کد خبر: ۷۱۰۰۵
تاریخ انتشار: ۱۳ اسفند ۱۳۹۶ - ۰۸:۱۶

اولويت اقتصاد بر سياست و امنيت / دكتر محمود سريع القلم


رسالت ما در علوم سياسي و روابط بين‌الملل تغيير افراد نيست، بلكه اصلاح انديشه‌ها و ايجاد ساختارهاست. اما چهار نكته مقدماتي مبناي بحث من است:

1- يـكي از مشـكلات روش‌شناختي ما اين است كه ذهن‌هاي پراكنده داريم. هر ملت، دولت، سياستمدار و حكومتي كه بخواهد در اصلاح انديشه‌ها و ايجاد ساختارها موفق باشد، بايد ذهن متمركز داشته باشد. بايد مقدورات خود را بررسي كنيم و به شناخت عميقي از جايگاه خود در نظام بين‌الملل برسيم تا بتوانيم آينده ايران را طراحي كنيم.

2- ما در جريان تمدن بشري قرار گرفته‌ايم و خاص نيستيم. چنين نيست كه چون قرن‌ها پيش مغولان به ما حمله كردند يا چون فرهنگ و جغرافياي خاصي داريم، بايد نگاه خاصي به طراحي‌هاي كلان كشور داشته باشيم. ما همچنان نسبت به معناي مدرنيته و نسبت خودمان با آن به اجماع نرسيده‌ايم. اين چالش از 170 سال گذشته شروع شده است. يك علت آن است كه در روابط بين‌الملل كار مقايسه‌اي نكرده‌ايم و كمتر به آسيا و امريكاي لاتين توجه كرده‌ايم و درنيافتيم كه در اين كشورها نخبگان درباره مدرنيته و توسعه و نسبت خود با آن به اجماع رسيدند. بنابراين مطالعات مقايسه‌اي و فهم كشورهاي همپايه ايران اولويتي جدي براي علوم سياسي و روابط بين‌الملل است.

3- بر اساس متوني كه در دوران دانشجويي خواندم و اقتصاد سياسي توسعه كه كار اصلي من است، ما در 170 سال گذشته درك دقيقي از تحولات اروپا و خارج از اروپا نداشتيم. هنگامي كه ما به سمت مدرنيته رفتيم، سراغ آزادي سياسي و دموكراسي رفتيم؛ در حالي كه در عمارت توسعه يافتگي آزادي و توسعه‌يافتگي طبقه پنجم است. بنيان دموكراسي توليد در يك كشور است. بين دموكراسي و توسعه سياسي و سامان سياسي تفاوت است.

از آنجا كه سراغ آزادي سياسي رفتيم، انرژي توسعه خود را هدر داديم. تا به امروز نيز به دنبال آزادي‌هاي دموكراتيك هستيم، در حالي كه تجربه بشري مي‌گويد ملتي كه فوندانسيون اقتصادي خود را بنياد ندهد، نمي‌تواند وارد عرصه‌هاي بعدي تشكل و تحزب در حوزه سياست شود.

ثروت اقتصادي، قدرت توليد يك كشور، تنظيم مزيت نسبي و حضور در تقسيم كار بين‌المللي اصولي هستند كه يك كشور بايد براي خود تعريف كند. اقتصاد ما بيشتر تهيه ارزاق براي عامه مردم است و ريشه در اينكه چگونه مي‌توانيم سهمي از اقتصاد بين‌الملل به دست آوريم و در بازارهاي جهاني خدمات و كالاهاي ايراني بتواند فروش پيدا كند تا از طريق فروش آنها به دنيا قفل شويم و از اين طريق زمينه‌هاي حضور در صحنه جهاني را به وجود آوريم... . بنابراين فهم اقتصاد سياسي مدرنيته اهميت ويژه‌اي دارد. ما نمي‌توانيم هم در حوزه حكمراني، هم در حوزه منطقه‌اي و هم در حوزه جهاني براي خود اولويت ايجاد كنيم. بايد ببينيم تقدم و تاخر اينها كدام است. تقدم و تاخر و پرهيز از پرش ذهني اهميت دارد.

