چارچوب توافق احتمالي در ژنو

صباح زنگنه

مذاكرات ميان نمايندگان دولت سوريه و گروه هاي مخالفي كه خواستار سرنگوني دولت هستند نمي تواند ساده باشد. به همين دليل هم بود كه در قدم اول در يك مجمع عمومي با حضور دبيركل سازمان ملل و ساير اعضا اين كنفرانس برگزار شد. اما سوال اصلي اينجاست كه آيا اين مذاكرات مي تواند مثمرثمر باشد يا خير؟ پاسخ به اين پرسش به مجموعه شرايط حاكم بر جلسات برمي گردد. در حال حاضر اين شرايط خوشبينانه به نظر نمي رسد و نمي توان به تحقق اهدافي كه پيش از شروع كنفرانس اعلام شده بود اميدوار بود. اين اهداف بحث تشكيل دولت انتقالي و مبارزه با تروريسم بود كه به نظر نمي رسد درباره اين موضوع ها توافقي حاصل شود. قطعا هيچگاه نمايندگان دولت سوريه نخواهند نشست تا درباره ايجاد دولتي ديگر گفت وگو كنند و تنها نظاره گر باشند تا براي آنها تصميم گرفته شود. از سويي ديگر گروه هاي مخالف هم هدف اصلي شان سرنگوني دولت است و چون اغلب آنها مرتكب اعمال تروريستي نيز شده اند نمي توانند درباره مبارزه با تروريسم نيز چندان همكاري كنند. همچنين گروه هايي كه به عنوان نمايندگان مخالف دولت سوريه حضور دارند كمتر از 50 درصد از مخالفان را تشكيل مي دهند و عملانمي توانند نماينده رسمي همه مخالفان سوري تلقي شوند. خود جربا با فشار عربستان بر سر كار آمد.

اين نيروها كه در سوريه به صورت قارچي رشد كردند چندان ريشه مردمي ندارند. لذا با اراده دولت هاي حامي خود به اين كنفرانس آمده اند و به راحتي هم از صحنه خارج مي شوند و در جايي ديگر بسته به زمان و مكان مورد استفاده قرار مي گيرند. اما اكنون يكي از سوالات جدي اين است كه چه كسي الان به عنوان نماينده مخالفان در مذاكره ميان اخضر ابراهيمي و نماينده دولت، طرف مذاكره است. ما هنوز روند روشني براي آمدن و انتخاب شدن نماينده مخالفان را شاهد نبوديم. بلكه در جلسات پشت پرده به صورت پنهاني به عده يي مي گويند كه در صف مقدم مخالفان حضور داشته باشند. در حقيقت اين گروه ها به نمايندگي از كشورهاي درگير در سوريه در اين مذاكرات حضور دارند نه مردم. اين گروه هايي كه اكنون در ژنو حضور دارند اكنون با اين سوال مواجه هستند كه تا چه حد در صحنه هاي درگيري در داخل سوريه دخيل هستند؟ آيا نيروهاي درگير از آنها حرف شنوي دارند يا توان برقراري يك آتش بس ميان مخالفان را دارند يا خير؟

به هر حال مذاكره پشت در هاي بسته به واسطه اخضر ابراهيمي برگزار شد، اما بعيد مي دانيم اين مذاكرات رودررو بدون حضور اخضر ابراهيمي ادامه يابد و خارج از اين روند شكل ديگري بيابد. هر دو طرف هم اين را مي دانند. تنها احتمالي كه درباره توافق به نظر مي رسد، ممكن است كه با فشار كشورهاي ديگر بحث كمك هاي بشردوستانه مطرح شود تا بتوانند با يك آتش بس حداقلي كمك هاي بشردوستانه به برخي مناطق سوريه ارسال كنند. در بالاترين درجه نيز ممكن است برخي از زنداني ها نيز آزاد شوند. به نظر مي رسد اگر تا همين حد هم به توافقي برسند بايد استقبال كرد و اين را مي توان زمينه يي براي آتش بس و قطع درگيري ها دانست و بايد تلاش كرد تا از اين فرصت به دست آمده كمال استفاده برده شود. همچنين اين فرصت نبايد باعث اين موضوع شود كه طرفين مواضع خود را تحكيم كرده و تجهيزات خود را پيشرفته تر كنند و اين اجازه نبايد به هيچ يك از طرفين داده شود. در نهايت نرسيدن به همين حداقل ها مي تواند مجددا درگيري ها را به اوج بكشاند و اين جنگ فرسايشي در سوريه كه هيچ پيروزي ندارد ادامه پيدا كند.

*منبع:اعتماد

گزارش خطا