آقای روحانی! صریح پشت‌پرده‌ها را افشا کنید

 مرتضی خبازیان در روزنامه آرمان نوشت: معاون رئیس‌جمهور در امور شهروندی اظهار کرده است که «در گزارشی که منتشر می‌شود و افکار عمومی در جریان آن قرار خواهند گرفت کم‌کاری‌ها یا همکاری‌ها را طبقه‌بندی کرده و اعلام خواهیم کرد». 

در ذیل این خبر آمده که حسن روحانی با مردم سخن خواهد گفت. به نظر می‌رسد دلیل سخن گفتن روحانی در شرایط داخلی و بین‌المللی نهفته است و البته حقوق شهروندی هم یکی از مهم‌ترین مسائل شایسته بررسی است. این انتظار که آیا روحانی می‌تواند آرام کننده فضای ملتهب جامعه باشد چندان دیر نخواهد پایید و به زودی روشن خواهد شد که آیا رئیس‌جمهور با شفاف کردن بخش‌های مبهم از فعالیت‌های کابینه به‌خصوص در بخش اقتصاد به سوی آرام کردن فضا خواهد رفت یا تلاش می‌کند از فن بیان خود نهایت استفاده را ببرد و این سعی را در کلام خود متجلی کند؟

تغییر سیاست‌ها، نه افراد

دیگر سخن گفتن صرف از مشکلات کافی نیست و نیز طرح وعده‌های جدید هم در بازگرداندن امید به مردم کارایی چندانی ندارد. اگر قرار است وعده جدیدی داده شود، بی‌تردید نه تنها رئیس‌جمهور که همه اعضای کابینه باید وعده مطرح شده را به سرعت تمام به انجام برسانند و به نتایج ملموس برسانند. برای این مهم باید نگاه دیگری به کابینه کرد و تلقی دیگری از کارایی را در نظر آورد. اکنون سخن از تغییر در تیم اقتصادی کابینه به ورد مدام تحلیلگران و چهره‌های سیاسی تبدیل شده است اما باید توجه کرد که تغییر نام‌ها در عین ادامه سیاست‌های ناکارآمد و آزمون شده، راهی به هیچ سرانجامی نخواهد برد. درست این است که اگر بنا بر تغییر باشد، بازنگری و تغییر در سیاست‌های ناکارآمد نسبت به تغییر و جابه‌جایی افراد اولویت محض و غیر قابل انکاری دارد. آقای روحانی در گفت‌وگوی خود باید در این مورد روشنگری کنند که دلیل پافشاری بر عدم تغییر رویه‌هایی که به سرانجام و نتیجه نمی‌رسد چیست و اگر دولت نتواند از موانع کار خود بگوید، لامحاله باید درباره اختیارات خود شفاف‌سازی کند تا دیگر هر موضوعی را در دایره اختیارات دولت در نظر نیاورند. سخن روحانی درباره چنین موضوع مهمی هم از ریزش بدنه اجتماعی حامی دولت جلوگیری خواهد کرد و هم جوسازی و فضاسازی مخالفان دولت را از بین خواهد برد. درست این است که وقتی همه مردم می‌دانند که مشکلات از چه جنسی است، وقتی مردم هر روز با مشکلاتی دست به گریبانند که برای حل آنها به ادامه کار دولت روحانی رای داده‌اند، نمی‌توان هربار با تکرار واژه‌های مشخص بی‌انرژی آنها را امیدوار نگه‌داشت. اکنون وقت آن است که رئیس‌جمهور بخش مضطرب پایگاه اجتماعی خود را آرام کند و اگر از دشواری‌های اقتصادی در ماه‌های آینده سخن گفته می‌شود، رئیس‌جمهور باید برای مردم بگوید دشواری در چه سطحی و در کدام حوزه‌ای خواهد بود. مردمی که به این دولت رای داده‌اند اگر سخن صادقانه و صریح از رئیس دولت بشنوند، همچنان حامی خواهند بود.

