چه گروهی از نبودن "جهانگیری" در دولت نفع می‌برند؟

«حتی اگر خبر رفتن جهانگیری از دولت دروغ سیزده بوده باشد، اما به‌ راستی مخالفانی دارد که جهانگیری هم خود به وجود آنان اذعان می‌کند. با این‌ حال اخبار و شنیده‌ها حاکی از آن است که جهانگیری عزمی برای ترک دولت و ورود به شهرداری تهران ندارد، حتی اگر نجفی بر استعفای خود پافشاری کند و شورای شهر هم این استعفا را بپذیرد، جهانگیری گزینه جایگزین نخواهد بود.»

روزنامه شرق نوشت: «دید و بازدید نوروزی رئیس‌جمهوری و معاون اول گویا مجال مناسبی بوده است تا راست و دروغ برخی خبرهای غیر رسمی و شنیده‌ها روشن شود؛ از جمله رفتن اسحاق جهانگیری از دولت و استقرار او در شهرداری تهران. این خبر در یکی، دو روز گذشته در فضای مجازی منتشر شد و تا جایی پیش رفت که گزینه‌های جایگزین معاون اولی هم روشن شد؛ بر‌ این‌ اساس از بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت، به‌ عنوان اصلی‌ترین گزینه برای جایگزینی جهانگیری نام برده شد. همچنین، سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور هم به‌ عنوان جایگزین زنگنه معرفی شد. این خبر را در ابتدا کانال «نفت خبر» منتشر کرد و بعد هم سردبیر این کانال در توضیحی در این‌ باره با اشاره به سوابق انتشار خبر دروغ سیزده نوشته است: «همان زمان که خبر را منتشر کردیم، خیلی از مخاطبان عادی تشخیص دادند که این خبر دروغ سیزده است و برخی روزنامه‌نگاران هم این تشخیص را دادند... چرا که آگاهانه عناصر خبر طوری چیده شده بود که نشان دهد خبر، دروغ سیزده است.»

به روایت محمدعلی ابطحی، اسحاق جهانگیری هم درباره این خبر اظهار نظر کرده است. ابطحی در گفت‌وگویی که با خبرگزاری ایلنا انجام داده، به توضیح دید و بازدید عیدانه‌اش با روحانی، جهانگیری و خاتمی پرداخته و به نقل از جهانگیری این خبر را تکذیب کرده است.

ابطحی گفت: «آقای جهانگیری علاوه بر این که معاون اول رئیس‌جمهور است، دوست و همکار قدیمی ایشان بوده و هستند. ایشان در بخشی از این دیدار به تشریح اولویت‌های سال جدید خود و دولت پرداختند. در بخشی از این صحبت‌ها، در خصوص دروغ سیزده امسال مبنی بر رفتن جهانگیری به شهرداری تهران گپ‌وگفتی صورت گرفت و ایشان به طنز یا جد گفتند عده‌ای دوست ندارند من در دولت باقی بمانم و آمال و آرزوهایشان را در قالب دروغ سیزده مطرح می‌کنند. البته من قبلا هم گفته بودم و در این دیدار هم گفتم که بهتر است آقای جهانگیری از دولت خارج شود.»

شایعه رفتن جهانگیری به شهرداری موضوع جدیدی نیست. همان هنگام که فهرست شوراهای شهر پنجم تهران تماما رأی آورد، باز هم این شایعه مطرح بود که جهانگیری به جای دولت، به شهرداری می‌رود. با این‌ حال نهاوندیان، معاون اقتصادی رئیس‌جمهوری این خبر را تکذیب کرده بود.

از زمانی که محمدعلی نجفی، شهردار تهران، استعفای خود را طرح کرده، برخی گمانه‌ها، جایگزین‌ احتمالی او را اسحاق جهانگیری معرفی کردند. این خبر در طول تعطیلات نوروزی دست به دست شد تا این که در نهایت روز سیزدهم تعطیلات به شایعه داغ نوروز ٩٧ مبدل شد. اسحاق جهانگیری به طنز یا به جد، این موضوع را رد کرده، اما او از گروهی سخن گفته که نمی‌خواهند او در دولت باقی بماند.

مخالفان جهانگیری

اما چه گروهی از نبودن جهانگیری در دولت نفع می‌برند؟ ابطحی پاسخ این سؤال را به «شرق» این‌گونه داد: «آقای جهانگیری به‌ دلیل مصاحبه‌ها و گفت‌وگو‌ها در ایام انتخابات ظرفیت بزرگی برای آینده سیاسی خود ایجاد کرد. این ظرفیت هم باعث شد مخالفان متفاوتی پیدا شود. بخشی از این مخالفان، برخی اطرافیان رئیس‌جمهوری هستند که مصداق آن کم‌رنگ‌شدن حضور جهانگیری در دولت است. بخشی هم جریان اصولگرا هستند که جهانگیری را رقیب جدی برای انتخابات ١٤٠٠ می‌دانند و بخشی از مخالفان هم در جریان همسوی جهانگیری هستند که احیانا کاندیدای دیگری برای انتخابات ریاست‌جمهوری آینده دارند.»

