صدا و سیما یک شرکت سهامی نیست

 بحث تعیین مجری، برای یک گفت‌وگو به‌ویژه برای مصاحبه‌هایی که یک طرف آن مسئولان بلندپایه مانند رئیس‌جمهور قرار دارد به‌نظرم مساله‌ای نیست که صدا و سیما ادعا کند حتما باید خود مشخص کند. به‌هر حال فضایی که قرار است مصاحبه‌شونده در آن قرار گیرد باید یک فضای آرام باشد و در این زمینه مجری‌های صدا و سیما می‌توانند فضا را متلاطم کند و فضا را از یک محیطی که طرف مقابل بتواند در آن به‌خوبی و با متانت پاسخ دهد خارج کنند و در رسانه‌ها، زمانی که بخواهند از یک مسئول یک شخصیت منفی نشان دهند و درواقع آن را در موضع ضعف قرار دهند از چنین مجریانی بهره می‌گیرند. بر این اساس برای اینکه مصاحبه‌شونده بتواند یک تصویر واقع‌بینانه به مردم ارائه دهد، حق دارد مجری را انتخاب کند یا حداقل بر اساس تفاهم باشد که از برهم‌ریختگی فضا جلوگیری شود. به هر حال ما می‌بینیم مطلبی را مجری مطرح می‌کند و سوالات یک طیف خاص را با انگیزه‌ای خاص مطرح می‌کند و بعد هم پاسخی به آن داده می‌شود و در مقابل هم اجازه به فردی که حق آن ضایع شده برای دفاع داده نمی‌شود که نمونه بارز آن را می‌توان در مناظره‌های سال 88 دید که البته آنها را نمی‌توان گفت مناظره بلکه کیفرخواستی بود علیه یک جریان یا برخی شخصیت‌ها که بعد از صدور این کیفرخواست هیچ‌گاه به آنها اجازه دفاع از خود را ندادند. در هر صورت آن مقامی که به‌عنوان مصاحبه‌شونده در برابر دوربین قرار می‌گیرد، می‌خواهد از ایجاد چنین فضایی برای خود جلوگیری کند که البته صدا و سیما این فضا را از طریق مجری خود به‌وجود می‌آورد و به‌نظرم مناظره‌های سال 88 یک برگ سایه در کارنامه صدا و سیماست که علیه کسی کیفرخواست صادر می‌کند و برخلاف شریعت اسلام و برخلاف سیره انبیا و ائمه و همچنین برخلاف نظر امام، اجازه دفاع هم به آن شخص نمی‌دهد. بنابراین آنچه مسلم است اینکه قانونی وجود ندارد مبنی بر اینکه مجری را صدا و سیما انتخاب کند و حتی جناب آقای ضرغامی در این رابطه نامه‌ای به شورای نظارت نوشتند تا کسب تکلیف کنند که مشخص کند مجری را چه کسی انتخاب کند اما نه در قانون ما و نه در آئین‌نامه‌ها و هیچ جای دیگری نیامده که انتخاب مجری حق صدا و سیما یا حق مصاحبه‌شونده است وآنچه مطرح است بیشتر یک بحث تفاهمی است. نهایتا اگر بخواهیم عدلی و منطقی نگاه کنیم و با توجه به شرایط خاص و بر اساس تجربیات چند سال اخیردراین‌باره به قضاوت بنشینیم، بیشتر حق را به طرف مقابل می‌دهم تا به صدا و سیما زیرا بر اساس عملکرد صدا و سیما تا کنون این‌گونه برداشت شده که صدا و سیما با انگیزه خاص مجری انتخاب می‌کند که به‌گونه‌ای خاص سوال را مطرح کند. از این جهت است که حق با مصاحبه‌شونده است که مجری را انتخاب کند و اگر دید مجری گذشته‌ای دارد که رفتاری ابهام‌آمیز داشته و به‌نوعی مخل جو آرام حاکم بر مصاحبه بوده، خواستار تغییر مجری شود. بنابراین صدا و سیما برای داشتن روندی بی‌طرفانه و در راستای جلب رضایت مردم باید نوعی تفاهم با مصاحبه‌شونده بر سر انتخاب مجری داشته باشد. حال می‌خواهد رئیس قوه قضائیه یا قوه مقننه یا قوه مجریه باشد در غیر این‌صورت این مسائل بازخورد مناسبی برای صداوسیما نخواهد داشت.

* رئیس اسبق سازمان صدا و سیما