ترس واشنگتن از مقتدى صدر و نقش ايران

 

 

ميثم سليماني در اعتماد نوشت: گمانه‌زني‌ها در خصوص ائتلاف‌هاي احتمالي در عراق ادامه دارد و ممكن است اين روند تا مدت‌ها ادامه پيدا كند. اما نكته‌اي كه چندان در اين بين مشخص نيست نوع بازي امريكا در انتخابات عراق است. در حال حاضر پيروزي ائتلاف سائرون به رهبري مقتدي صدر در عراق تبديل به يك سورپرايز براي امريكا شده است. فردي كه دشمن درجه يك امريكا پس از ورود اين كشور به عراق محسوب مي‌شد و اين مخالفت نيز كماكان ادامه دارد در حال حاضر پيروز انتخابات عراق است و مي‌تواند نقشي تعيين‌كننده در دولت آينده عراق داشته باشد. از همين رو اگر مقتدي صدر بخواهد نقشي تعيين‌كننده را در تشكيل دولت آينده عراق ايفا كند سوال اينجاست كه امريكا با اين موضوع چگونه برخورد خواهد كرد. به گزارش رويترز اگر چنين اتفاقي رخ دهد ايالات متحده مجبور است براي حفظ منافع خود در عراق به عنوان يكي از اصلي‌ترين متحدان اين كشور با وي همكاري كند، تا از ساير رقباي ديگر خود در عراق جا نماند. در حال حاضر خبرها حاكي از آن است كه امريكايي‌ها كانال‌هايي را براي برقراري ارتباط با سائرون باز كرده‌اند. ضياء الاسدي يكي از نمايندگان بلند پايه مقتدي صدر اين خبر را به نوعي تاييد كرد و گفت: مذاكرات مستقيم با امريكايي‌ها صورت نگرفته است اما از واسطه‌هايي براي باز كردن كانال ارتباطي با ائتلاف سائرون استفاده كرده‌اند. او به رويترز گفت: آنها از ما پرسيده‌اند كه موضع جنبش صدر هنگام ورود به قدرت چه خواهد بود. آيا قصد دارند جيش المهدي (نيروهاي نظامي منصوب به مقتدي صدر) را بار ديگر راه‌اندازي كنند و آيا آنها به نيروهاي امريكايي در عراق حمله خواهند كرد؟ ضياء الاسدي گفت: ما قصد نداريم به عقب بازگرديم، ما نمي‌خواهيم نيروي نظامي ديگري جز نيروي نظامي رسمي، نيروهاي پليس و نيروهاي امنيتي در كشور وجود داشته باشد كه به نظر مي‌رسد بيشتر اين صحبت‌ها مربوط به حضور نيروهاي امريكايي و خارجي در عراق است كه بايد كشور را ترك كنند. در حال حاضر طبق برآوردها حدود 7هزار سرباز امريكايي در عراق حضور دارد اما پنتاگون اعلام كرده است كه 5200 سرباز در عراق مستقر هستند كه بيشتر آنها نقش آموزش و راهنمايي نيروهاي عراقي را دارند.

البته لازم به ذكر است كه صدر به عنوان فردي ناسيوناليست مخالف حضور هرگونه نيروي خارجي و به خصوص امريكايي‌ها در عراق است كه نبايد در مسائل داخلي كشور مداخله كنند. اما واقعيت آن است كه ايران نقش مهمي را طي سال‌هاي اخير در ثبات عراق و از بين بردن تروريسم در اين كشور ايفا كرد و از نفوذ بالايي در ميان سياستمداران عراقي برخوردار است، صدر نيز هرچند روابط نزديكي با ايران دارد، اما از نظر مسائل سياسي قصد دارد جلوي هرگونه نفوذ را در داخل كشور بگيرد.

از طرفي ديگر ايالات متحده از سال 2003تاكنون همواره تلاش كرده تا نفوذ ايران را در عراق كم كند. اما در دوره سخت‌ترين تحريم‌هاي بين‌المللي عليه ايران نيز نفوذ خود را در داخل عراق حفظ كرد و در شرايط كنوني نيز در حالي كه امريكا تلاش مي‌كند تا در ائتلاف سائرون نفوذ پيدا كند، قطعا ايران نيز تلاش مي‌كند تا منافع خود را حفظ كند.

صدر تاكنون با رهبران چندين بلوك سياسي ديدار كرده است تا بتواند شرايط خود را براي حمايت از نامزدهاي نخست وزيري تبيين كند. صدر اعلام كرده است از كسي حمايت خواهد كرد كه جلوي فرقه گرايي، دخالت خارجي و فساد را در عراق بگيرد.

يكي از مقام‌هاي ارشد سابق عراقي به رويترز گفت تهران هيچ گونه تهديدي را از سمت متحدان شيعه خود نمي‌پذيرد. آنها در حال حاضر محدوديت‌هايي را براي صدر ايجاد نمي‌كنند و به او قدرت مانور مي‌دهند. اما در نهايت وقتي كه منافع خود را در چالش ببينند بسيار سخت‌گيرانه برخورد خواهند كرد زيرا ايراني‌ها ابزار بسيار زيادي براي تضعيف او در اختيار دارند. طبق گفته ضيا الاسدي هنوز ديدار رسمي با ايراني‌ها نداشتيم. گاهي اوقات برخي تماس‌ها ميان دو طرف شكل گرفته و پيام‌هايي ردو بدل شده است اما اين نمي‌تواند يك جلسه يا بحث در خصوص موضوعي خاص باشد.

احتمال ائتلاف

در حال حاضر گمانه‌زني‌ها در خصوص ائتلاف و دولت آينده عراق ادامه دارد. اما انتخابات ضربه سنگيني را به حيدرالعبادي، نخست وزير عراق وارد كرد و ائتلاف او تبديل به سومين ليست در انتخابات شد. اما ديپلمات‌ها و تحليلگران غربي مي‌گويند كه عبادي هنوز كارت‌هاي بازي خود را دارد. به نظر مي‌رسد كه او به عنوان كانديداي نخست وزيري آينده عراق است كه همه طرف‌ها مي‌توانند بر سر او به اجماع برسند زيرا او در دوران رياست‌جمهوري خود منافع رقابتي ايران و امريكا را در نظر گرفت و حضور هر دو در جنگ با داعش در عراق را مديريت كرد. تحليلگران معتقدند كه هنوز جايگزين جدي براي عبادي مطرح نشده است كه بتواند همتراز با او باشد. در حال حاضر برخي گمانه‌زني‌ها حاكي از آن است كه ائتلاف‌هاي صدر، عبادي، عامري، حكيم و علاوي به يك توافق اوليه براي تشكيل كابينه به نخست وزيري حيدرالعبادي رسيده‌اند. اما مشخص نيست كه تشكيل چنين ائتلافي با چه واكنشي از سمت كردها همراه خواهد شد چرا كه اين ائتلاف هرچند تمامي احزاب شيعه را متحد مي‌كند اما در طرف مقابل موجب نگراني كردها و حتي سني‌ها در عراق خواهد شد.