گفت‌وگو با یک وزیر فعال در فیس‌بوک

محمدجواد ظریف، رییس دستگاه دیپلماسی کشور که در سال 2009 صفحه خود را در فیس‌بوک ایجاد کرد و در حال حاضر بیش از 120 هزار کاربر فیس‌بوک صفحه او را لایک کرده و بیش از 55 هزار و 500 کامنت برای او گذاشته‌اند، می‌گوید: تا آنجا که بتوانم کامنت‌هایی که در صفحه فیس‌بوکم از سوی خوانندگان گذاشته می‌شود را می‌خوانم.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، محمدجواد ظریف در هفدهم دی ماه 1338 در تهران به دنیا آمد. مادرش دختر مرحوم حاج‌میرزا علی تقی کاشانی از تجار بزرگ تهران است و پدرش از تجار به نام اصفهان بوده است. پدر او بعد از فوت همسر اولش از اصفهان به تهران کوچ می‌کند و با مادر ظریف ازدواج می‌کند که حاصل ازدواج این دو محمدجواد ظریف است.

خانواده محمدجواد ظریف خانواده‌ای مذهبی، سنتی و اهل تجارت بودند و در کودکی در خیابانی در پشت باغ شاه زندگی می‌کردند.

ظریف دوران دبستان و دبیرستان خود را در مدرسه علوی گذراند؛ گرچه در اواسط دبیرستان مجبور به تغییر مدرسه خود شد و به دبیرستان خوارزمی رفت. البته بعد از چند ماه به دلایل سیاسی و امنیتی و فعالیت‌هایی که ظریف در این ارتباط داشت او در ژانویه 1977 از ایران به سانفرانسیسکو رفت و ادامه تحصیلات خود را در دبیرستانی در سانفرانسیسکو گذراند.

پس از اتمام تحصیلات دبیرستان در ابتدا در دانشگاه ایالتی سانفرانسیسکو در رشته کامپیوتر مشغول به تحصیل شد ولی بعد از مدتی تصمیم به تغییر رشته تحصیلی خود گرفت و در رشته روابط بین‌الملل مشغول به تحصیل شد و در سال 1988 مدرکت دکترای خود در رشته حقوق و روابط بین‌الملل را از دانشگاه دنور آمریکا دریافت کرد.

وی از ابتدای حضور در آمریکا با دانشجویان انقلابی ایران در این کشور ارتباط برقرار کرد و به انجمن اسلامی دانشجویان ایرانی شمال آمریکا در بریکلی پیوست. در ابتدای تحصیل در دانشگاه برحسب ضرورت ماه‌های اول انقلاب در کنسولگری ایران در سانفرانسیسکو مشغول به کار شد و به تدریج مدارج ترقی را طی کرد و در آخر از سال 1381 تا 86 با موافقت مقام معظم رهبری به عنوان نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل مشغول به کار شد.

او یک هفته بعد از روی کار آمدن دولت نهم همانطور که خود در کتابش گفته است درخواست کناره‌گیری از مسوولیتش از وزارت خارجه می‌کند و از طریق دفتر رهبری این موضوع را به مقام معظم رهبری منتقل می‌کند که این موضوع در آن زمان مورد موافقت رهبری قرار نمی‌گیرد و او تا سال 86 در نمایندگی ایران در سازمان ملل به فعالیت خود ادامه می‌دهد. بعد از آن با انتخاب جایگزین وی او به تهران بازگشت و در دانشگاه‌های تهران، امام صادق(ع) و دانشکده روابط بین‌الملل در مقطع فوق‌لیسانس مشغول به تدریس شد و استاد راهنمایی حدود 25 رساله در مقطع فوق‌لیسانس را بر عهده گرفت و در همین زمان با کمک دوست و همکارش دکتر سجادپور به نگارش چندین کتاب درسی در حوزه بین‌الملل از جمله کتاب دیپلماسی چندجانبه و همچنین سازمان‌های بین‌المللی مشغول شد.

وی در سال 1388 درخواست بازنشستگی از وزارت خارجه را کرد که این درخواست با مخالفت وزیر خارجه وقت مواجه می‌شود ولی با پیگیری‌های او در مرداد 89 با تقاضای بازنشستگی‌اش موافقت می‌شود و متکی در پایین برگه درخواست ظریف برای بازنشستگی می‌نویسد که باتوجه به اصرار آقای دکتر با این امر موافقت می‌شود.

