مهران مديرى، وقايع سال ٨٨ و تكذيب ادعاي ميهمان «دورهمي»

ابطحي: سلول انفرادي بوديم، راهي براي دعوت از «مرآتي» نداشتيم

شرق: شايد هنگامي‌که اعلام کرد ميهمان داريم، هيچ‌يک از حضار ذهنشان به سمت خبرنگار صداوسيما و نام ايمان مرآتي نمي‌رفت. اما مهران مديري که هر شب برنامه «دورهمي» را از شبکه نسيم به روي آنتن مي‌برد، دو شب پيش، از اين خبرنگار به عنوان ميهمان برنامه‌اش دعوت کرد تا با او به سبک و سياق همه برنامه‌هايش به گفت‌وگو بنشيند؛ گفت‌وگويي که به نظر مي‌رسيد بيشتر شبيه دراختيارگذاشتن فرصتي براي مرآتي بود تا او به برخي نقدها و گلايه‌ها درباره خودش پاسخ دهد. ايمان مرآتي را يا بايد ازطريق تماشاي برنامه‌هاي خبري صداوسيما شناخت يا با چند کليدواژه و تصوير.

معروف‌ترين تصوير از او، حضورش در کنار محمدعلي ابطحي و محمد عطريانفر با لباس زندان در فضايي سرسبز و زيبا بود. مرآتي اين گفت‌وگو را يک روز بعد از اعترافات ابطحي و عطريانفر در دادگاه‌هاي ٨٨ ضبط کرده بود تا با آن نشان دهد هنگام اعترافات مطروحه در دادگاه تحت فشار نبوده است. مرآتي در برنامه مهران مديري، به همين قضيه اشاره کرد و گفت: «در سال ۸۸ من يک گفت‌وگو با دو متهمان سرشناس فتنه ۸۸ داشتم. به من اعلام کردند که اين دو زنداني خودشان مي‌خواهند با بخش خبري صداوسيما گفت‌وگو کنند. ما در زندان حاضر شديم و گفت‌وگو را گرفتيم».

اين بخش از سخنان مرآتي با واکنش و تکذيب ابطحي روبه‌رو شد. ابطحي در کانال تلگرامي خود نوشت: «امروز کلي پيام داشتم که در برنامه ديشب دورهمي، آقاي خبرنگاري که آمده بود توي زندان با ما مصاحبه کرده بود گفته است، ما از توي زندان از ايشان يا صداوسيما درخواست کرده بوديم قدم‌رنجه کنند و با ما مصاحبه کنند. البته از بس دروغ شنيديم شاخ درنياوردم ولي کل حرف‌هايي که درباره آن مصاحبه در زندان گفت، دروغ بود. والا آن زمان سلول انفرادي بوديم و راهي براي دعوت از ايشان نداشتيم. همين‌قدر كافي است که يک جا ثبت شود آن حرف‌ها دروغ بوده است. گرچه گمان نکنم کسي باور کرده باشد».

بعد از انتخابات سال ٨٨ بود که بلافاصله تعداد زيادي از اصلاح‌طلبان، از جمله چهره‌هاي سرشناس آنها، بازداشت شدند و با فاصله چندماه دادگاه‌هاي آنها در چند جلسه به‌صورت علني برگزار شد و اما در ادامه با دستور دادستاني از علني‌بودن آن جلوگيري شد. عباس جعفري دولت‌آبادي به‌تازگي در‌ همين‌باره گفته است: «از جمله اتفاقاتي که در اين دوران رخ داد و خيلي هم سروصدا کرد، موضوع محاکمه علني عوامل جريان فتنه بود؛ زماني‌که به تهران آمدم، دادگاه عوامل فتنه به‌صورت‌علني انجام و گزارش آن پخش مي‌شد، ما در‌عين‌حال که به مبارزه با جريان فتنه معتقد بوديم اما اعلام کرديم اين اقدام بايد مطابق قانون باشد و با مشورت قوه قضائيه به اين نتيجه رسيديم که پخش اين دادگاه‌ها خلاف قانون و مقررات است، البته برخي از دوستان انقلاب از اين موضوع دلخور شدند که چرا ما دادگاه فتنه‌گران را تعطيل مي‌کنيم، معتقد بوديم که اگر مدار امور بر قانون باشد و برخوردها قانوني باشد، مناسب‌تر است. در برابر اين تصميم مقاومت‌هاي زيادي وجود داشت، در مطبوعات نقدهاي زيادي شد و خيلي‌ها هم رنجيدند، اما اعلام کرديم که بر اساس قانون رفتار مي‌کنيم و نبايد از ما انتظار خلاف قانون داشته باشيد... بنابراين مقاومت کرديم و تشکيل دادگاه‌ها ادامه يافت، اما غيرعلني بود؛ تنها در يکي،دو مورد علني برگزار شد، اما انتشار گزارش جلسات دادگاه مطابق قانون بود و تأکيد شد که در گزارش دادگاه نبايد هويت‌ متهمان فاش شود».

