تداوم تبلیغات دردسرساز در صداوسیما

پس از انتقادهایی که نسبت به عملکرد تلویزیون درخصوص تبلیغ کرم حلزون صورت گرفت، این بار تبلیغ نوعی چای سبز مضر، بار دیگر انگشت انتقادها را به سمت صداوسیمایی برده که این روزها چاره‌ای جز تأمین بخشی از بودجه‌ی خود از طریق تبلیغات بازرگانی ندارد.

چندی پیش آگهی تلویزیونی گسترده‌ای برای مدتی طولانی در صداوسیمای ایران برای تبلیغ فروش کرم حلزون پخش شد. پس از مدتی که پخش این آگهی ادامه داشت، ناگهان وزارت بهداشت اعلام کرد کرم حلزون غیرواقعی است، اصولا خبری از حلزون نیست و آنچه به این نام تولید و فروخته می‌شد نامستند بوده است. پس از این اعلام، صداوسیما هم پخش این آگهی را متوقف کرد.

در آن زمان این پرسش در ذهن رسانه‌ها، کارشناسان سلامت و همچنین مخاطبان پررنگ شد که آیا نسبت به آنچه در رادیو و تلویزیون ایران به عنوان رسانه دولتی تبلیغ می‌شود، نظارتی وجود ندارد؟!

این پرسش بی‌پاسخ ماند تا در روزهای گذشته، تبلیغ محصولی دیگر در صداوسیما دردسرساز شود.

مسؤولان سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت با انتقاد از محصولی دیگر که در تلویزیون تبلیغ می‌شود، اعلام کردند: محصولی که به عنوان چای لاغری در یکی از برنامه‌های سیما تبلیغ شده نه تنها موجب لاغری نمی‌شود بلکه بیماری‌های گوارشی و کبدی را نیز در پی داشته است!

محمد هاشمی از مسوولان صداوسیما به عنوان رسانه مورد وثوق مردم درخواست کرد، نظارت بسیار جدی‌تری بر برنامه‌های خود داشته باشند تا برنامه‌های منسجم و هدفمند ارگان‌ها و سازمان‌هایی چون سازمان غذا و دارو به عنوان متولی مستقیم سلامت غذایی مردم فدای زیاده‌خواهی عده‌ای سودجو نشود.

بر اساس گزارش ایسنا، در حالی سریال تبلیغ کالاهای مضر در تلویزیون همچنان ادامه‌دار است که وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی پیش از این قانون ممنوعیت تبلیغ کالاهای مضر را به صداوسیما ابلاغ کرده است؛ قانونی که سال‌هاست وجود دارد، اما چندان جدی گرفته نمی‌شود.

تبلیغ کالاهای مضر در رادیو و تلویزیون بر اساس ماده‌ی 37 قانون برنامه‌ی پنجم توسعه و آیین‌نامه تبلیغات سازمان صداوسیما، ممنوع است، اما این قانون که در بسیاری از موارد نادیده گرفته شده و ضمانت اجرایی ندارد، به نظر می‌رسد بار دیگر نیاز به یادآوری دارد.

منع تبلیغات «کالاهای مضر برای سلامتی» مثل انواع چیپس و پفک، در حالی در رسانه‌ای که عنوان «ملی» را یدک می‌کشد، همچنان مورد مناقشه است که بیشتر تلویزیون‌های دنیا، این ممنوعیت را به عنوان امری پذیرفته شده که سلامتی جامعه را تضمین می‌کند، قبول کرده‌اند. مالزی، تایوان، استرالیا، انگلیس و ... از جمله کشورهایی هستند که پیش از این تبلیغ مواد خوراکی مضر را ممنوع اعلام کرده‌اند.

همواره به پخش آگهی‌های بازرگانی به عنوان منبعی مهم برای درآمدزایی در رادیو و تلویزیون ایران نگاه ‌شده است با این حال خود مسؤولان صداوسیما هم اینگونه نشان می‌دهند که به پخش حجم بالای تبلیغات رادیو و تلویزیونی رغبت ندارند.

معاون سیما چند سال‌ قبل از آگهی‌های بازرگانی به عنوان پاشنه‌ی آشیل تلویزیون یاد کرد.

علی دارابی دی ماه امسال هم با بیان اینکه بودجه صداوسیما باید تفکیک شود، گفت: به دولت و مجلس اعلام کردیم حاضریم همه‌ی درآمد پخش آگهی را در اختیارشان قرار دهیم به شرط آنکه آنها نیز بودجه و اعتبارات سالانه رسانه ملی را پرداخت کنند.

با این حال تبلیغات بازرگانی همچنان مبنعی مهم برای درآمدزایی در صداوسیماست و این روزها پا را از پخش در میان‌برنامه‌ها فراتر گذاشته و به بهانه‌ی مقوله‌ای به نام اسپانسر، به داخل برنامه‌های تلویزیونی هم راه پیدا کرده‌ است.

بنابراین اگر قرار باشد همکاری دوجانبه‌ای از سوی وزارت بهداشت و سازمان صداوسیما برای منع پخش تبلیغات کالاهای مضر صورت گیرد،‌ نیاز به تزریق بودجه‌ای به صداوسیماست تا دست ‌کم بهانه‌ی نیاز مالی از این سازمان، گرفته شود.

اتفاقی که در بودجه امسال در نظر گرفته شده اما انتقاد برخی را در پی داشته است. عملکرد تلویزیون در تبلیغ کالاهای مضر صدای نمایندگان مجلس را هم درآورد.

یک عضو کمیسیون تلفیق لایحه بودجه 93 می‌گوید: صداوسیما جریمه‌ی تبلیغ مواد غذایی زیان‌آور را پرداخت نکرده است.

غلامعلی جعفرزاده با بیان اینکه معلوم نیست با چه توجیهی وزارت بهداشت باید به سیما اعتبار اختصاص دهد، ادامه می‌دهد: صداوسیما به دلیل تبلیغ مواد غذایی زیان‌آور برای سلامتی باید طبق قانون برنامه پنجم به وزارت بهداشت جریمه می‌داد که این کار انجام نشده است اما حالا کمک به سیما از سوی وزارت بهداشت در بودجه دیده شده است.

با این حال به نظر می‌رسد این راهکار جدید می‌تواند صداوسیما را که به گفته‌ی مسؤولانش با مشکل جدی کمبود بودجه روبه‌رو است، از تبلیغ کالاهای مضر و حتی غیرضروری بی‌نیاز کند.

گزارش خطا