ماجراى اعتراض ٢ مرجع تقليد: رحیم‌ پور ازغدی در مدرسه فیضیه چه گفت؟

نیم قرن پیش اگر تجمع در مدرسه فیضیه قم پایه‌گذار انقلاب اسلامی ایران شد اما پنج‌شنبه گذشته محل تجمعی بود که همگان برای اعلام برائت از آن، از یکدیگر سبقت می‌گرفتند؛ چرا که ظاهری انقلابی داشت اما در عمل آب به آسیاب دشمن ریخت.

به گزارش ایسنا، «جماعتی روز پنج‌شنبه ۲۵ مرداد در مدرسه فیضیه قم تجمع کردند و پلاکارد به دست، هجمه‎های زیادی را علیه دولت انجام دادند اما سخنران مراسم نیز در نقد به حوزه کم نگذاشت. بعد از انتشار تصاویر و اخبار مراسم، وقتی سیاسیون و مراجع عظام تقلید در جریان ماهیت مراسم قرار گرفتند، از اتفاق رخ داده ناراحت شدند و این تجمع را به شدت محکوم کردند.

از پلاکاردهای حاشیه‌ساز که بگذریم، سخنران مراسم «حسن رحیم‌پورازغدی» بود، از جمله مباحث او که اعتراض علما و روحانیت را در پی داشت کنایه‌هایش به درس‌های خارج فقه حوزه بود. رحیم‌پور ازغدی گفت: «فقه بی‌ربط با زندگی، زندگی بی‌ربط با فقه، درس خارج‌هایی که به جای تئوریزه حکومت و تمدن دینی، عملا فقه سکولار می‌سازند، فقه فردی، عبادی طهارت و نجاست. اما درباره اقتصاد، سیاست، بانک و روابط بین‌الملل حرفی ندارند.

سکولاریسم یعنی همین است. همه می‌گویند سکولاریسم در دانشگاه است، بگذارید بگویم ریشه سکولاریسم در حوزه است. سکولاریسم یعنی تفکیک دین از حکومت، دولت و تمدن. تفکیک نظری وقتی است که حرفی ندارید. ۵ درس خارج از فقه نه، یک درس خارج فقه در قم، مشهد، نجف و اصفهان دارید که پرسش‌هایش را از بیرون بگیرد و همین الان در مسائل حکومتی بیاید بر اساس آنها ادله را پیدا کند و بحث کند. یعنی از ذهن نیاید به عین، از عین بیاید به ذهن. چندتا هستند؟

هنر نیست هی طهارت، نجاست و طواف بگویند، هزار بار گفته شده و برای هزار و یکم هم می‌گویند. به قول مطهری می‌گوید اجتهاد تکرار حرف‌های مکرر نیست. جواب مسائل حل شده نیست اجتهاد یعنی جواب مسائل حل نشده. مسائل حل نشده را جواب بده، مسائل حل شده را که همه بلدند جواب بدهند.

شنیدم ۷۰۰-۸۰۰ رساله می‌خواهند در قم بدهند، ما اصلا ۷۰۰ تا مرجع می‌خواهیم؟ این جور که کارخانه انبوه تولید مرجع تقلید شروع شده کاری نیست. کسی ۴ شرح و حاشیه بخواند و همان را بگوید مرجع می‌شود؟ حساسیت سر مسائل جزیی درجه ۶، عدم حساسیت درباره مسائل درجه یک.

۴ سئوال جدی در حوزه فقه اداری، فقه حکومتی، فقه روابط بین‌الملل، فقه اقتصادی، فقه بانکی مطرح می‌شود، اغلب این‌هایی که می‌خواهند رساله بدهند هیچی برای گفتن ندارند. یک علت این که بگویند جمهوری اسلامی ناکارآمد است، سیستمش درست نیست برای این بی‌سوادی‌هاست. سوادهای به‌درد نخور. بی‌سوادی حوزه.

الان ۱۰۰ مسئله مطرح می‌کنم در یک درس خارج فقه به این‌ها نمی‌پردازند، در حالی که ۸۰ مسئله از ۱۰۰ مسئله جزء مسائل اصلی جامعه ماست. علت آن است که اکثر اینها اصلا جواب ندارند. اصلا نمی‌دانند مظان پاسخ‌گویی به این مسائل در کدام بخش قرآن و حدیث است.»