عزت‌الله ضرغامي، رئيس سابق صداوسيما، اما سال گذشته در مصاحبه‌اي که با روزنامه «شرق» انجام داده بود، درباره نحوه پخش اعتراف‌هاي ٨٨ و دادگاه‌هاي آن سال گفته بود: «... درباره پخش آن دادگاه‌ها و اعترافات، شوراي عالي امنيت ملي تشخيص مي‌داد که پخش آنها به‌لحاظ مديريت ناامني‌هاي موجود در کشور و کنترل امنيت به‌نفع مردم کمک مي‌کند. همه اينها براساس مصوبات امنيتي کشور است. برخي ممکن است مصوبه خاص شوراي امنيت را داشته باشند، برخي ديگر به اين شکل است که دبيرخانه براساس مصوبات شوراي عالي امنيت، تصميمات و رويه‌هايي را دنبال و براساس آن عمل مي‌کند... (شوراي عالي امنيت ملي) همکاري بسيار نزديکي با ما داشتند. ما هم همکاري مي‌کرديم براي اينکه بتوانيم امنيت را در کشور حفظ کنيم».

ضرغامي در همان مصاحبه درباره نحوه پخش مصاحبه‌هاي تلويزيوني بعد از دادگاه با متهمان ٨٨، از جمله مصاحبه محمدرضا تاجيک با بخش گفت‌و‌گوي ويژه خبري شبکه دو، نيز گفته بود: «درباره ايشان واقعا يادم نيست، ولي آنهايي که آمدند گفت‌وگو کردند، خودشان مي‌خواستند؛ مگر اينکه بعدا بگويند که نه يک‌جور ديگر بوده است».

ماجراي گفت‌وگوي مرآتي با ابطحي و عطريانفر

اگرچه ايمان مرآتي در برنامه دورهمي مشابه اظهارات ضرغامي را بر زبان راند، اما دست‌کم محمدعلي ابطحي حالا اعلام کرده که آن گفت‌وگو به خواست او صورت نگرفته بوده است. اعترافات عطريانفر و ابطحي که وزن زيادي را از دست داده بود، در دادگاه، جو عجيبي را در کشور ايجاد کرد و واکنش‌هاي متعددي را به همراه داشت. تشکيک درباره آن اعترافات اهم واکنش‌ها بود، اما بعد از آن دادگاه، ايمان مرآتي در فضايي که به باغ مي‌مانست، در مقابل ابطحي و عطريانفر نشست و سعي کرد تا از آن دو متهم درباره واکنش‌هاي بيرون از زندان به اعترافات آنها در دادگاه، تکذيبيه بگيرد؛ مثل همين خوراندن قرص که ابطحي در آن گفت‌وگو آن را توهين به فهم مردم و ادعايي شبيه طنز تشبيه کرده بود. ابطحي يک سال بعد از برگزاري دادگاه‌هاي ٨٨ با انتشاري تصويرش از آن دادگاه در صفحه فيسبوک خود نوشته بود: «پارسال مثل امروزي دادگاه داشتيم. روز قبلش تمرين کرده بوديم. چه روزي بود...».

