اروپا برای "حفظ برجام" چه خواهد کرد؟

مسلماً، در صورتی که آمریکا تحریم‌های شدید مالی را مجدداً اعمال کند اتحادیه اروپا باید مکانیسم‌هایی برای حفاظت از منافع مشروع سرمایه‌گذاران اروپایی و پیمانکاران اقتصادی ایجاد نماید و این امر به عهده کمیسیون خواهد بود تا در صورت نیاز چنین برنامه‌هایی را آماده سازد.

نواندیش: مسلماً، در صورتی که آمریکا تحریم‌های شدید مالی را مجدداً اعمال کند اتحادیه اروپا باید مکانیسم‌هایی برای حفاظت از منافع مشروع سرمایه‌گذاران اروپایی و پیمانکاران اقتصادی ایجاد نماید و این امر به عهده کمیسیون خواهد بود تا در صورت نیاز چنین برنامه‌هایی را آماده سازد.

به گزارش نواندیش، استیون بلاکمنز رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا در CEPS و استاد حقوق و قوانین اتحادیه اروپا در دانشگاه آمستردام درباره لزوم حفظ برجام توسط اتحادیه اروپا نوشت: یکی از ایده‌ها دنبال کردن همان موارد گفته شده در بیانیه مشترک سال 1395 در مورد انرژی و بررسی اهداف و روش‌های یک همکاری درازمدت در حوزه انرژی و یک توافقنامه سرمایه‌گذاری دوجانبه با ایران است.

یکی دیگر از ایده‌ها می‌تواند این باشد که کمیسیون آغازگر یک پیشنهاد برای تنظیم مقررات تحریمی نظیر آنچه تحت عنوان قانون هلمز برتون 1375 که توسط آمریکا تهیه شد و تجارت با کوبا، ایران و لیبی را ممنوع می‌کرد، باشد. البته این قانون باید همراه با یک سیستم پاسخگویی برای جبران خسارات ناشی از متضرر شدن شرکت‌های اروپایی از تحریم‌های آمریکا باشد و فرآیند جبران خسارت نیز می‌تواند با استفاده از دارایی‌های آمریکا در اروپا صورت گیرد. اما همان‌طور که گران‌مایه، طرفدار فعال این ایده می‌گوید انجام این کار می‌تواند باعث یک منازعه جدی با ترامپ محافظه‌کار شود و این موضوعی است که احتمالاً اروپا از آن اجتناب خواهد کرد مگر اینکه هزینه ازسرگیری برنامه هسته‌ای ایران به حدی باشد که آمریکا یا اسرائیل به وسیله عملیات نظامی بخواهند جلو آن را بگیرند.

تجارب گذشته به اتحادیه اروپا فهمانده است که تهدید به اقدامات حقوقی علیه آمریکا باید پیش از زمانی که سازمان تجارت جهانی واشنگتن را از اجرای تحریم‌ها متوقف می‌سازد، باشد. سوم، بانک اروپایی برای بازسازی و توسعه (EBRD) می‌تواند شرکت‌های کوچک و متوسط را که در ایران هزینه کرده‌اند کمک کند و به آن‌ها اطمینان دهد که شرکای محلی آن‌ها به واسطه تحریم‌های باقی مانده اتحادیه اروپا یا سازمان ملل متحد مورد هدف قرار نمی‌گیرد.

در نهایت، اتحادیه اروپا می‌تواند ارزیابی خود را درباره گسترش وام دادن بانک سرمایه‌گذاری اروپا (EIB) به ایران که امکان دسترسی مالی و امکان ترکیب وام با کمک‌های بخش خصوصی و توسعه زیرساخت در ایران را افزایش می‌دهد به عمل بیاورد.

جابجایی تدابیر امنیتی در حالی که از شمارش معکوس ترامپ 12 ماه مانده است و فعالیت دیپلماتیک برای محدود کردن خروج آمریکا از برجام و عدم اعمال تحریم‌های مربوط به هسته‌ای علیه شرکت‌های غیر آمریکایی با ایران از سر گرفته شده است. به جای اینکه به سادگی اصرار داشته باشید که تمام گروه‌ها باید به برجام پایبند باشند، اتحادیه اروپا باید یک تلاش هماهنگ و یکپارچه برای محافظت از برجام اتخاذ کند. همچنین باید ایران را به خاطر برنامه موشکی بالستیک خود و نقش آن در امنیت منطقه‌ای تحت فشار قرار دهد. با توجه به عدم پذیرش تهران در زمینه برنامه موشکی، این دومین اقدام می‌تواند یک راهکار امنیتی برای ایجاد اعتماد در کنار معامله هسته‌ای را فراهم کند.

در حال حاضر تهدید خطوط دریای توسط حوثی‌ها در تنگۀ باب المندب در حال افزایش است و نیروهای عربستان سعودی و امارات با تهدید جدی در بندر حدیده روبرو هستند. همچنین چین که به مسیر دریای سرخ برای بسیاری از تجارت‌های دریایی خود وابسته است، بسیار نگران امنیت این نواحی است. درگیر شدن با ایران، شاید از طریق سازمان ملل بر روی یک راه حل منطقه‌ای، می‌تواند هر دو طرف یعنی ریاض و تهران را قادر به عقب‌نشینی از جنگ کند. مطمئناً این بدین معنی نیست که دولت آمریکا به اندازه کافی قدرت لازم برای بازگشت ایران به گذشته و عقب راندن آن را دارد، اما حداقل می‌تواند همکاری بین‌المللی با ایران را در زمینه تدابیر امنیتی در کنار معاهده هسته‌ای گسترش دهد.

در مجموع به نظر می رسد اروپا برای حفظ برجام همزمان باید هم مقابل آمریکا بیاستد و هم در زمینه هایی مثل برنامه موشکی و منطقه ای ایران با آن همسو شود.

گزارش خطا