صریح‌ترین واکنش را آیت‌الله ناصر مکارم‌ شیرازی نشان داد، او در بیانیه‌ای نوشت: «متأسفانه جمعی از طلاب و اساتید محترم را به آنجا دعوت کرده بودند، تا دربارۀ مسائل اقتصادی مردم صحبت کنند. سپس ورق برگشت. گوینده‌ای را که هیچ اطلاعی از وضع حوزه‌های علمیۀ شیعه نداشت، دعوت کرده و بدترین اهانت‌ها را به حوزه علمیه و مراجع شیعه کرد و پلاکاردی را در دست گرفتند که رئیس جمهور محترم را تهدید به مرگ می‌کرد و اعتراف ضمنی به مطالب دیگری داشت. آیا صحیح است در کانون حوزه علمیه این‌گونه سخنان گفته شود؟ ... سپاه نیز باید روشن سازند، آیا با اجازه آنها گروهی از سپاهیان در این برنامه شرکت داشته‌اند یا خیر؟»

البته برخی رسانه‌ها که محکوم کردن اجتماع فیضیه را به صلاح خود نمی‌دیدند، سعی کردند آن را بایکوت کنند.

اما ساعتی بعد آیت‌الله حسین نوری‌ همدانی نیز در سخنرانی لب به انتقاد گشود و ضمن اظهار تاسف از بعضی مطالب و شعارهای تجمع طلاب در مدرسه فیضیه گفت: «در شرایط فعلی کشور نیاز به تفکر و کمک برای حل مشکلات مردم دارد و این تجمع هم ظاهرا برای همین موضوع بود اما چطور می‌شود کسی بیاید سخن بگویید و حوزه علمیه و خدمات علماء و مراجع را زیر سوال ببرد. حوزه علمیه که در طول تاریخ در مقابل ظلم ماند استکبارستیز بود حال این گونه قضاوت بی‌انصافی است. حوزه هیچ‌گاه سکولار نبود و نیست و نخواهد بود. چرا باید کسی را به حوزه بیاورند که از حوزه بی‌اطلاع باشد.»

گر چه تا روز دوشنبه سیاسیون و روحانیونی از دو جناح سیاسی نسبت به تجمع مدرسه فیضیه انتقاد کردند اما موضع‌گیری آیات عظام مکارم‌شیرازی و نوری‌ همدانی موجب شد تا سپاه در مقام دفاع از خود بیانیه‌ای صادر کرد و ضمن برائت از برخی پلاکاردهای نصب شده در این مراسم، تأکید کند «هیچ‌گونه برنامه‌ای برای حضور کارکنان خود در این مراسم نداشته است.»

اما سیل اعتراض روحانیون و استادان حوزه‌های علمیه نسبت به اجتماع مدرسه فیضیه تمام نشد و ادامه یافت تا آن که بالاخره جامعه مدرسین به سکوت خود پایان داد و موضع گرفت: «تحرکات ناشایست، ناآگاهانه و بعضا مغرضانه برخی در حاشیه‌ٔ تجمع طلاب و روحانیون که در راستای مطالبات اقتصادی مردم در مدرسه مبارکه فیضیه قم برگزار شده بود، دانسته یا ندانسته، ضربه و خدشه‌ای بر حوزه و روحانیت وارد ساخت که منجر به واکنش مراجع معظم تقلید و دیگر بزرگان حوزه شده است. همگان می‌دانند حوزه‌های علمیه، مراجع و بزرگان حوزه عمیقا و صمیمانه هم‌درد مردم و در کنار آنها بوده و تاکنون خدمات گوناگونی در عرصه‌های مختلف برای مردم و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران داشته‌اند، بنابراین نباید گذاشت با برخی بی‌توجهی‌ها و بی‌حرمتی‌ها این خدمات ارزشمند توسط برخی مورد بی‌مهری قرار گیرد.»

هر کسی طبق قانون حق اعتراض، نقد و بیان ایراد و اشکال دارد. مراجع معظم تقلید در رأس‌شان امام خمینی (ره) و حوزه‌های علمیه منشأ انقلاب بودند بنابراین در طرح مباحث انتقادی باید خط قرمزها رعایت شود. نباید با زبان تند و غیر مودبانه طرح بحث کرد چون نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند بلکه به اختلاف ها دامن می‌زند آن هم در زمانی که دشمن خارجی جنگ سخت اقتصادی را به کشور تحمیل کرده است بنابراین آقای رحیم‌پور ازغدی و همه کسانی که خود را اهل فکر و مشرف به مسائل اجتماعی، سیاسی و روابط بین‌الملل می‌دانند باید قبل از بیان دیدگاه، تمام جوانب را در نظر بگیرند.»

گزارش خطا