سربلندي ظريف / دكتر مهدي ذاكريان

جمهوري اسلامي ايران نه در كنفرانس امنيتي مونيخ و نه در هيچ يك از مجامع بين‌المللي در موضع دفاع نيست. از سال ١٣٩٢ كه محمد جواد ظريف، در جايگاه وزارت امور خارجه قرار گرفته‌است، تاكنون هيچ گاه در مجامع بين‌المللي، كشورهاي مخالف جمهوري اسلامي ايران بهانه‌اي براي حمله به ايران نداشتند، هر چند كه اتهاماتي را در ميان سخنراني‌ها و اظهارات خود بيان مي‌كنند. محمد جواد ظريف چه در سخنراني ديروز خود و چه در اظهارات ديگرش به درستي و با شفافيت، مدعيان و اتهام‌زنان به جمهوري اسلامي ايران را در مقام محكوم و متهم اصلي به جامعه جهاني معرفي كرده‌ است. ظريف در سخنراني يكشنبه خود مواضع جمهوري اسلامي ايران را كه يك سري مواضع ثابت مبتني بر قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران و برابر و هماهنگ با منشور ملل متحد است، به خوبي تبيين و تشريح كرد. واقعيت جهان امروز اين است كه دولت‌هاي ديگر منطقه به خصوص نمايندگان دو نظامي كه پيش و پس از آقاي ظريف سخنراني كردند، بايد در مقام پاسخگويي و دفاع در برابر جامعه جهاني و سازمان‌هاي بين‌المللي قرار بگيرند. رژيم اسراييل در دوران حيات ٧٠ ساله خودش نزديك به ١٠ جنگ را در خاورميانه به راه انداخته‌است كه همه اين جنگ‌ها با سبوعيت، كشتار انسان‌هاي بي‌گناه، كودك‌كشي و قتل عام شهروند غيرنظامي همراه بود. نبايد فراموش كرد كه نشست‌هايي مانند كنفرانس امنيتي مونيخ با هدف ايجاد شرايط و راهكارهايي براي حفاظت از جان افراد بي‌گناه و شهروندان غيرنظامي برگزار مي‌شود.

