تاثير تغيير ساعت خواب بر بدن

يک مطالعه که به تازگي انجام شده است نشان مي‌دهد زماني که انسان ساعت خواب خود را تغيير مي‌دهد موجب تغيير آهنگ (ريتم ) روزانه ژن‌ها مي‌شود.

به گزارش ايرنا، اين مطالعه همچنين نشان داد برخي ژن‌ها از چرخه خواب و بيداري انسان تبعيت مي‌کنند و برخي توسط ساعت مرکزي بدن تنظيم مي‌شوند.پروفسوردرک جان ديجک از مرکز تحقيقات خواب که رياست اين مطالعه را بر عهده داشت، مي‌گويد: اين تحقيق به ما کمک مي‌کند تا نتايج منفي سلامتي مرتبط با تغيير شيفت کاري و سفرهاي طولاني با هواپيما و ساير وضعيت‌هايي که آهنگ ژن‌هاي ما را بر هم مي‌زنند، بفهميم.نتايج اين مطالعه همچنين نشان مي‌دهد که برنامه زماني خواب و بيداري انسان مي‌توانند بر آهنگ بسياري از رويه‌هاي زيستي تاثير بگذارد.از آنجاييکه کار کردن در شيفت شب با يک سري مشکلات سلامتي و بيماري‌ها ارتباط دارد بنابراين در رده يک عامل احتمالي سرطان زاي انساني قرار مي‌گيرد.يک مطالعه که در ژوييه 2013 منتشر شد نشان داد که کار کردن طولاني مدت در شيفت شب با افزايش خطر ابتلا به سرطان سينه در زنان ارتباط دارد.همچنين مطالعات ديگر نشان داده اند که خطر ابتلا به ديابت، حمله قلبي و سکته مغزي در افرادي که در شيفت شب کار مي‌کنند بالاتر است. در اين مطالعه که به تازگي انجام شده است، محققان با بررسي نمونه‌هاي خون 22 نفر توانستند تغييراتي که بر روي آهنگ ژني آنها بر اثر بيدار ماندن براي کار کردن در شيفت شب اتفاق مي‌افتد، مطالعه کنند.نتايج اين مطالعه نشان داد که بر هم خوردن چرخه خواب و بيداري به اندازه زيادي بر آهنگ ژن‌ها که باعث فعال شدن و از فعاليت انداختن ساير ژن‌ها مي‌شود، تاثير مي‌گذارد.

اثرات منفي اشتغال در شب بر عملکرد قلب و دستگاه‌هاي گوارشي

پژوهش‌هاي انجام شده نشان مي‌دهد که اشتغال در شب باعث ايجاد اختلالاتي در چرخه طبيعي بدن مي‌شود و بر عملکرد قلب و دستگاه‌هاي گوارشي و تناسلي تاثيراتي منفي دارد.شب کارها به مصرف غذاي آماده و در دسترس مانند سوسيس و کالباس يا غذاهاي داراي قند، چربي و کافئين بالا براي مبارزه با خستگي و کوفتگي بدن تمايل بيشتري دارند. اين در حالي است که متخصصان تغذيه و گوارش همواره نسبت به اثرات منفي غذاهاي آماده بر سلامت انسان و افزايش ابتلاي آنان به سوءهاضمه و مشکلات گوارشي هشدار مي‌دهند.نتايج مطالعات متعدد در کشورهاي اروپايي نشان مي‌دهد که افراد شب کار دست کم پنج سال نسبت به همکاران روز کار خود کمتر عمر مي‌کنند، طلاق در ميان خانواده آنان سه برابر بيش از افراد روز کار است و علاوه بر آن، 40 درصد بيش از ساير همکارانشان زمينه ابتلا به انواع بيماريهاي رواني، قلبي و گوارشي را دارند. اظهارات افراد شب کار نتايج اين مطالعات را تاييد مي‌کند. آنان مي‌گويند که پس از هر شيفت کاري، در تمامي طول روز احساس کسالت، گيجي و بي خوابي مي‌کنند و ريتم زندگي طبيعي و عادات غذايي آنان نيز بر هم مي‌خورد.