صادقانه و صریح

جمهوری اسلامی ایران از نخسین روزهای شکل‌گیری به رای مردم قائم بوده است. رای مردم به دولت‌ها موجب دلگرمی است و کار درست و مقرون به نتیجه دولت‌ها موجب دلگرمی مردم و در نهایت باعث اقتدار نظام اسلامی خواهد بود. از این نظر دولت باید تلاش کند که برای مردم دلیل برخی کارها و تصمیمات خود را شرح دهد. اگر دولت به مردم گفت که ماجرای موسسات مالی را حل می‌کند و کرد، اکنون باید از تبعات چنین تصمیمی برای مردم بگوید. روحانی به نمایندگی از وزرای کابینه صادقانه با مردم سخن بگوید. از پشت پرده‌هایی سخن بگوید که باعث ناکارآمدی کابینه و تصمیم‌های مهم دولت می‌شود. اگر مردم قرار است مشکلات را تحمل کنند باید بدانند چه کسانی، حتی چه جریان‌هایی رودرروی دولت، اما در تاریکی ایستاده‌اند. زمان آن است که روحانی از اهرم شفافیت استفاده کند که اکنون جامعه به شفافیت بیشتر از هر چیزی نیاز دارد. البته باید به این نکته هم اشاره کرد که سخن گفتن از مشکلات داخلی، مشکلات خارجی و پشت پرده برخی تصمیم‌های کاهنده انرژی دولت نباید به از بین بردن امید مردم منجر شود. به بیان دیگر نمی‌توان دل مردم را با نشان دادن انبوه مشکلات خالی کرد؛ همان رنج هر روزه معیشت برای مردم بس است، روشنگری به معنای فرو بردن مردم در نگرانی از آینده نیست. سخن آخر این که روحانی فرصت درخشانی در دست دارد که بی‌لکنت و با صراحتی صادقانه از برخی اشتباهات بگوید. هیچکس از خطا مصون نیست اما ابرام بر خطا کاری عجیب است. روحانی فرصت درخشانی در اختیار دارد تا از ترکیب شفاف‌سازی، سخن گفتن از مشکلات و اختیارات رئیس‌جمهور، سیاست‌ها و تغییرات و طرح امیدوارانه گذر از دشواری‌های بین‌المللی، آرامش و امید را به جامعه برگرداند که این امید در ذیل حقوق شهروندی تعریف می‌شود.

گزارش حقوق شهروندی

دستیار ویژه رئیس‌جمهور خبرداد که رئیس‌جمهور 14 مرداد گزارش‌های مربوط به منشور حقوق شهروندی را به مردم ارائه خواهد کرد. شهیندخت مولاوردی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: همه وزارتخانه‌ها با نهاد حقوق شهروندی ارتباط خوبی دارند، در چارچوب منشور حقوق شهروندی از تمام وزارتخانه‌ها گزارش گرفته‌ایم و این گزارش را 14 مرداد منتشر خواهیم کرد. وی ادامه داد: در گزارشی که به زودی منتشر می‌شود و افکار عمومی در جریان آن قرار خواهند گرفت کم‌کاری‌ها یا همکاری‌ها را طبقه‌بندی کرده و اعلام خواهیم کرد، در واقع رئیس‌جمهور این آمار را به ملت گزارش می‌دهد. مولاوردی تصریح کرد: دستیارهای ویژه استاندار و وزیر را هم در امور حقوق شهروندی تعیین کردیم، از این طریق ما برنامه‌های خودمان را پیش می‌بریم و خیلی هماهنگی‌های خوبی داریم. وی در پایان گفت: با پیگیری‌های جدی که رئیس‌جمهور در این حوزه انجام داده‌اند و ابلاغیه‌های صورت گرفته که در دسترس وزرا قرار دارد؛ گزارش‌گیری‌های لازم را انجام می‌دهیم و پیگیر امور هستیم تا برنامه‌هایی که به ما ابلاغ شده است به درستی اجرا شود.