ظریف در کتاب "آقای سفیر" (انتشارات نشر نی) که حاصل 40 ساعت گفت و شنود محمد مهدی راجی با وی است در مورد ازدواجش نیز می‌گوید در سن 19 سالگی از آمریکا برای مدت کوتاهی به ایران می‌آید و با کمک خواهرش که در اصفهان اقامت داشته با دختری از دیار زاینده رود از یک خانواده مذهبی و انقلابی آشنا شده و با او ازدواج می‌کند.

ظریف در موقع ازدواج آن طور که خود می‌گوید 19 سالش بوده است و همسرش 17 ساله و حاصل این ازدواج یک دختر و یک پسر است که هر دو در حال حاضر متاهل هستند.

ظریف در همان کتاب اشاره می‌کند که دخترش نیز در سن 17 سالگی و پسرش در سن 19 سالگی ازدواج کرده‌اند.

وی در مورد همسرش نیز می‌گوید همسر من از یک خانواده مذهبی و متدین است و او ده سال شاگرد مرحوم اسماعیل دولابی بود و اکنون باتوجه به تسلط خوبی که به زبان انگلیسی دارد به عنوان معلم اخلاق به کشورهای مختلف از جمله آمریکا، اروپا و حتی ژاپن سفر می‌کند.

بعد از روی کار آمدن حسن روحانی به عنوان رییس جمهور گزینه‌های مختلفی در مورد وزیر خارجه‌ دولت تدبیر و امید مطرح بود ولی با توجه به نزدیکی محمد جواد ظریف به حسن روحانی و همکاری این دو در جریان مذاکرات هسته‌یی بسیاری از کارشناسان پیش بینی می‌کردند که ظریف از سوی روحانی به عنوان وزیر پیشنهادی جهت تصدی مسوولیت دستگاه دیپلماسی کشور معرفی شود و این موضوع در مراسم تحلیف رییس‌جمهور محقق شد و حسن روحانی ظریف را به عنوان وزیر پیشنهادی معرفی کرد.

پس از معرفی وی حرف و حدیث‌های زیادی در مورد ظریف مطرح شد و عده‌ای به حمایت جدی از وی پرداختند و عده‌ای دیگر نیز در موضع مقابل قرار گرفتند و حتی برخی او را غرب‌زده و جزء حلقه نیویورکی وزارت خارجه معرفی کردند ولی ظریف در مراسم رای اعتماد در مجلس شورای اسلامی با سخنوری به خوبی از خود دفاع کرد به نحوی که بسیاری از کارشناسان به تعریف و تمجید از مواضع اصولی و دیپلماتیک ظریف و قدرت سخنوری وی پرداختند.

البته آنطور که ظریف در کتاب خاطرات خود بیان می‌کند از همان دوران نوجوانی قدرت سخنوری خوبی داشته و در مدرسه نیز در بسیاری از مواقع در مناسبت‌های خاص به نمایندگی از سوی دانش آموزان به ایراد سخنرانی می‌پرداخته است.

محمد جواد ظریف از جمله معدود سیاست‌مداران ایرانی است که در فضای مجازی نیز از جمله فیس بوک حضوری فعال داشته و علاقمندی خود را به این موضوع به صورت آشکارا ابراز کرده است.

او در کتاب خاطرات خود می‌گوید که وقت زیادی را پای کامپیوتر می‌گذراند و اولین بار او کامپیوتر را به وزارت خارجه آورده است و اولین مسوول کامپیوتر وزارت خارجه توسط وی با کامپیوتر شخصی ((pc) آشنا شده است و در سال 1982 نیز اولین کامپیوتر شخصی خود را خریده است.

در حال حاضر صفحه‌ فیس بوک وزیر خارجه مخاطبان زیادی دارد به نحوی که بیش از 120 هزار نفر صفحه‌ او را لایک کرده‌اند و همانطور که در ابتدای گزارش آورده شده بیش از 55 هزار و 500 کامنت نیز در صفحه‌ی او گذاشتند. این جدا از هزار و 700 پیام خصوصی است که برای وی ارسال شده است.