به گمان من همواره لازم است كه ديپلمات‌هاي جمهوري اسلامي در چنين نشست‌ها و كنفرانس‌هايي بايد خواهان اين شوند كه موضوع جنايات جنگي و جنايت عليه بشريت طرح موضوع شود و دولت‌ها و رژيم‌هايي كه اقدام به جنايات جنگي و نقض گسترده حقوق بشر مي‌كنند مورد بازخواست قرار گيرند و از شوراي امنيت سازمان ملل متحد خواسته‌شود كه پرونده چنين دولت‌ها و رژيم‌هايي به ديوان كيفري بين‌المللي ارجاع شود. وضعيت رژيم اسراييل به حدي سياه و تيره است كه در جنگ پيشين غزه، فرستاده ويژه حقوق بشر سازمان ملل متحد، رسما درخواست ارجاع پرونده اين رژيم را براي اقدام به جنايات جنگي به ديوان كيفري بين‌المللي درخواست كرد. مجمع عمومي اين درخواست را مد نظر قرار داد و از شوراي امنيت خواست تا پرونده رژيم اسراييل را به ديوان كيفري بين‌المللي ارسال كند و متاسفانه به دليل حق وتوي آمريكا در شوراي امنيت اين پرونده به ديوان ارسال نشد. كارنامه اسراييل و شخص بنيامين نتانياهو به شدت در افكار عمومي و جامعه جهاني سياه است و عملا به عنوان يك متهم جنايات جنگي و جنايت عليه بشريت شناخته مي‌شود. با چنين كارنامه‌اي نتانياهو گام در كنفرانس امنيتي مونيخ گذاشته‌است. قطعا زماني كه يك رژيم و يك فرد تا اين حد متهم به جنايات وسيع باشد، حرف‌هايي كه براي فرافكني مي‌زند، باطل است و مسموع نخواهد بود. عربستان سعودي كه وزير خارجه‌اش بعد از محمد جواد ظريف سخنراني كرد، يكي از اصلي‌ترين كشورهاي مخل امنيت در منطقه خاورميانه محسوب مي‌شود. پادشاهي عربستان سعودي در پرونده يمن در برابر انسان‌هاي بي‌گناه، زنان، كودكان و كهنسالان بدون تبعيض جنايت مي‌كند. اين موضع افراطي عربستان دامن ديگر كشورهاي همسايه و متحدان پيشين را نيز گرفته‌است. طي سال‌هاي اخير در برابر قطر، تركيه، سوريه و عراق كه همه از كشورهاي مسلمان منطقه هستند، مواضع تند و افراطي عربستان، عامل ايجاد ناامني و بي‌ثباتي در منطقه شده‌است. اصول ثابت سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران، تاكنون بيش از هر كشور ديگري در منطقه خاورميانه مطابق و در راستاي مواد و اهداف منشور ملل متحد بوده‌است. محمد جواد ظريف بار ديگر در سخنراني ديروز خود تكرار كرد كه ايران علاقمند به ايجاد يك سازوكار گفتگوي منطقه‌اي است. پيشنهاد و راهكاري عملي و سازنده براي حل مشكلات جاري در منطقه خاورميانه. اگر چنين راهكاري از سوي كشورهاي ديگر منطقه پذيرفته‌شود، به اين سمت خواهيم رفت كه به جاي استفاده از اسلحه و رفتارهاي خشونت‌باري كه دولت‌هاي متبوع دو سخنران ديگر روز يك‌شنبه در كنفرانس مونيخ پيوسته انتخاب كرده‌اند، مشكلات با گفتگو حل و فصل شود. اين دو دولت همواره بدون مجوز شوراي امنيت سازمان ملل متحد در مسائل و منازعات منطقه‌اي شركت كرده‌اند. سعودي‌ها ادعا مي‌كنند كه دخالت نظامي آنها در يمن بر اساس قطعنامه ٢٢١٦ شوراي امنيت سازمان ملل متحد است، كه اين ادعا با واقعيت مطابقت ندارد، چرا كه بر اساس قطعنامه ٢٢١٦ جواز مداخله نظامي به هيچ كشور خارجي داده نشده است. هر چند اين قطعنامه يك دولت را به عنوان دولت قانوني در يمن شناسايي كرده‌است اما از همه كشورها خواسته‌است كه ارسال سلاح را براي همه طرف‌هاي درگير متوقف كنند، حتي براي دولتي كه به عنوان دولت قانوني شناسايي شده‌ است. سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران، در همه موضوعات منطقه يك سياست روشن، شفاف، مبتني بر گفت‌وگو، راهكارهاي عملي براي حل مساله، عدم مداخله در امور داخلي ساير كشورها و خروج نيروهاي بيگانه از منطقه است. نتانياهو و جبير، هر دو يك موضع مشترك را مطرح كردند كه شوربختانه نشان از پيوند پنهاني يك دولت مسلمان منطقه با يك دولت غاصب و محكوم در جامعه ‌بين‌المللي دارد. اين دو مقام هر دو به ايران تاختند كه ايران چرا در سوريه حضور دارد و چرا از حزب‌الله در لبنان حمايت مي‌كند. قطعا اين گزاره ادعاي غلطي نيست و هيچ تناقضي هم با روشن، شفاف و قانوني بودن سياست خارجي ايران و مخالفت ايران با دخالت نيروهاي بيگانه در امور داخلي كشورهاي ديگر ندارد. حضور ايران در سوريه به دعوت دولت قانوني سوريه صورت گرفته ‌است، نه با اجبار و فشار. بر همگان روشن است كه حضور ايران در سوريه به درخواست دولت قانوني و صاحب كرسي جمهوري عربي سوريه در سازمان ملل متحد است. جا دارد من نكته‌اي را روشن بيان كنم، من شخصا باور دارم كه دولت بشار اسد، دولتي است كه خود در موضوع نقض حقوق بشر متهم محسوب مي‌شود و من به عنوان يك محقق حقوق و روابط بين‌الملل به عملكرد اين دولت اعتراض‌هايي دارم، اما چنين استدلالي دليل نمي‌شود كه قانوني بودن حضور ايران در سوريه را زير سوال ببرم. اگر هم دولت بشار اسد اقدام به نقض حقوق بشر كرده ‌باشد، باز هم همچنان از سوي سازمان ملل متحد به عنوان دولت قانوني و مشروع جمهوري عربي سوريه شناخته ‌مي‌شود و قطعا در صورت آرامش بحران سوريه، راه‌هايي براي رسيدگي به موارد نقض حقوق بشر توسط اين دولت وجود خواهد داشت. اين دولت وقتي از ايران براي حضور و مشاوره نظامي دعوت مي‌كند، به هيچ وجه محل مناقشه نخواهد بود. در مورد لبنان هم مشخصا ايران سياست‌هاي خود را بيان كرده‌است. حمايت ايران از حزب‌الله در قالب حمايت از مقاومت در برابر اشغالگري ا‌ست. حراست از مرزهاي لبنان كه توسط حزب‌الله صورت مي‌گيرد نه تنها مورد تاييد و حمايت ايران، بلكه مورد تاييد و حمايت دولت قانوني لبنان قرار دارد. اسراييل هويت اشغالگر و تجاوزگري خودش را بارها به جامعه جهاني ثابت كرده‌است. به‌رغم سناريويي كه دولت عربستان سعودي تلاش كرد تا با فشار بر سعد حريري، نخست‌وزير لبنان بسازد، باز هم مشاهده كرديم كه نهايتا حريري در بازگشت به لبنان، حزب‌الله را يك نيروي سياسي موثر و ثبات‌بخش در اين كشور معرفي كرد كه از مرزها در برابر تجاوز اشغالگران دفاع مي‌كند. هم در اين كنفرانس امنيتي و هم در سازمان ملل متحد و هم در ديگر نشست‌هاي بين‌المللي موضع ايران شفاف و مبتني بر اصول شناخته‌شده حقوق بين‌المللي است.

من از رسانه‌هاي داخلي و از كساني كه در حوزه‌هاي سياست خارجي فعاليت مي‌كنند خواهش مي‌كنم كه در جامعه بين‌المللي هم فعال‌تر باشند. نبايد مواضع ايران تحت‌الشعاع فضاسازي رسانه‌هاي صهيونيستي و رسانه‌هاي لابي سعودي در دنيا قرار بگيرد.

اعتماد