آیا چین می تواند جای غرب را در "اقتصاد ایران" بگیرد؟

با توجه به نیازهای انرژی بالا چین و جنگ تجاری بین واشنگتن و پکن، ممکن است کمک چینی ها به ایران یک سناریو محتمل باشد. اما خواهیم گفت که چرا بیشتر این اعتقاد یک فانتزی است. چین واقعا می تواند تحمل برخی از تحریم ها را برای ایران راحت تر کند،اما از طرفی نمی تواند و نمی خواهد که نجات دهنده اقتصاد ایران باشد.

نواندیش: عزم دولت دونالد ترامپ برای فشار به اقتصاد ایران پس از خروج از معامله هسته ای، در حال حاضر یک طرفه است: ترس سرمایه گذاران اروپایی از انجام معاملات با تهران هر روز در حال افزایش است.

به گزارش نواندیش، بلومبرگ درباره نقش چین در دوران تحریم نوشت: با این وجود، ایران فکر می کند که دارای یک سلاح مخفی است و آن استفاده از سرمایه گذاری چینی و خرید نفت به عنوان راهی برای جبران زیان از غرب است.

با توجه به نیازهای انرژی بالا چین و جنگ تجاری بین واشنگتن و پکن، این ممکن است یک سناریو محتمل باشد. اما خواهیم گفت که چرا بیشتر این اعتقاد یک فانتزی است. چین واقعا می تواند تحمل برخی از تحریم ها را برای ایران راحت تر کند،اما از طرفی نمی تواند و نمی خواهد که نجات دهنده اقتصاد ایران باشد.

برای دولت ایران، وضعیت بحرانی به نظر می رسد. در حال حاضر ارز در بازار های غیر رسمی به 90،000 ریال رسیده یعنی کمتر از نصف ارزش آن در آغاز سال جاری است.

بدتر از همه، تصمیم هفته گذشته اوپک برای افزایش تولید نفت یک نوع حمایت از تصمیم ترامپ بود. این اقدام قطعا فشار اقتصادی بیشتری بر ایران وارد می کند. این کشور در مقابله با افزایش تولید به علت تحریم های منتهی به ایالات متحده و زیرساخت های شلوغش، در هیچ موقعیتی نیست و در حال حاضر قیمت نفت قطعا کاهش خواهد یافت .

اما آیا چین می تواند ایران را از این بحران نجات دهد؟

در این باره در واشنگتن بحث گسترده ای وجود دارد. تحریم های جدید ایالات متحده به بخش خصوصی چین به همان اندازه که احتمالا به اروپایی ها مربوط می شود، ارتباط دارد. با اعمال تحریم ها گزینه های ایران محدودتر می شوند و روشن است که سرمایه گذاری، صادرات و خرید نفت چین تنها به ایرانیان کمک می کند.

اولا، به یاد بیاورید که در بهار امسال پس از آنکه ایالات متحده از این معاهده هسته ای ، خارج شد، مقامات اتحادیه اروپا در تلاش برای حفظ این پیمان زنده، شرکت ها را تشویق کرده اند تا با ایران تجارت و سرمایه گذاری کنند. دولت های اروپایی پیشنهاد کرده اند که از شرکت های غیرقانونی خاصی استفاده کنند و برای شرکت هایی که در زمینه تجارت با تهران فعالیت می کنند، از معافیت های آمریکا استفاده نمایند.

با این حال، شرکت های اروپایی به این درخواست گوش نمی دهند. در جبهه سرمایه گذاری، گروه PSA (سازنده خودروهای سیتروئن و پژو) تازه ترین شرکت برای دست و پنجه نرم کردن با تحریم ها است، این خودرو ساز فرانسوی سرمایه گذاری مشترک را با دو تولید کننده خودرو در ایران متوقف کرده است. در مجموع، توتال دیگر شرکت فرانسوی نیز اعلام کرده است که این قرارداد چند میلیارد دلاری با تهران را لغو خواهد کرد، مگر اینکه یک قطعنامه ویژه از سوی ایالات متحده دریافت کند، امری که خیلی بعید است. نزدیک به دوازده شرکت دیگر اروپایی همچنین معاملات تجاری و معاملات سرمایه گذاری را با جمهوری اسلامی لغو یا معلق کرده اند.

درست است که ایران و چین از یک رابطه قوی برخوردار هستند. پس از توافق هسته ای در سال 2015، رییس جمهور چین در یک برنامه گسترده 25 ساله برای گسترش روابط با ایران موافقت کرد. این در دهه آینده افزایش تجارت دوجانبه را ده برابر و به 600 میلیارد دلار افزایش داد.

اما بسیاری از کارشناسان معتقدند سرمایه گذاری چینی نمی تواند جبران آنچه را که تهران می خواهد از غرب به دست آورد، باشد. برای مثال، به طور موثر بازسازی زیرساخت های نفتی و کاهش هزینه های تولید، ایران نیاز به واردات تکنولوژی پیشرفته موجود در اروپا و آمریکا را دارد.

دانیل گلاسر، که تحریم ها و تلاش های ضد تروریستی را در خزانه داری ایالات متحده طی دو دهه به اجرا در آورد، به ما گقت: "فن آوری چینی به سادگی به اندازه تکنولوژی غربی در زمینه اکتشاف و استخراج خوب نیست، بنابراین وابستگی به چینی ها برای این امر، ایرانی ها را در معرض زیان های بزرگی قرار می دهد."

علاوه بر این، برخی از انتظار می رود سرمایه گذاری چینی ممکن است نتواند تحقق یابد. شرکت های بزرگ چینی و بانک هایی که علاقه مند به انجام تجارت در ایالات متحده هستند و یا تجارت با دلار در معرض فروش قرار می گیرند، احتمالا مانند شرکت های اروپایی عمل خواهند کرد.

وزارت خزانه داری اعلام کرده است که پیش از تحریم ها ایران به طور کامل اعمال خواهد شد. اولین مهلت مه 6، 6 اوت، بر خرید هر دلار آمریکا، تجارت طلا و برخی دیگر فلزات، هواپیمایی و صنعت خودرو موثر خواهد بود. شرکت های عمده چینی نمی توانند از این محدودیت ها اجتناب کنند.

در مورد نیروی حیاتی اقتصاد ایران، صادرات نفت، تهران نیاز به یافتن بازارهای جایگزین دارد. طبق گزارش بانک مرکزی جمهوری اسلامی، زمانی که تحریمهای ایالات متحده در حال اجرا بود، تولیدات ایران در سال 2013 به حدود 800 هزار بشکه در روز کاهش یافت تا اینکه در سال 2015 به 2.5 میلیون بشکه در روز برسد.

رشد صادرات نفت از 3 درصد به 12 درصد پس از تحریم ها رسید. در حال حاضر ایران حدود 2.62 میلیون بشکه نفت خام در روز صادر می کند. به گفته Financial Tribune، ایران، تقریبا 38 درصد از این فروش ایران به شرکت های اروپایی است.

مطابق با آنچه که گفته شد با اعمال تحریم های آمریکا خیلی بعید است که چین علاقه ای به تجارت با ایران و به خطر انداختن منافع کلان خود در تجارت با آمریکا داشته باشد.

گزارش خطا