عدم دفع مواد سمي از بدن

نخوابيدن، دير خوابيدن و يا دير بلند شدن از خواب، باعث مي‌شود مواد سمي از بدن دفع نشود و در عملکرد طبيعي هر يک از اندام‌هاي بدن اختلالاتي ايجاد شود.بر اساس نتايج پژوهش‌هاي انجام شده، براي سالم زيستن، بايد خواب راحت و آرامي داشته باشيم. ساعت 9 تا 11 شب، زماني براي از بين بردن مواد سمي و غير ضروري است که عمليات آن توسط آنتي اکسيدان‌ها انجام مي‌شود.در اين ساعت بهتر است بدن در حال آرامش باشد، در غير اين صورت، اثر منفي روي سلامتي انسان خواهد داشت.به گفته متخصصان، ساعت 11 تا يک بامداد، عمليات از بين بردن مواد سمي در کبد ادامه دارد و بدن بايد در خواب عميق باشد.ساعت يک تا 3 بامداد، عمليات سم زدايي در کيسه صفرا، با يک خواب عميق به طور مناسب انجام مي‌شود. در ساعت 3 تا 5 صبح عمليات از بين بردن مواد سمي ناشي از تنفس در ريه اتفاق مي‌افتد. بعضي مواقع ديده شده است که افراد در اين زمان، سرفه شديد يا عطسه مي‌کنند.در ساعت 5 تا 7 صبح نيز عمليات سم زدايي گوارشي در روده بزرگ صورت مي‌گيرد، بنابراين عمل دفع انجام مي‌شود.همچنين از نيمه‌هاي شب تا ساعت 4 صبح، مغز استخوان عمليات خون سازي را انجام مي‌دهد.

تضعيف روابط خانوادگي

همچنين شيفت کاري شبانه، روي روابط فرد در خانواده و وظايف او در قبال همسر و فرزند نيز تاثير دارد. فردي که در شب به کار اشتغال دارد به دليل خستگي ناشي از کار در نوبت کاري شب و نياز به خواب در روز، وضعيت روحي ثابتي ندارد، تحريک پذير است و اين مي‌تواند روي روند طبيعي فعاليت وي در منزل اثرات نامطلوبي برجاي بگذارد. علاوه بر آن، ساعات حضور مفيد اين فرد در منزل کاهش مي‌يابد.محققان مي‌گويند: شب کاري بر روي عملکرد حرفه اي برخي گروه‌هاي شغلي حساس مانند پرستاري و پزشکان تاثير منفي مي‌گذارد و ممکن است باعث بروز مشکلاتي شود.به طور مثال، بيماران در شب با وجود پزشکان و پرستاران شب کار ممکن است مراقبت‌هاي ضعيف تري را دريافت کنند و در معرض خطر قرار گيرند.

تنها 10 درصد از افراد شاغل در شيفت شب از کار خود لذت مي‌برند

مطالعات‍ي که توسط موسسه امريکايي هارينگتون انجام شده است، نشان مي‌دهد که فقط 10 درصد افراد شب کار از نوبت کاري خود لذت مي‌برند و بق‍يه به نحوي با آن مي‌سازند.بر اساس نتايج اين مطالعات، خستگ‍ي، واماندگ‍ي، کسالت، انزوا، امراض روح‍ي و رواني و ب‍يماري‌هاي جسمي و بس‍ياري مسايل ديگر در ميان کارکنان شب کار به شدت شايع و رايج است. شب کارها بايد خواب خوبي در روز داشته باشند و حداقل شش تا هشت ساعت بخوابند. اتاق خوابشان پرده ضخيم داشته باشد تا نور درون اتاق نتابد.در و پنجره اتاق را ببندند و شرايط خواب مانند شب‌ها باشد. آنها مي‌توانند براي خواب رفتن مثلا به موسيقي ملايمي گوش دهند.بعد از بيدار شدن هم براي جلوگيري از خمودگي و حالت خواب آلودگي، به فعاليت لذت بخشي مثل ورزش و نگه داري از گياهان بپردازند.بيماران دچار اختلال خلقي دوقطبي (افسردگي ) و حالت‌هاي روان پريشي نبايد شيفت‌هاي شبانه را انتخاب کنند زيرا ممکن است بيماري شان تشديد شود

گزارش خطا