«فرودگاه» قشم را به «شهرک سازان» فروختند

دولت دهم که رفت، اخبار تخلفات روسای مناطق آزاد هم یک‌به‌یک منتشر شد، از منطقه آزاد ارس گرفته تا چابهار، کیش، اروند و قشم. چندی پیش هم خبر دستگیری رییس سابق منطقه آزاد کیش در مرز ترکیه منتشر شد اگرچه بعدا تکذیب شد. «علیرضا عامری» گفته بود اگر می‌خواستم از کشور خارج شوم از فرودگاه امام خمینی(ره) خارج می‌شدم.

به گزارش شرق، «شهریار مشیری» مدیرعامل فعلی منطقه آزاد قشم است که پیش‌تر هم از وضعیت این منطقه در دولت قبلی و تخلفات صورت‌گرفته پرده برداشته بود. با او درخصوص این تخلفات و آخرین وضعیت پیگیری‌ها صحبت کرده‌ایم.

گزارش‌ها حاکی از این است که افرادی در دولت قبلی به ریاست مناطق آزاد منصوب شده بودند که همگی از نزدیکان رییس دولت یا افراد نزدیک به او بوده‌اند. آقای ترکان هم اخیرا اصطلاحی به کار برده‌اند و آن اینکه «مناطق آزاد به حیاط خلوت برخی بدل شده بود» مگر این مناطق چه ویژگی خاصی دارند که آماده تخلف، رانت و فساد می‌شوند؟

اگر برای مناطق آزاد، مدیران سالمی از نظر مالی انتخاب نشود این مناطق تبدیل به حیاط‌خلوت کا‌رهای اقتصادی می‌شوند. این یک چیز طبیعی است و خیلی از این اتفاقات اقتصادی در دوره‌های قبل - مخصوصا نهم و دهم- رخ داده ‌است. جابه‌جایی تندتند و مدیریت‌های کوتاه‌مدت این افراد هم تایید‌کننده همین نگاه است. این درحالی است که در دولت‌های آقایان هاشمی و خاتمی همه مدیران مناطق آزاد حداقل چهارسال و گاه تا شش و هفت‌سال در مناطق می‌ماندند.

شما برای تبدیل مناطق آزاد به «حیاط خلوت» برخی، مستندی هم دارید؟ ‌

مشهود است. به‌نظرم اصلا قصدی مبنی بر توسعه و عمران جزیره در کار نبوده است. سیاست‌ها از بالا اعمال می‌شده ‌است و وظیفه این بوده که کسی برود کاری انجام دهد و بازگردد. اگر قصد توسعه اقتصادی، صنعتی، تجاری در کار بوده باید یک برنامه هدفمند را حداقل پنج‌سال جلو می‌برد.

گفته شده که مدیران به توصیه یک چهره خاص انتخاب و منصوب می‌شدند.

در دولت نهم و دهم همه مدیران مناطق آزاد بدون استثنا به توصیه آقای مشایی و توسط آقای بقایی منصوب شده‌اند. همه از دوستان و همکاران خودشان بوده‌اند.

اما مسوولان دولت قبلی در پاسخ می‌گویند دولت فعلی در حال «سیاسی‌کاری» است.

نخیر، واگذاری چهارطبقه ساختمان و چند اتومبیل از منطقه آزاد چابهار به باشگاه ایرانیان کاملا واضح است. در مقابل مبلغ ناچیزی این ساختمان را به اجاره باشگاه درآورده‌ بودند. آن هم درحالی که مبلغ اجاره تنها یک واحد آپارتمان آن خیلی بیش از کل مبلغ اجاره بوده ‌است. ما از طریق دستگاه قضایی به دنبال پس‌گرفتن این ساختمان هستیم. در پاسخ به تکذیب‌ها و سیاسی خواندن‌ها هم باید بگویم که آقای ترکان اعلام کرد که سند این واگذاری موجود است و مردم می‌توانند ببینند. مشخصات آن ساختمان در تهران در دبیرخانه مناطق آزاد تجاری نزد آقای دکتر عسگری مسوول حقوقی سازمان موجود است. می‌توانید از طریق ایشان پیگیری کنید.