4- ما در رابطه با مهندسي، پزشكي و معماري و بسياري رشته‌هاي ديگر نه فقط در ايران بلكه در سطح جهان اعتبار داريم. اما در مورد تخصصي بودن سياست به توافق نرسيده‌ايم. علم سياست و روابط بين‌الملل تخصص است. بسياري از كشورهاي موفق در جهان با اين دو رشته توانسته‌اند در عرصه جهاني نقش ايفا كنند. اما با توجه به اين مقدمات آينده ما را چه افكاري رقم خواهد زد؟ در كليت خاورميانه nation-state نداريم و نزديك‌ترين كشور به آن تركيه است كه با چالش‌هاي بسيار مهمي روبه روست. اگر بخواهيم آناتومي علوم سياسي و روابط بين‌الملل را ترسيم كنيم، بايد به لحاظ علمي در اين متمركز شويم كه چگونه مي‌توانيم ايران را به سمت يك nation-state سوق دهيم. براي اين كار چه كارهايي بايد انجام داد؟

1- پذيرفتن اصل پلوراليسم به عنوان كانون فلسفي مدرنيته: هر حكومتي بخشي از جامعه را انتخاب كرده و مبناي مشروعيت خود را آن گروه خاص قرار داده است؛ در حالي كه مبناي حاكميت بايد شهروندي باشد. تا زماني كه اين امر به لحاظ حقوقي طراحي نشود، وارد مراحل بعدي توسعه يافتگي نمي‌شويم.

2- ضرورت يك قرارداد اجتماعي: هيچ ملتي نمي‌تواند فراتر از قرارداد اجتماعي به آرامش مدني و سامان سياسي و توليد ثروت ملي بپردازد. كار اهالي علم سياست گفتاردرماني و توصيه درماني و نامه درماني و بيانيه درماني نيست، بلكه طراحي فكري است. يعني رسيدن به يك قرارداد اجتماعي با مبناي شهروندي با تكثر و تنوع فرهنگي و فكري و قومي و...

3- اهالي علم سياست بايد تكليف سه‌گانه امنيت، هويت و توسعه‌يافتگي را روشن كنند. اين مثلت فعلا دچار بحران است. امروز در كشور ما امنيت بر توسعه‌يافتگي مقدم است.

4- تاريخ به ما مي‌گويد مدنيت بر دموكراسي مقدم است. گفت‌وگو و ايجاد ترتيبات مدني براي زندگي بر دموكراسي مقدم است و براي ايجاد آن و ايجاد ثروت ملي اهميت بالا دارد.

5- براي ما globalism (جهاني‌گرايي) بر globalization (جهاني شدن) مقدم است. اولي يعني جهان را بپذيريم. ما جزو 10 كشوري هستيم كه به لحاظ منابع ظرفيت اثرگذاري جهاني داريم. بنابراين بايد نخست جهاني‌گرايي را بپذيريم تا به فرآيند جهاني شدن برسيم...
اعتماد

نظر شما
قابل توجه کاربران و همراهان عزیز: لطفا برای سرعت در انتشار نظرات، از به کار بردن کلمات و تعابیر توهین آمیز پرهیز کنید.
* کد کپچا:
captcha

پیشگیری از پوکی استخوان با مصرف این مواد غذایی

آخرین وضعیت لیست نقل و انتقالاتی کارتال برای پرسپولیس: این 3 نفر جذب شدند، مذاکره با این 3 نفر ادامه دارد

شرایط ثبت نام وام ۵۰ میلیون تومانی بازنشستگان تامین اجتماعی

احمدیان: نتایج مذاکرات قابل پیش‌بینی نیست

جهانگیری: اینجا خلیج فارس است

خبر مهم سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس: اولین گام برای افزایش حقوق معلمان برداشته شد / وضعیت پرداخت پاداش خدمت فرهنگیان بازنشسته

واکنش عراقچی به اتهام تروریستی به اتباع دستگیر شده ایرانی در بریتانیا

تاکید عارف بر هویت تاریخی و غیرقابل‌تحریف «خلیج فارس»

آخرین وضعیت پرداخت معوقات معلمان بازنشسته ۱۴۰۰ به روایت مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشوری

استقلال و ماترازی همچنان بی‌نتیجه / آغازمذاکره با دومین گزینه نام‌آشنای نیمکت

خانه کارگر: هنوز ۱۱ کارگر اسکله شهید رجایی مفقودند

کری خوانی و متلک سنگین وزیر سابق پرسپولیسی به استقلالی ها!

