سلطانی فر: انتقال پایتخت محال است / انتقال پایتخت ۳۰ هزار میلیارد بودجه می‌خواهد

نواندیش:  «انتقال پایتخت» یکی از بحث‌هایی است که ‌گاه و بیگاه مورد توجه مجلس شورای اسلامی قرار می‌گیرد و جوانب آن بررسی می‌شود، اما همیشه زود به حاشیه رانده می‌شود و تغریبا مردم هم عادت دارند تا این موضوع را از اخبار بشنوند و چند روز بعد فراموش کنند.

عضو شورای شهر تهران با گفتن اینکه «برآورد شده است که این طرح با بودجه ۳۰هزار ملیارد تومانی قابل اجراء است که با توجه به شرایط اقتصادی که نشانگر کسری بودجه و بدهی چندین ده هزارملیارد تومانی دولت، باید اینطور گفت که تحت هیچ شرایطی نمی‌توانیم در موقعیت فعلی چنین رقمی را برای انتقال پایتخت یا هر طرح دیگری بپردازیم.» احتمال انتقال پایتخت از تهران را  به صفر نزدیک می داند.

متن کامل گفت و گوی نواندیش با مسعود سلطانی فر در پی می آید:

انتقال پایتخت بالاخره اتفاق می‌افتد یا همچنان‌گاه و بیگاه به عنوان «طرح» مطرح می‌شود؟

احتمال منتقل شدن پایتخت از تهران به شهر دیگری، احتمال محال است.

بیشتر توضیح می‌دهید؟

ببینید! باید گفت که «انتقال پایتخت» هدفی نیست که بتوانیم به راحتی از به مرحله اجرایی رسیدنش صحبت به میان آوریم، چرا که تهران چندین دهه است که به عنوان پایتخت و البته قطب اصلی کشور شناخته شده و کارکرد داشته است و به همین دلیل ایران به پایتختی تهران عادت کرده است و باید گفت ترک عادت آن هم در چنین سطحی ماموریتی است که چندان آسان نیست.

مساله فقط «عادت» است؟

اولین مشکل یا بهتر است گفته شود مانعی که اجرایی شدن این طرح مهم را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد، تامین منابع مالی لازم است که باید گفت هزینه ریالی و ارزی انتقال پایتخت به قدری زیاد است که فهمیدن اینکه «کمبود» مالی دارد، نیازی به بررسی و کار‌شناسی ندارد. چرا که برآورد شده است که این طرح با بودجه ۳۰هزار ملیارد تومانی قابل اجراء است که با توجه به شرایط اقتصادی که نشانگر کسری بودجه و بدهی چندین ده هزارملیارد تومانی دولت، باید اینطور گفت که تحت هیچ شرایطی نمی‌توانیم در موقعیت فعلی چنین رقمی را برای انتقال پایتخت یا هر طرح دیگری بپردازیم.

یعنی محدودیت مالی دلیل اصلی است برای اینکه انتقال پایتخت را منتفی بدانیم؟

حتما. البته این اتفاق موانع دیگری را هم پیش روی خود می‌بیند.

مثلا؟

مشکل دیگر این است که انتقال پایتخت از تهران تبعات مثبت و منفی را در حوزه‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و... دارد که مدیریت این تبعات دشواری‌های زیادی را می‌طلبد. از آنجا که کشور نوعی بحران را در حال تجربه کردن است، باید گفت دولت و دستگاه‌های دیگر به خودی خود به حدی مشکل و دردسر دارند که مجالی برای مدیریت وضعیت جدید ناشی از انتقال احتمالی پایتخت نخواهند داشت و در این شرایط، جامعه به سمت بحران‌های مختلفی خواهد رفت و وضعیت نامطلوب‌تر از شرایطی می‌شود که هم اکنون با آن دست و پنجه نرم می‌کند.

با این توضیح باید گفت تلاش برای اجرایی کردن این طرح بیهوده است؟

صد در صد! البته این را هم باید در نظر داشت که «انتقال» برای پایتخت ضروری است و در شرایطی امری محال به نظر می‌رسد که انجام گرفتنش تبعات مثبتی را در پی خواهد داشت.

 چه تبعاتی؟

تاکید می‌کنم که انتقال پایتخت از تهران به شهر دیگری اتفاقی است که می‌تواند اتفاق مثبتی هم برای تهران و هم برای پایتخت تلقی شود. چرا که جا به جایی پایتخت باعث خواهد شد تا تهران با تراکم مردمی کمتری مواجه شود و همچنین پایتخت در شهری باشد که شهروندان کمتری به خود می‌بیند تا از این طریق اداره امور سهل‌تر شود.

همچنین باید گفت با وجود مشکلاتی از قبیل ترافیک، دوری مسافت با خیلی از شهر‌ها و... اصلا ضرورت ندارد که اصرار به «پایتخت ماندن تهران» داشته باشیم و چشم به هزینه‌های آن ببندیم. چرا که اگر به عنوان مثال یک شهری پایتخت سیاسی، یک شهری پایتخت اقتصادی و به عنوان مثال یک شهر دیگر پایتخت اداری انتخاب شود، کار‌ها به لحاظ موقعیت جغرافیایی تقسیم می‌شوند و به همین دلیل «مدیریت امور» با شرایط بهتری اجرا خواهد شد. هچنین باید گفت که برداشته شدن تمرکز از تهران باعث کاهش هزینه‌های اجرایی هم می‌شود که این هم می‌تواند یکی از ویژگی‌های مثبت انتقال تلقی گردد، چرا که «تلاش برای کاهش هزینه‌ها» در هر شکل و تحت هر شرایطی باید به عنوان یکی از اهداف مورد توجه قرار بگیرد.

مسئولین در دوره‌های مختلف هرگاه با مشکل بدی آب و هوا مواجه شده‌اند، انتقال پایتخت را به میان می‌کشند تا به زعم خود این مساله را که سلامتی مردم را به طور جدی تهدید می‌کند، حل و فصل کنند و انگار نه انگار که برای حل هر مشکلی باید به سراغ راه حل مشخصی رفت و این تحرکات باعث می‌شود تا «بدی آب و هوا» همچون این چند سال اخیر خودنمایی کند و سلامتی آحاد محتلف جامعه را به خطر بیاندازد. با کاهش نسبی بدی هوا این مساله به فراموشی سپرده می‌شود و در مرحله بعدی که تنفس در تهران مشکل شود، دوباره بر سر زبان‌ها خواهد افتاد، اما واقعیت این است که پایتخت تحت هیچ شرایطی از تهران به شهر دیگری منتقل نخواهد شد.