل جدید تبدیل به یک رویا شود که باید آن را از زبان بزرگ تر ها بشنوند.

به گزارش نواندیش، اين روزها در كلانشهر تهران مشاهده مي‌كنيد با وجود حضور ابرهاي باران‌زا و اطلاعيه‌هاي سازمان هواشناسي مبني بر بارش در شهر تهران اثري از بارش نيست.

اما به راستی علت این امر چيست؟

بايد گفت آلودگي هوا با ميزان بارش‌هاي جوي رابطه معكوس دارد. آلودگي‌هايي كه در مناطق شهري و صنعتي توليد مي‌شوند، به عنوان عاملي در كاهش نزولات آسماني و بارندگي عمل مي‌كنند. در واقع، ريزگردهاي بزرگ (بزرگ‌تر از يك ميكرون) كه مي‌توانند بارندگي را افزايش دهند، معمولا توسط آلاينده‌هاي شهري و صنعتي فيلتر مي‌شوند و ريزگردهاي كوچك‌تر وارد جو مي‌شوند. در نتيجه، آلودگي هوا باعث ايجاد «هسته‌هاي ريز ميعان» در ابرها مي‌شود كه اين مساله، باعث بارش‌هاي ريز باران و برف خواهد شد.

«ريزباري» عاملي است كه باعث كاهش بارش‌هاي فراوان مي‌شود. آلودگي هوا در كلانشهرهايي چون تهران مي‌تواند در كاهش ميزان بارندگي در فصول مختلف سال نقش بسزايي داشته باشد.

مقدار اين ذرات كه منبع اصلي انتشار آن در هوا توسط خودروها، كارخانه‌ها و… هستند، در روزهاي كاري هفته بيشتر از روزهاي تعطيل است لذا ذرات ريز معلق در هوا كه حاصل آلودگي هوا طي روزهاي كاري است، «هسته» ابرهاي فوقاني را تشكيل داده و نوعي حلقه بازخوردي به وجود مي‌آورد كه طي آن آلودگي‌هاي ايجادشده در هوا، مه درون جو را مي‌راند و خود جايگزين آن شده و باعث كاهش ميزان بارندگي مي‌شود.

در ارتباط با نقش آلودگي هوا بر بارش برف و باران بايد گفت كه اثر آلودگي شهرهاي پرجمعيت و آلوده، تا ده‌ها كيلومتر آن‌سوتر، در مسير باد، كشيده مي‌شود و اين آلودگي‌هاي صنعتي و شهري، مي‌تواند بارش در ابرهاي زودگذر و كم‌بار (كم‌عمق) را به كلي متوقف و سركوب كند. بايد گفت كه آلودگي هوا نه‌تنها بر ميزان بارش، بلكه بر نوع ابرهايي كه در يك منطقه شكل مي‌گيرد و نيز بر ميزان رطوبت آن منطقه موثر است.

در فرآيند تشكيل هسته ابر، آب و يخ درون ابرها، اطراف ذرات جمع مي‌شوند و تشكيل قطرات آب اضافه را مي‌دهند كه به وقوع توفان‌هاي باراني بيشتر مي‌انجامد. آلودگي شهري و صنعتي در تهران بيشتر روي بارش در بلندي‌هاي اطراف شهر اثر مي‌گذارد. به بيان دقيق‌تر، آلودگي هوا باعث كاهش بارندگي در كوهستان‌ها و ارتفاعات پيرامون شهر تهران شده است. كاهش بارندگي در اثر ايجاد آلودگي در بلندي‌هاي پيرامون شهر تهران، احتمالا بسيار بيشتر از كاهش بارندگي در خود شهر تهران است.

تام بل، از مرکز پرواز فضایی ناسا نیز در این باره، می گوید: "بخار آب به طور معمول و خود به خود قطره ها را تشکیل نمی دهد تا ابرها را تشکیل دهند." "در دنیای طبیعی، اسپری های ابر رایج چیزهایی هستند مانند نمک دریا، گرد و غبار و گرده، که همه آنها ذرات بزرگ هستند. اما آلودگی معمولا کوچکتر و بیشتر از آرسنیک های طبیعی است. با مقدار زیادی ذرات برای جمع آوری، آب به قطرات کوچکتر از اندازه باران به چند قطره کوچک تقسیم می شود. بنابر این این ذرات ریز معلق وارد ابرها می شوند و مانع بارش آن ها می گردند.