نظر بهزاد نبوي درباره اعترافات ٨٨

بهزاد نبوي که در ايام مرخصي از زندان به‌سر مي‌برد، در جلسه ديداري که با برخي از هوادارانش داشت، در پاسخ به اين سؤال که اصولا چرا او و برخي از ياران دربندش، حاضر به بيان اعترافاتي از جنس و شمايل اعترافات آقايان عطريانفر و ابطحي نشدند؟ گفته بود: «زندانيان فعلي اوين دو دسته‌اند؛ دسته‌اي که زندان زمان شاه را تجربه کرده‌‌اند و دسته‌اي که بار اولشان است انفرادي و سختي و محدوديت و حصر را لمس مي‌کنند. هر دو دسته، هم مي‌توانند مقاوم باشند و هم معترف! در دسته‌اي که زندان رژيم شاه را از سر گذرانده‌‌اند چيزي که باعث مي‌شود به قولي کم بياورند و آن‌گونه که ديديم اعتراف کنند، فقط يک خلأ ايدئولوژيک است... در جمهوري اسلامي که خود در ايجاد آن نقش داشته‌ايم، زندان را چطور توجيه کنيم؟ پاسخ به اين سؤال مي‌شود مبناي ماندن زنداني بر اصول خويش! اتفاقا... سعي مي‌کنند از همين خلأ وارد شده و زنداني را به تسليم بکشانند. مازاد بر اينها، خلأ خبري تام و کاملي که براي ما ايجاد کرده بودند نيز خود تشديدکننده ماجرا بود... وقتي آقاي ابطحي آن بيانات را در دادگاه کردند، من با صداي بلند که خيلي‌ها شنيدند به ايشان به شوخي گفتم «باز هم به کيفرخواست دادستان!» بااين‌حال نه از نظر اخلاقي و نه از نظر سياسي به موضوع اعترافات چندان خرده نمي‌توان گرفت و مهم نظر مردم است که شما خود بيشتر واقفيد».

مرآتي و املاک نجومي

از ديگر نکات بحث‌برانگيز مصاحبه مديري با مرآتي، ماجراي املاک نجومي بود. در روزهايي که اسامي برخي از چهره‌هايي که املاک را دريافت کردند، منتشر شده بود، نام دو خبرنگار خبرگزاري صداوسيما هم به چشم مي‌خورد؛ کامران نجف‌زاده و ايمان مرآتي. مرآتي در توضيحي که به مديري داد، گفته: «سال ۸۲ به صداوسيما بخش‌نامه‌اي رسيد که هر کسي که خانه ندارد مي‌تواند ثبت‌نام کند و قسط‌بندي کند‌. من و کامران نجف‌زاده هم مثل بقيه دوستان صدابردار و... ثبت‌نام کرديم و يک آپارتمان ۵۲ متري تحويل گرفتيم و تمام اقساط آن را به‌طور کامل پرداخت کرديم، اما چون اسم‌هاي ما آشنا بود، معروف شديم به گرفتن املاک نجومي». روايت مرآتي و نجف‌زاده درباره دريافت مسکن با هم تفاوت فاحشي دارد، به‌طوري‌که

١٣ شهريورماه ١٣٩٥ کامران نجف‌زاده با انتشار پستي در اينستاگرامش نوشت: سه، چهار سال پيش ما هم به شرط فاقد مسکن‌بودن رسما به تعاوني‌اي به اميد رسيدن به آپارتماني ٥٠ يا نهايتا ٦٠ متري معرفي شديم. با شرايط تمام تعاوني‌ها و همه ما کلي پول داديم و کلي قسط مانده و هنوز احتمالا کلنگش را هم نزده باشند».

برنامه دورهمي مهران مديري با شوخي و خنده به پايان رسيد، اما انتخاب نوع ميهمان آن سؤالات زيادي را در اذهان بي‌جواب گذاشته است. مديري چندي پيش در شب نهم دي هم از بازيگر فيلم «قلاده‌هاي طلا» به‌عنوان ميهمان دعوت کرده بود؛ فيلمي در محکوميت حوادث ٨٨.

خبرهای مرتبط