بسیاری از کاربران فیس بوک در پای مطالب ظریف در صفحه‌ شخصی‌اش دیدگاههای خود را در ارتباط با مسائل خارجی و حتی مسائل داخلی بیان می‌کنند و عده‌ای نیز با استقبال از حضور یک عضو موثر دولت تدبیر و امید در این شبکه‌ اجتماعی از او می‌خواهند که دیگر اعضای دولت را نیز برای حضور در این شبکه‌ اجتماعی جهت تعامل بیشتر با مردم ترغیب کنند و حتی برخی از کاربران به جدی یا شوخی از ظریف می‌پرسند که با توجه به فیلتر بودن فیس بوک در ایران او چگونه صفحه‌ خود را به روز می‌کند؟!

وی که صفحه فیسبوکش را به کمک فرزندانش به روز می‌کند، در روزهای تعطیل حضور پررنگ‌تری در این شبکه اجتماعی دارد، به نحوی که در روز جمعه هفته گذشته سه مطلب در صفحه خود قرار داد که دو مورد آن به زبان فارسی و دیگری به زبان انگلیسی بود و از کاربران این شبکه اجتماعی خواست که نظرشان را درباره جنگ و اینکه آیا جنگ راهکار مناسبی برای حل موضوع سوریه است بیان کنند.

او در روز گذشته(دوشنبه) نیز چهار مطلب در فیس بوک خود گذاشت و در یکی از آنها اعلام کرد که در اینستاگرام حسابی ندارد و از کسانی که برای او پیام خصوصی ارسال کرده‌اند و هنوز نتوانسته جواب آنها را بدهد عذرخواهی و اعلام کرد که در توییتر نیز حساب دارد که در حال حاضر فعال نیست و به زبان انگلیسی در آن مطلب خواهد نوشت.

او دو هفته پیش نیز سخنرانی مهم و تاریخی خود در نهم مرداد 1385 در شورای امنیت سازمان ملل متحد در مخالفت با تصویب قطعنامه علیه ایران در این شورا را به دو زبان فارسی و انگلیسی در صفحه فیس بوکش گذاشت و جالب این است که بدانید در حال حاضر خبرگزاری‌های رسمی برخی از مطالب مهم و موضع‌گیری‌های جواد ظریف در ارتباط با تحوالات بین‌المللی را از طریق صفحه فیس بوکش منعکس می‌کنند.

حضور یک دیپلمات ایرانی باتجربه در صفحه فیس بوک آنقدر قابل توجه بود که روزنامه انگلیسی فایننشیال تایمز نیز در مقاله‌ای به این موضوع پرداخت.

از زمانی که به عنوان وزیر انتخاب شده است و حضور او در فیس بوک به یکی از موضوعات داغ تبدیل شده تلاش داشتم تا درفرصتی از او درباره حضورش در این شبکه اجتماعی بپرسم و بالاخره در روز یکشنبه بعد از پایان جلسه هیات دولت و در حالیکه محمد جواد ظریف به سرعت در حال ترک حیاط ساختمان سفید دولت بود از او پرسیدم که چه میزان کامنت‌هایی را که در صفحه فیس بوکش توسط کاربران گذاشته می‌شود را مطالعه می‌کند که او در پاسخ گفت: تا آنجا که می‌توانم سعی می‌کنم این نظرات را بخوانم.

وی در پاسخ به این سوال که این نظرات تا چه حد می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های وی در عرصه دیپلماتیک کشور موثر باشد گفت: امیدوارم که تاثیر داشته باشد.

او که سعی داشت به این سوالات جواب محافظه‌کارانه‌ای بدهد در پاسخ به اینکه آیا به دیگر وزرا هم پیشنهاد می‌کنید که در این شبکه اجتماعی صفحه‌ای برای خود ایجاد کنند گفت: این موضوع به تصمیم خودشان بستگی دارد.

در آخر این گفت‌وگو فقط یک افسوس برای من باقی ماند که چرا فرصت نشد از وزیر بپرسم که با چه فیلترشکنی به فیس بوک می‌آیید، سوالی که خیلی از کاربران از او می‌پرسند.

در حال حاضر اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس‌جمهور نیز یکی از اعضای دولت تدبیر و امید است که از مدتها قبل در این شبکه اجتماعی فعال بوده و بعد از حضور در دولت نیز تاکنون دو مطلب در این شبکه اجتماعی قرار داده است.

گزارش از: اکرم احقاقی

گزارش خطا