آن چه روشن بوده، این است که بر خلاف تصور، بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری، نقش اسحاق جهانگیری به‌ وضوح در دولت کم‌رنگ شد و آن چه باعث چنین رویدادی شد، پررنگ‌شدن نقش محمود واعظی در نقش رئیس دفتر رئیس‌جمهوری بود. موضوعی که ابتدا خود را در جریان نهایی‌ شدن فهرست کابینه دوم روحانی نشان داد؛ آنجا که خیلی از نمایندگان به پررنگ‌شدن نقش محمود واعظی و محمدباقر نوبخت و کم‌رنگ‌شدن نقش جهانگیری انتقاد داشتند.

علاوه بر این، برخی از نمایندگان هم خواستار دیدارهای جداگانه و تخصصی با رئیس‌جمهور بودند که عملی‌ نشدن آن را به‌ دلیل نقش دفتر رئیس‌جمهور می‌دانستند، مثل درخواستی که مدت‌هاست فراکسیون زنان مجلس طرح کرده یا کمیته رفع حصر مجلس که خواستار دیدار با روحانی است. همچنین با حضور واعظی قرار شده معاونت‌های وزارتخانه در یک سیکل اداری به دفتر رئیس‌جمهوری معرفی شده و بعد درباره آن تصمیم‌گیری شود. موضوعی که تا پیش از این یا به‌ صورت شفاهی از سوی وزیر مربوطه طرح شده و بعد هم در جلسات هیات دولت درباره آن تصمیم‌گیری می‌شده است اما اکنون با حضور واعظی این فرآیند از طریق دفتر رئیس‌جمهور انجام می‌شود؛ اگر چه روحانی تصمیم لازم را اتخاذ می‌کند. واعظی در این فاصله یک سفر خارجی به جمهوری ‌آذربایجان داشته و سخنرانی هم کرده است. حتی برخی نمایندگان از ایفای نقش واعظی در انتخابات هیات‌رئیسه مجلس دهم در دومین سال کاری خود سخن گفته بودند؛اگر چه واعظی آن را تکذیب کرد.

توضیحات جهانگیری درباره حضورش در کابینه

اسحاق جهانگیری اگر چه کم‌فروغی در کابینه دوم روحانی را تأیید می‌کند اما می‌کوشد نشان دهد آن چه رخ داده، به عمد نبوده است. جهانگیری در گفت‌وگویی که با سالنامه «شرق» انجام داده بود، درباره نقش محمود واعظی گفته است: «... دفتر رئیس‌جمهور جایی سیاسی است که باید رئیس‌جمهور را در کارهایی که باید انجام دهد، پشتیبانی و نیازهای این امور را برطرف کند. انصافا آقای واعظی حضور فعال‌تری دارد، ‌فردی اجرائی است و تصمیم‌‌های جدی‌تری هم می‌گیرد. شاید به همین دلیل است که حضور رئیس‌جمهوری در امور اجرائی کشور نسبت‌ به دوره گذشته بیشتر و پررنگ‌تر شده است و از این‌ رو دستوراتی که می‌دهند و مکاتباتی که با دستگاه‌ها دارند، در مقایسه ‌با گذشته زیادتر شده است. این اتفاق مثبتی است که رئیس‌جمهوری درباره خیلی از مسائل تصمیم‌گیری می‌کند. شاید یک مورد تفاوت کرده باشد و آن این که در دفتر رئیس‌جمهوری درباره انتصابات بعد از کابینه تمرکزی شکل گرفته که من تقریبا در جریان آنها نیستم...»

او درباره رابطه‌اش با حسن روحانی هم گفته است: «آقای روحانی به من اعتماد کامل دارند و می‌دانند تا زمانی که مسئولیت دارم آن چه در توانم باشد برای اداره کشور به‌ کار خواهم گرفت اما اگر در جایی کاری به من ارجاع نشود، کسی نیستم که بگویم حتما به من واگذار کنید، زیرا کشور آن‌ قدر کار دارد که وقتی در مرکز کمی کارم کم می‌شود، به استان‌ها و شهرستان‌ها می‌روم. همیشه برای خودم فضای کار باز می‌کنم و این‌ طور نیست که خودم را محدود کنم و فعال نباشم. در مورد انتخابات ریاست‌جمهوری سال ١٤٠٠ هم باید بگویم اگر تا انتخابات سال ١٤٠٠ عمری باشد، باید ببینیم چه کسی خواهد آمد اما این واقعا دغدغه اصلاح‌طلبان نیست.»

حالا با توضیحاتی که ابطحی داده، حتی اگر خبر رفتن جهانگیری از دولت دروغ سیزده بوده باشد، اما به‌ راستی مخالفانی دارد که جهانگیری هم خود به وجود آنان اذعان می‌کند. با‌ این‌ حال اخبار و شنیده‌ها حاکی از آن است که جهانگیری عزمی برای ترک دولت و ورود به شهرداری تهران ندارد، حتی اگر نجفی بر استعفای خود پافشاری کند و شورای شهر هم این استعفا را بپذیرد، جهانگیری گزینه جایگزین نخواهد بود.»

گزارش خطا