الان پیگیری‌های قضایی در چه مرحله‌ای است؟

دادخواست داده‌ شده و درخواست ابطال سند واگذاری را هم داده‌ایم. دادگاه باید حکم دهد که قرارداد ابطال شود.

شما بخشی از واگذاری‌های انجام‌شده در قشم را به قرارداد «ترکمانچای» تشبیه کرده بودید. چرا؟

چون اراضی به هکتار فروخته شده ‌است اصلا خبری از متر نیست. چند هکتار زمین به اقساط ۳۰ماه و ازدم‌قسط و به قیمت یک‌دهم ارزش معاملاتی روزشان فروخته شده ‌است. مشخص است همه قراردادها با یک فرد حقیقی یا حقوقی بسته شده است. اما فرودگاه قدیم قشم مطابق شرع و قانون از اموال عمومی و جزو انفال و منافع ملی یک کشور محسوب می‌شود. نکته جالب این است که بنچاق سندهای زمین‌های همسایگانی که آن سوی خیابان فرودگاه زندگی می‌کنند، نشان می‌دهد در همان تاریخ، آنها زمین‌هایشان را بین ۸۰۰ تا یک‌میلیون‌تومان فروخته‌اند. اما زمین فرودگاه را به متری ۸۰هزارتومان یعنی یک دهم قیمت واقعی فروخته‌اند.

دقیقا منظورتان از فروش زمین فرودگاه چیست؟

کل باند فرودگاه و برج مراقبت آن فروخته شده است. درحالی که براساس قانون خصوصی‌سازی تنها مدیریت فرودگاه را می‌توان واگذار کرد اما نه اینکه کل فرودگاه را فروخت اما آنها فروخته و روی باندش شهرک‌سازی کرده‌اند.

باند به‌طورکلی از بین رفته ‌است. این فرودگاه قدیمی قشم بوده که تعطیلش کردند تا آن را بفروشند درحالی که قابل استفاده بوده ‌است. متروکه‌شدن که دلیلی برای فروش نیست، می‌توانست محل آموزش خلبانی شود. اگر شما جایی در دنیا سراغ دارید که فرودگاه را فروخته باشند به من بگویید.

چهار گونی چک وصول نشده هم شما اعلام کرده بودید که موجود است. این چک‌ها بابت چه بوده؟

چهارگونی نبوده، دوگونی چک و اوراق و مستندات چک به ارزش ریالی بیش از۲۰میلیاردتومان بوده‌است. چک‌ها را نه نقد کرده و نه به حساب گذاشته‌اند اما از آن سو مبایعه‌نامه‌ها ردوبدل شده و اموال سازمان مثل زمین‌ها تصرف شده است.

اهمال بوده یا ساخت و پاخت؟

بله، بندوبست بوده است. ما برای همه اینها در دادگستری قشم دادخواست حقوقی داده‌ایم و تقاضای ابطال مبایعه‌نامه و فسخ قرارداد و تقاضای وصول طلب‌های سازمان را به دادگستری تقدیم کرده‌ایم.

بحث سرقت تعدادی کشتی هم بود، بالاخره معلوم شد قضیه چه بوده است؟

اعلام کردند که شش فروند کشتی ما به سرقت رفته ‌است. به ازای اخذ ۵۰میلیون‌دلار وام از بانک کشاورزی شش‌فروند کشتی خریداری شده‌بود اما بعد از یک‌هفته اعلام شد که کشتی‌ها به سرقت رفته‌اند.