تاریخ شارژ مجدد کالابرگ الکترونیکی اعلام شد

سیدحسین حسینی: خودم تابستان از استقلال می‌روم!

تصویر پربازدید از نازنین بیاتی و مهسا حجازی در پشت‌ صحنه تاسیان (عکس)

استایل و چهره بهنوش طباطبایی در یک رویداد هنری (عکس)

با چند منطقه فرازمینی در کشور آشنا شوید (+تصاویر)

آهنگ جدید محسن چاوشی به نام ساعت دیواری (ویدئو)

ساخت ساختمان ۱۰ طبقه در ۲۸ ساعت در چین (ویدئو)

حضور چکامه چمن ماه در اکران «عزیز» پس از بازگشت از ترکیه و شبکه جم (ویدئو)

فراخوان گادپوری تهرانپارس را قفل کرد ! (ویدئو)

خلاصه بازی دورتموند 2 - 3 بارسلونا: با گزارش عادل فردوسی پور (ویدئو)

خلاصه بازی آتالانتا 2 - 3 رئال مادرید (ویدئو)

خلاصه بازی پرسپولیس 2 - ملوان 1 : جذاب و سرنوشت ساز! (ویدئو)

خلاصه بازی فولاد 0 - استقلال 2 ؛ سوپرگل جدید از آبی پوشان! (ویدئو)

خلاصه بازی پرسپولیس 0 - 1 نساجی؛ شکست در نزدیکی صدر! (ویدئو)

تغییر چهره شگفت انگیز آزاده مهدی زاده ، ژوزفین قهوه تلخ در کنار جواد عزتی (عکس)

خلاصه بازی آرسنال 2 - 0 منچستر یونایتد (ویدئو)

خلاصه بازی نیوکاسل 3 - 3 لیورپول؛ پرگل و دیدنی! (ویدئو)

نوحه دشنه بر لب تشنه - حسین فخری ؛ خنجر بر تار حنجر / مداحی ماندگار (ویدئو)

خلاصه بازی دورتموند 1-1 بایرن مونیخ با گزارش عادل فردوسی پور (فیلم)

خلاصه بازی لاس پالماس 2 - 1 بارسلونا (ویدئو)

خلاصه بازی منچستر یونایتد 3 - 2 بودا (فیلم)

نماهنگ نحن حزب الله (فیلم)

کنایه احسان علیخانی به نعیمه نظام دوست سوژه شد (ویدئو)

هنرنمایی گلوریا هاردی با ترومپت‌ در «جوکر ۲»! (فیلم)

خلاصه بازی الریان 1 - پرسپولیس 1 (فیلم)

خلاصه بازی النصر 3 - 1 الغرافه: رونالدو دبل کرد (فیلم)

خلاصه بازی ساوتهمپتون ۲ - ۳ لیورپول ؛ یکه و تنها در صدر جدول! (ویدئو)

خلاصه بازی زیبای سلتاویگو 2 - 2 بارسلونا (فیلم)

خلاصه بازی منچستر سیتی 0 - 4 تاتنهام؛ جذاب! (فیلم)

خلاصه بازی اینتر میلان 5 - هلاس ورونا 0 ؛ تورام دبل کرد (فیلم)

تغییر چهره بازیگر «عشق ممنوع» و «فاطماگل» 14 سال بعد 14 سال در 40 سالگی (عکس)

فیلمی عجیب از گربه ماهیِ رزه دار درحالِ صحرانوردی در جستجوی آب! (ویدئو)

خلاصه بازی پرسپولیس 3 - مس سونگون 0 (فیلم) - 1 آذر

آهنگ نگرانتم ، میثم ابراهیمی (موزیک ویدئو) + متن شعر ترانه

خلاصه بازی ایران 3 - قرقیزستان 2 ؛ گل های طارمی، حردانی و آزمون (فیلم)

گوسفند عاشق نوشیدن چای را ببینید! (ویدئو)

ماهی روز قیامت برای دومین بار دیده شد (عکس)

