معاون سابق دادستان تهران: سلامت زندانی با زندانبان است/ يكي از مشكلات قوه قضاييه مديريت زندان‌ها است

هزينه بسيار زيادي براي نگهداري از زنداني‌ها مي‌شود، هزينه‌اي كه هدف از آن مجازات و تنبيه زنداني است. بحث مجازات جداست اما در مورد تنبيه افراد زنداني موفق نبوده‌ايم. تنبيه به معني اين است كه زندان شرايطي فراهم كند كه فرد بعد از آزادي ديگر به سمت جرم نرود اما با مشاهده بازگشت تعداد زيادي از زنداني‌ها به زندان مي‌بينيم كه در اين زمينه موفق نبوده‌ايم.

روزنامه اعتماد به نقل از محمود سالارکیا، معاون سابق دادستان تهران نوشت:

در كشور ما زندان مانند كارخانه‌اي است كه محصولات آن كيفيت لازم را ندارد. اين يعني كارخانه درست عمل نمي‌كند. يكي از زمينه‌هايي كه زندان‌ها بايد در آن بهتر عمل كنند موضوع رعايت حقوق زنداني و ايجاد تمهيداتي براي رشد او است كه در اين زمينه ضعف جدي داريم.»

سالاركيا با اشاره به تبعات طولاني بودن فرآيند دادرسي افزود: «بارها اعلام شده كه بايد در فرآيند دادرسي تعجيل بيشتري صورت بگيرد حتي رييس قوه قضاييه هم بارها بر اين موضوع تاكيد كرده است. اولا بايد تا زماني كه اسناد و مدارك كافي براي دستگيري افراد وجود ندارد از بازداشت آنها خودداري شود تا با اين كار فرآيند رسيدگي به پرونده هم طولاني نشود، رييس قوه قضاييه بر اين موضوع هم تاكيد زيادي دارند اما متاسفانه اين موضوع رعايت نمي‌شود و ما شاهد حضور طولاني مدت افراد در مرحله بازداشت هستيم.

از طرفي براي كوتاه شدن مدت بازداشت مي‌توان به سرعت قرار تامين صادر كرد و فرد را تا زمان دادگاه، آزاد كرد. در اين مورد هم چنان كه بايد و شايد عمل نمي‌شود. يكي ديگر از كارهايي كه بايد انجام شود استفاده از مجازات جايگزين زندان است. سال‌ها است كه بر روي مجازات‌هايي كار مي‌شود كه مي‌توانند به جاي زندان، براي مجرمان در نظر گرفته شوند و تلاش شود كه اين‌همه آدم راهي زندان نشوند.»

به گفته سالاركيا مسووليت سلامت زندانيان بر عهده مسوولان زندان است: «مسوولان بايد پاسخگو باشند اما وقتي جمعيت كيفري ما اينقدر بالا است، كار مسوولان زندان‌ها بسيار سخت است. در كشور ما نه تنها تعداد جمعيت كيفري ما نه فقط از ميانگين جهاني، بلكه از ظرفيت زندان‌ها هم بسيار بالاتر است. ما تا كي مي‌توانيم زنداني‌ها را كف خواب كنيم و يك جوري داخل هم بچپانيم؟ به هر حال بايد براي آنها فكري كنيم.»

سالاركيا تصريح كرد: «زندان‌بان‌ها بايد تمام وسايل خطرناك را از زنداني در هر مرحله‌اي كه هست، دور كنند چرا كه به هر حال زنداني ممكن است در شرايطي باشد كه دست به كارهايي بزند يا درگيري ايجاد كند اما وقتي كثرت زنداني‌ها و بازداشتي‌ها زياد باشد امكان نظارت و مراقبت ضعيف مي‌شود.»

ايده‌اي كه چند سال است در مورد آن صحبت مي‌شود و در برخي كشورها هم اجرايي شده، بحث خصوصي‌سازي زندان‌ها است. سالار‌‌كيا در اين باره گفت: «اتفاقا يكي از مشكلات قوه قضاييه همين مديريت زندان‌ها است. اگر اين كار انجام شود، شاهد اجراي بهتر حقوق شهروندي هم خواهيم بود چون در اين صورت قوه قضاييه مي‌تواند به عنوان مدعي وارد شود و از حقوق زنداني‌ها دفاع كند.» وي افزود: «البته بايد توجه داشت كه در صورت اتخاذ چنين تصميمي بايد نظارت عاليه وجود داشته باشد. در واقع اهداف و شرايط اداره زندان بايد به خوبي براي بخش خصوصي تبيين شود و بعد بر عملكرد اين بخش نظارت كافي وجود داشته باشد.»

گزارش خطا