بی‌خبری شماری از اعضا از بیانیه منتسب به مجلس خبرگان

دیشب که حسن روحانی در قاب تلویزیون در حال گفتگو با مردم بود، دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری با انتشار بیانیه‌ای از رئیس‌جمهوری خواست بدون ملاحظه، تغییرات وسیعی در کابینه صورت دهد. اما برخی از اعضای این مجلس می‌گویند اساساً از وجود چنین بیانیه‌ای اطلاع ندارند.

به گزارش ایرنا در این بیانیه که برخلاف بیانیه‌های قبلی امضای رئیس مجلس خبرگان رهبری هم در پای آن درج نشده است، خطاب به رئیس دولت دوازدهم تأکید شده است که تیم اقتصادی خود را تغییر دهد و پاسخگوی اوضاع نابسامان اقتصادی پیش آمده باشد.

این بیانیه که در سایت دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری «مهم» تلقی شده، تصریح کرده است دولت باید نسبت به حل معضلات معیشتی، بیکاری، گرانی و تورم سرسام‌آور که اقشار گوناگون جامعه را به‌ستوه آورده است، پاسخ شفاف و روشنی به ملت بدهد.

با این حال، پیگیری خبرنگار ایرناپلاس از چند عضو مجلس خبرگان رهبری نشان می‌دهد آنان از صدور چنین بیانیه‌ای بی‌اطلاع هستند.

آیت‌الله سید هاشم بطحایی، نماینده استان تهران، آیت‌الله هاشم هاشم‌زاده هریسی، نماینده استان آذربایجان شرقی و آیت‌الله مرتضی مقتدایی، نماینده استان اصفهان در گفتگو با ایرناپلاس می‌گویند اطلاعی از چنین بیانیه‌ای ندارند و آن را امضا نکرده‌اند.

آیت‌الله سید رحیم توکل، نماینده استان مازندران هم نمی‌گوید چنین بیانیه‌ای را امضا کرده است یا نه و تنها به این نکته بسنده می‌کند که اگر دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری این بیانیه را منتشر کرده است، مورد تأیید همه اعضای خبرگان است.

حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قمی، نماینده استان تهران و حجت‌الاسلام والمسلمین عباس کعبی، نماینده استان خوزستان هم از پاسخگویی به این سؤال که آیا بیانیه را امضا کرده‌اند یا نه امتناع کردند.

آن گونه که آیت‌الله سید احمد خاتمی سخنگوی هیأت رئیسه مجلس خبرگان می‌گوید، عصر روز گذشته هیأت رئیسه این مجلس با دستورکار مطالبات مقام معظم رهبری از سران قوا برای بهبود اوضاع اقتصادی کشور و رفع مشکلات معیشتی مردم جلسه داشته است. از این رو ممکن است بیانیه منتشرشده، صرفا حاصل همفکری اعضای هیأت رئیسه مجلس خبرگان بوده است و تمام اعضا از چند و، چون آن اطلاع ندارند. با این حال سایت دبیرخانه مجلس خبرگان این بیانیه را با عنوان بیانیه مجلس خبرگان رهبری منتشر کرده است.

**مطالبه از قوا و وظایف مجلس خبرگان

مطابق قانون اساسی مجلس خبرگان رهبری سه وظیفه انتخاب و تعیین رهبر، نظارت بر بقا و استمرار شرایط رهبر و همچنین قانونگذاری برای خود را برعهده دارد. اصل ۱۰۷ قانون اساسی اولین وظیفه این نهاد را تعیین کرده است. بر اساس این اصل «تعیین رهبر به عهده خبرگان منتخب مردم است. خبرگان رهبری درباره همه فق‌های واجد شرایط مذکور در اصول پنجم و یکصد و نهم بررسی و مشورت می‌کنند هر گاه یکی از آنان را اعلم به احکام و موضوعات فقهی یا مسائل سیاسی و اجتماعی یا دارای مقبولیت عامه یا واجد برجستگی خاص در یکی از صفات مذکور در اصل یکصد و نهم تشخیص دهند او را به رهبری انتخاب می‌کنند و در غیر این صورت یکی از اعضای مجلس خبرگان را به عنوان رهبر انتخاب و معرفی می‌نمایند.»

دومین وظیفه مجلس خبرگان در اصل ۱۱۱ قانون اساسی معین شده است. این اصل تأکید دارد: «قانون مربوط به تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آن‌ها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان برای نخستین دوره باید به وسیله فق‌های اولین شورای نگهبان تهیه و با اکثریت آراء آنان تصویب شود و به تصویب نهایی رهبر انقلاب برسد. از آن پس هر گونه تغییر و تجدید نظر در این قانون و تصویب سایر مقررات مربوط به وظایف خبرگان در صلاحیت خود آنان است».

اما سومین وظیفه مجلس خبرگان رهبری که همان نظارت بر بقا و استمرار شرایط رهبری است، در اصل ۱۰۸ قانون اساسی آمده است. بر اساس این اصل «هرگاه رهبر از انجام وظایف قانونی خود ناتوان شود، یا فاقد یکی از شرایط مذکور در اصول پنجم و یکصد و نهم گردد، یا معلوم شود از آغاز فاقد بعضی از شرایط بوده‌است، از مقام خود برکنار خواهد شد. تشخیص این امر به عهده خبرگان مذکور در اصل یکصد و هشتم می‌باشد. در صورت فوت یا کناره‌گیری یا عزل رهبر، خبرگان موظفند، در اسرع وقت نسبت به تعیین و معرفی رهبر جدید اقدام نمایند.»

**درخواست عذرخواهی روحانی در یک بیانیه دیگر

این اولین بار نیست که بیانیه‌ای از سوی دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری منتشر و بعد، اعضای این مجلس منکر امضای آن می‌شوند. ۲۳ اردیبهشت‌ماه امسال نیز بیانیه‌ای به نقل از مجلس خبرگان رهبری در محکومیت خروج آمریکا از برجام منتشر شد؛ بیانیه‌ای که نام آیت‌الله احمد جنتی، رئیس مجلس خبرگان را داشت، اما برخی از اعضا آن را نظر مجلس خبرگان نمی‌دانستند.

در آن بیانیه نیز مانند بیانیه دیشب، حسن روحانی خطاب قرار گرفته و از او خواسته شده بود به خاطر آنچه «عدم رعایت خط قرمز‌های مقام معظم رهبری در جریان مذاکرات» نامیده شده از مردم عذرخواهی کند.

بعد از انتشار این بیانیه و شروع اعتراضات به آن، جمعی از اعضای مجلس خبرگان رهبری یکی‌یکی انتساب آن به مجلس خبرگان را تکذیب کردند. هاشم زاده هریسی همان زمان در گفتگو با جماران اعلام کرد تقاضای عذرخواهی کردن رئیس‌جمهور بابت برجام، نظر مجلس خبرگان رهبری نیست.

سید هاشم بطحایی هم جزو آن دسته از اعضای خبرگان بود که خبری از نگارش این بیانیه نداشت. او پس از انتشار این بیانیه به رویداد ۲۴ گفته بود «این بیانیه را احتمالاً چند عضو هیأت رئیسه نوشته‌اند و سایر اعضا از نگارش آن اطلاعی ندارند.»

در نهایت سید احمد خاتمی، سخنگوی هیأت رئیسه مجلس خبرگان رهبری اعلام کرد بیانیه منتشر شده در خصوص برجام، بیانیه مجلس خبرگان نبوده و بیانیه آیت‌الله جنتی، رئیس مجلس به‌عنوان یک فقیه بوده است.

خبرهای مرتبط