آهنگ ای دریغا - محسن چاوشی (موزیک ویدئو)

خاطره خنده دار مونا کرمی در شام ایرانی از تبلیغات ماهواره‌ای (ویدئو)

حمله یک قلاده خرس به خودروها در جاده چالوس (ویدئو)

مداحی دهه فاطمیه عبدالرضا هلالی؛ ناحلة الجسم یعنی؟! (ویدئو)

خلاصه بازی رئال سوسیداد ۱-۰ بارسلونا (ویدئو)

خلاصه بازی چلسی 1- 1 آرسنال (ویدئو)

خلاصه بازی و گلهای رئال مادرید 4 - 0 اوساسونا (ویدئو)

مسابقه امیر علی اکبری، فایتر ایرانی مقابل مارکوس آلمِیدا، اسطوره برزیلی در MMA (ویدئو)

خلاصه بازی منچستر یونایتد 2 - 0 پائوک (ویدئو)

خلاصه بازی و گل های بارسلونا ۵ - ستاره سرخ بلگراد ۲ (ویدئو)

تصویری از شیخ نعیم قاسم، دبیرکل جدید حزب الله لبنان در حرم امام رضا (عکس)

خلاصه بازی رئال مادرید ۰ - بارسلونا ۴ (ویدئو) / طوفان در لالیگا

تیپ پائیزی و چهره شاد شبنم قربانی در 35 سالگی (عکس)

تصاویر پربازدید از بازیگر زن ترک و حجابش در ایران (عکس)

استقبال دختران روس از پزشکیان (عکس)

تصویر شگفت انگیز از فرود هواپیما در بیروت در میانه آتش حملات اسرائیل (عکس)

تغییر چهره آناهیتا درگاهی پس از جدایی (عکس)

حزب الله با پهپاد خانه نتانیاهو را هدف قرار داد (+عکس و ویدئو)

دوقلوهای جدید جایگزین سارا و نیکا در پایتخت شدند (عکس)

بنر اعتراضی جالب هواداران استقلال جلوی درب دفتر هلدینگ (عکس)

قاب بامزه و خوش آب و رنگ از بهنوش طباطبایی (عکس)

تغییر چهره قابل توجه پریناز ایزدیار در 38 سالگی (عکس)

تصویر پربیننده از زنان آتش نشان در تهران (عکس)

تیپ جالب المیرا دهقانی در پشت صحنه یک نمایش (عکس)

استایل و آرایش متفاوت هدی زین العابدین وایرال شد (عکس)

چهره جذاب بهنوش طباطبایی در ۴۳ سالگی (عکس)

واکنش پسر ناصرملک مطیعی به حمله کیهان؛ «دل تاریکتان پر از کینه است» (عکس)

فیگورهای زیبای انفرادی هادی چوپان در فینال مسترالمپیا ۲۰۲۴ (گزارش تصویری)

عینک عجیب و ۲۱۰ میلیون تومانی علی صادقی در جوکر سوژه شد (عکس)

لوگوی عجیب روی لباس پیشکسوت جنجالی؛ هم استقلال هم پرسپولیس ! (عکس)

تصاویر مسابقه مقدماتی هادی چوپان در مستر المپیا ۲۰۲۴ و نتیجه آن (عکس)

تصویر جذاب سحر دولتشاهی در روز تولدش (عکس)

رونمایی شهرزاد کمال‌زاده از استایل جذاب و جدیدش (عکس)

شوک به استقلال: ستاره با هواداران خداحافظی کرد (تصویر)

حذف تصویر رئیسی از اتاق وزیر خبرساز شد (عکس)

عاشقانه حدیثه تهرانی برای همسرش (عکس)

استایل متفاوت لیلا بلوکات در پشت صحنه تئاتر (عکس)

تیپ و چهره تازه ندا قاسمی، «شیرین سریال نون خ» (عکس)

سلفی بدون آرایش نجمه جودکی، مجری سابق صداوسیما (عکس)

تیپ و چهره متفاوت المیرا دهقانی روی صحنه تئاتر (تصاویر)

تیپ و چهره پاییزی نازنین بیاتی در ۳۴ سالگی (عکس)

پرطرفدارترین