شورای امنیت عدالت انتخابی را اعمال می کند

نواندیش: همزمان با روز جهانی عدالت اجتماعی، همایش بین المللی "تحول مفاهیم حقوقی در پرتو تحول محاکم کیفری" در مرکز آموزش و پژوهش های وزارت امور خارجه برگزار شد. در این همایش یک روزه که با همت فصلنامه مطالعات بین المللی (ISJ) و با همکاری مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد (UNIC)، کمیته بین المللی صلیب سرخ (ICRC)، کانون وکلای استان مازندران و دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امورخارجه(IPIS) تشکیل شد، موضوعات مختلف محاکم کیفری بین المللی از جمله مفهوم مسئولیت، جنایت جنگی، عدالت انتقالی، برائت، تجاوز و بسیاری مباحث حقوقی دیگر مورد توجه قرار گرفت.

به گزارش نواندیش، در ابتدای این همایش آقای گری لوئیس هماهنگ کننده مقیم سازمان ملل متحد در جمهوری اسلامی ایران به سه رکن اصلی سازمان ملل که عبارت از صلح و امنیت، توسعه و حقوق بشر است اشاره کرد و اظهار داشت در کنار این موارد باید به عدالت به عنوان ستون دیگری از سازمان ملل توجه کرد. وی افزود از عدالت در مقدمه منشور سازمان ملل یاد شده و آمده است که "ما مردم ملل متحد ... در ایجاد شرایطی که تحت آن عدالت می توان داشت، مصمم هستیم." او تاکید کرد که بدون عدالت شاهد خشونت و تروریسم خواهیم بود. در نهایت سخنان خود را با خواندن پیام دبیر کل سازمان ملل متحد بان کی مون به مناسبت روز جهانی عدالت اجتماعی 2014 به پایان رساند.

در ادامه دکتر فلاویا لاتانزی قاضی دادگاه جنایی بین المللی یوگسلاوی سابق در خصوص پیاده سازی حقوق بشر در محاکم جزایی بین المللی سخنرانی کرد. وی اظهار داشت که شورای امنیت به نوعی عدالت انتخابی را اعمال می کند و این عدالت انتخابی در مورد رسیدگی های قضایی ملی هم صورت می گیرد.

دکتر لاتانزی وظیفه اصلی شورای امنیت را احترام به منشور و اجرای اصول و قواعد آن دانست و تاکید کرد مشکل اینجاست که فصل 7 کمی جاه طلبانه تنظیم شده و به شورای امنیت در مواقعیکه تهدید علیه صلح ( تجاوز ) صورت می گیرد، قدرت دخالت را می دهد. ولی در عمل شورای امنیت قدرت بزرگی دارد که بتواند این مفاهیم را خود تعریف کند. شورای امنیت در مجموع رکنی سیاسی است. ولی با این وجود همه تصمیماتش همواره بر استدلال های حقوقی بنا شده و در ظاهر نیز خیلی خوب تنظیم شده و افراد حرفه ای و باهوش آن را تنظیم کرده اند. همیشه هم یک سری مستندات حقوقی پیدا می کنند. از نظر کلی، تنظیم حقوقی اسناد خیلی خوب و کامل است اما بدین معنا نیست که تحت ظاهر حقوقی، دلایل و نظارت سیاسی پنهان شده یا نشده است. بنابراین در ظاهر همه اینها حقوقی است و نمی توان گفت که سیاسی است. در داخل هر کشور هم پذیرش قوانین توسط دولت ها پایه و بنیان سیاسی دارد. حتی می توان در پارلمان ها این مساله را مشاهده کرد. قوانین بر اساس مسایل سیاسی تصویب می شوند و اگر حال یک مورد هم بر اساس مبنای حقوقی تصویب شود، دولت در زمان اجرای آن به گونه ای سیاسی رفتار می کند. حال ممکن است خود قانون سیاسی باشد یا اجرا آن به صورت سیاسی باشد. با این حال قانون، قانون است و ارزش خودش را دارد.

در خصوص نسل کشی وی تاکید کرد که نسل کشی معنای محدودی داشته و به راحتی قابل استفاده نیست. در جنایات جنگی نیز دو طرف درگیر در مقابل همدیگر قرار دارند که گاهی یکی از طرف ها با یکی از اعضای شورای امنیت متعهد سیاسی است. از این رو رسیدن به تصمیم برای دخالت، در شورای امنیت کار دشواری است. جنایت علیه بشریت نیز در دولت های سرکوبگر و توتالیه اتفاق می افتد. از این جهت نیز ارتباط خیلی نزدیکی با رفتار دولت ها وجود دارد و کار آسانی نیست. اما در برخی مواقع هم اتفاق افتاده که دخالت صورت گرفته مانند آنچه در کنیا روی داد و تعقیباتی علیه رییس جمهور و معاون اول صورت گرفت.

دکتر داود باوند، دکتر نسرین مصفا، دکتر محمد علی مهدوی ثابت، دکتر کریستینا بادسکو و دیگر اساتید و پژوهشگران برجسته داخلی و بین المللی از سخنرانان حاضر در این همایش بین المللی بودند.

تحول سازوکارهای قضایی و حقوق بین الملل بشردوستانه، دادسرای دیوان کیفری بین المللی و مفهوم رسیدگی منصفانه، محاکم کیفری بین المللی و تحقق عدالت جنسیتی، تحول اصل قانونی بودن جرم در خصوص جنایت ضد بشریت در پرتو تحول محاکم کیفری بین المللی، جنایات جنگی در لیبی، نقد مفهوم انسانی شدن حقوق بین الملل در پرتو جهانی شدن حقوق کیفری، تحول مسئولیت بین المللی، تکامل فعالیت مشترک کیفری در رویه دادگاه های کیفری بین الملل ، بررسی های مقدماتی در دفتر دادستان دیوان کیفری بین المللی، سهم کمیته بین المللی صلیب سرخ در چارچوب دیوان کیفری بین المللی، حمایت های خاص حقوق بین الملل بشردوستانه از زنان، اجرای کیفرها در پرتو تحولات حقوق کیفری بین المللی و حقوق داخلی از جمله موضوعاتی بود که در این همایش بین المللی مورد بررسی قرار گرفت.

در نهایت این نشست با بررسی دستاوردها و پیشنهادها از سوی دکتر مهدی ذاکریان، دکتر داوود باوند، دکتر فلاویا لاتانزی، دکتر مهدوی ثابت، دکتر پوریا عسگری، دکتر خوزه کارلوس پورتلا به پایان رسید.

گزارش خطا