عجیب نیست سرقت شش کشتی؟

اصلا امکان ندارد شش کشتی همزمان سرقت شود. معلوم است ساختگی است. چون نیروی دریایی ارتش و سپاه، کل خلیج‌فارس و دهنه تنگه هرمز و دریای عمان را زیرنظر دارند و حتی یک قایق موتوری هم نمی‌تواند سرقت و از تنگه خارج شود.

سرانجام کشتی‌ها چه شد؟ اگر واقعا گم شده بودند پیدا شدند؟

کار ما نیست. ما که پلیس بین‌الملل نیستم. اینها هم همه گزارش شده ‌است و بانک هم آنها را توقیف کرده‌ و در دست تعقیب قانونی است.

شما به صفربودن موجودی صندوق سازمان اشاره کرده بودید. الان وضعیت چگونه است؟

۷۰درصد درآمد منطقه از فروش زمین و بقیه از عوارض گمرکی و مبادلات بازرگانی تامین می‌شده است. چون الان فروش زمین متوقف شده است، فعلا روی همان ۳۰درصد باقیمانده مجبور به برنامه‌ریزی هستیم و دنبال اینکه درآمدزایی را در داخل جزیره بدون وابستگی به فروش زمین پیش ببریم.

به هر حال منطقه آزاد قشم احتمالا برنامه‌هایی برای توسعه خود داشته که باید در سال‌های گذشته پیش می‌رفته اما با توضیحات شما مشخص است که کار خاصی انجام نشده است.

می‌توانید درباره این برنامه‌های بر زمین مانده توضیح بدهید؟

سازمان منطقه آزاد قشم برنامه مدون - مثلا پنج‌ساله - نداشته‌است که مشخص شود چه قسمتی از آن جلو رفته و چه قسمتی نرفته‌است اما آنچه براساس عملکرد ۲۰سال منطقه آزاد مشخص است، این است که ما می‌توانستیم توسعه به مراتب بیشتری داشته ‌باشیم. بندر «جبل‌علی» دوبی بعد از منطقه آزاد قشم ایجاد شد اما الان یک بارانداز بین‌المللی است. به‌نظرم ما الان باید تلاش مضاعفی انجام دهیم تا به جایگاه اصلی خود برسیم. در کل یک اساسنامه کلی برای مناطق آزاد تدوین شده است و مناطق آیین‌نامه اجرایی و زمان‌بندی خاص نداشته‌اند که براساس آن بشود گفت این کارها باید انجام شود. برنامه تفصیلی توسعه کیش بیشتر برمبنای جهانگردی بوده و برای قشم برنامه‌های صنعتی، تجاری، توریستی دیده شده بود اما رشد آنچنانی نداشته و در همان ابتدای توسعه خود باقی مانده است. امیدواریم روی صنعتی‌شدن این جزیره کارهای جدی‌ای صورت گیرد و سرمایه‌ها جذب شوند چون استعداد آن وجود دارد. جزیره می‌تواند سکوی صادرات و واردات کالاهای باکیفیت شود.

بحث فروش زمینی در تهران که گویا قرار بوده تبدیل به میهمانسرای وابسته به سازمان منطقه آزاد قشم شود چطور؟

سازمان، زمینی هزارمتری در شمال شهر تهران داشته است که قرار بوده به میهمان‌سرایی برای پذیرش صاحبان سرمایه و تجار خارجی که به کشور می‌آمدند بدل شود؛ جایی برای برگزاری جلسات و مذاکرات و اقامت افراد. زمین باارزشی بوده که آن را در همان شش ماه اول سال ۹۲ فروخته‌اند.

به‌نظر می‌رسد هرچه به اواخر دولت دهم نزدیک‌تر می‌شویم حجم تخلفات بیشتر می‌شود.

بیشترین تخلفات در منطقه آزاد قشم در دولت نهم و دهم بوده است اگرچه همانطور که شما می‌گویید در انتهای دولت دهم، سرعت فروش اراضی بیشتر بوده ‌است.

گزارش خطا