آيا همراه شدن با روسیه و چین در رای ندادن به 'قطعنامه روهينگيا سازمان ملل علیه دولت میانمار' تصمیم غلطی بود؟!

بحث رای دادن و ندادن درباره این قطعنامه فارغ از ماهیت اصلی خود بحثی را درباره چرایی قرار گرفتن ایران در کنار روسیه و چین مطرح کرد که می توان به آن پاسخ داد در حال حاضر دو گروه مخالف این تصمیم هستند گروهی که معتقدند ما بنا بر آرمان های جمهوری اسلامی و نص صریح قانون اساسی باید از تمامی مستضعفان جهان دفاع کنیم و گروه دوم کسانی هستند که...

نواندیش- پرهام غنی: روز یکشنبه اکثریت اعضای مجمع عمومی سازمان ملل متحد به قطعنامه ای رای دادند که علیه اقدامات سرکوب گرایانه دولت میانمار در برابر اقلیت مسلمان این کشور بود اما نماینده دولت ایران در ابتدا تصمیم گرفت با غیبت در جلسه رای گیری، از محکومیت دولت میانمار خودداری کند و بنا به تعبیر برخی در صف حامیان آن قرار بگیرد.

این قطعنامه با 122 رای مثبت، 10 رای منفی و 24 رای ممتنع در مجمع عمومی سازمان ملل متحد تصویب شد. هرچند که در نهایت سخنگوی وزارت خارجه اعلام نمود که ایران رای مثبت خود را برای دبیر خانه سازمان ملل ارسال نموده است و اکنون ایران جزو کشورهایی به حساب می آید که به این قطعنامه رای مثبت دادند.

اما آيا همراه شدن با روسیه و چین در رای ندادن به 'قطعنامه روهينگيا سازمان ملل علیه دولت میانمار' تصمیم غلطی بود؟!

فارغ از بحث حقوقی چرایی رای ندادن یا دادن ایران درباره قطعنامه کمیته حقوق بشر و بررسی بیانیه ابتدایی دفتر نمایندگی ایران درباره علل رای ندادن ایران، این داستان رویه و ابعاد سیاسی نیز دارد و آن درباره چرایی قرار گرفتن ایران در کنار روسیه و چین در صف مخالفان این قطعنامه است.

در حال حاضر دو گروه مخالف این تصمیم هستند گروهی که معتقدند ما بنا بر آرمان های جمهوری اسلامی و نص صریح قانون اساسی باید از تمامی مستضعفان جهان دفاع کنیم و گروه دوم کسانی هستند که علی رغم اینکه منتقد دخالت ما در بعضی مناطق اند اما این بار می گویند چرا علیه میانمار رای ندادیم و معتقدند آنچه باعث عدم شرکت ما در این رای گیری شده در راستای همکاری با چین و روسیه و به نوعی خوشنودی آن ها بوده است.

در پاسخ به این تحلیل ها که بیشتر با شور و شعار همراه است باید اندکی بر مولفه های روابط بین الملل تمرکز نمود و در سطح کلان یعنی نظام بین الملل آن را بررسی کرد، در جواب گروه اول باید گفت که درست است دفاع از مسلمانان جهان همواره اصلی درست در سیاست خارجی جمهوری اسلامی بوده و باید بماند اما بهتر است این جمله تاریخی معمار کبیر انقلاب را که در اوج جنگ فرمودند: ((راه قدس از کربلا می گذرد)) را فراموش نکنیم این جمله به خوبی نشان می دهد که اولویت در حمایت از کشورها و دخالت به نفع مسلمانان باید مبتنی بر ظرفیت ها و منافع نظام و کشور باشد.

اما در پاسخ به گروه دوم اگر فرض کنیم که این تحلیل درست باشد و جمهوری اسلامی در راستای هم سویی با روسیه و چین در این رای گیری شرکت نکرده بود در این صورت اتفاقا بايد آن را به فال نيك گرفت . اساسا همان گونه كه در روابط بين الملل دوست و دشمن واقعي وجود ندارد بنابر این عرصه عمل بايد مبتني بر منافع ملي باشد، شاید برخی از روسیه و چین خوششان نیاید و معتقد باشند ما باید با کشوری دیگر ائتلاف تشکیل دهیم، اما واقعیت امروز سیاست خارجی ما جدا از علایق شخصی هر کدام از ما این است پس باید آنچه هست را ببینیم نه آنچه که خودمان دوست داریم باشد.

در شرایطی که امروز به نظر مي رسد نظام بين الملل دوباره به سمت شكل گيري بلوك هاي قدرت و چند قطبي شدن پيش مي رود بنابر اين در اين شرايط و با توجه به اين كه جمهوري اسلامي ايران به عنوان قدرتي تجديد نظر طلب تلقي مي شود ائنلاف با روسيه و چين و هماهنگ كردن برخي از تصميمات بين المللي لازمه مقابله با بلوك مقابل است حتي اگر گاهي به اعتقاد بعضي اين تصميمات مخالف سياست هاي اعلامي يا گذشتمان باشد. تفاوت بین سیاسیت های اعلامی و اعمالی در حوزه سیاست بین الملل گاهی رخ می دهد و این امری کاملا طبیعی است.

سیاست نه شرقی نه غربی که محور بحث بوده و برخی بر آن تاکید داشتند به هیچ وجه به معنای رابطه نداشتن و یا عدم تشکیل ائتلاف با کشوری نیست در شرایطی که ما رابطه مناسبی با آمریکا و متحدانش نداریم دوری و جدایی از روسیه و چین تنها ما را در عرصه جهانی منزوی تر می کند بنابر این ما در عین حال که باید با داشتن دیپلماسی فعال سعی در بهبود روابط خود با تمام جهان از جمله اروپا داشته باشیم باید همزمان در موضوعات مشترک با روس ها و چینی ها نیز ائتلاف خود را تقویت کنیم و این کار درست همسو با روح روابط بین الملل است.

متاسفانه یکی از آفات تحلیل مسائل مربوط به سیاست بین الملل در کشور ما حاکمیت نگاه سیاسی در تحلیل ها است ما باید بدانیم که عرصه روابط بین الملل مقتضیات خاص خود را دارد و جای شور و شعار نیست زیرا تصمیمات آن با سرنوشت یک کشور گره خورده است. ما باید تا جایی که می توانیم و با حفظ اصول اصلی جمهوری اسلامی در راستای منافع محور کردن سیاست خارجی خود و رها شدن از بند برخی ایدئولوژی ها حرکت کنیم، زیرا گاهی برای دستیابی به قدرت و اهداف بلند مدت باید از برخی مسائل چشم پوشی کرد و این نه یک عقیده ماکیاولیستی که ذات سیاست است.

گزارش خطا