دست بسته ترامپ برای امتیاز‌گیری از تهران

دستان آمریکا برای امتیازگیری از ایران بدون حمایت متحدانش بسته است. در حال‌حاضر دولت ترامپ حتی به‌طور مشخص اعلام نکرده است که خواستار دستیابی به چه هدفی در قبال ایران است. از سوی دیگر تلاش احتمالی دولت ترامپ برای مختل کردن سیستم سوئیفت، می‌تواند موجب تعمیق شکاف فراآتلانتیکی شود.

به گزارش روزنامه «دنیای‌اقتصاد»، خبرگزاری بلومبرگ با پراهمیت دانستن شکاف ایجاد شده میان واشنگتن و بروکسل در نحوه تعامل با ایران نوشت: به‌نظر می‌رسد که دولت ترامپ مصمم است تا ایران را از سیستم مالی بین‌المللی خارج سازد. در حالی که از ماه آینده آمریکا تحریم‌های نفتی و بانک مرکزی ایران را را عملی خواهد کرد، ترامپ ممکن است حتی سیستم‌ مالی سوئیفت که تراکنش‌های فرامرزی را ممکن می‌سازد نیز مورد هدف اقدامات خود قرار دهد که این ایده بسیار خطرناک است. دخالت در سیستم سوئیفت می‌تواند منجر به تعمیق شکافی شود که اکنون در حال گسترش میان آمریکا و اتحادیه‌اروپا است. اولویت کنونی باید برای واشنگتن و بروکسل ترمیم روابط فراآتلانتیکی باشد. اعمال فشار مضاعف بر روابط دوجانبه نه‌تنها در راستای منافع آمریکا نیست بلکه مسیر دستیابی به هدف تغییر رفتار ایران را نیز ناهموار می‌سازد.

اروپا از زمان خارج شدن آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران در ماه مه بر لزوم حفظ این توافق اصرار کرده است. در راستای عملی ساختن چنین خواسته‌ای، اروپا اکنون در حال برداشتن گام‌های غیرمعمول است تا روند تجارت جامعه جهانی با ایران را تسهیل کند. دولت ترامپ که اکنون از هر زمان دیگری نسبت به ایران خشمگین‌تر است در حال بررسی این موضوع است که آیا باید سیستم سوئیفت را مورد هدف قرار داد یا خیر. این اقدام می‌تواند شرکت‌های اروپایی را از انجام هرگونه تجارت با ایران ناتوان کند. حتی برخی از مقامات ترامپ پیشنهاد داده‌اند که آمریکا می‌تواند بانک‌های عضو سوئیفت را جریمه کند یا اموال اعضای هیات‌مدیره آن را که دو عضو آن آمریکایی هستند، توقیف کند.

استفاده از سوئیفت به‌عنوان ابزار سیاست‌خارجی را نمی‌توان یک تهدید جدید برای روابط میان آمریکا و اروپا تلقی کرد. سوئیفت مانند سیستم عصبی امور مالی جهانی میان بیش از ۱۱ هزار بانک عمل می‌کند. سیاسی کردن این شبکه حیاتی در حالی که روسای آن در خطرات قانونی قرار بگیرند، می‌تواند بی‌ثبات‌کننده باشد. این اقدام همچنین می‌تواند به تلاش‌ها برای جایگزین کردن واحد پولی جدید به‌جای دلار تاثیر‌گذار باشد که هم‌اکنون نیز اروپا به همراه روسیه و چین در حال انجام همین سیاست هستند تا نفوذ مالی آمریکا در جهان کاهش یابد.

البته به جان خریدن این خطرات اگر می‌توانست به خارج شدن از سیستم مالی بین‌المللی منجر شود، می‌توانست ارزش لازم را داشته باشد. در ایران نیز این اقدام می‌تواند به متحد شدن میانه‌روها و عناصر تندرو منجر شود. این اقدام حتی می‌تواند به بازنگری ایران در از سرگیری برنامه هسته‌ای خود نیز منتهی شود چرا‌که استفاده ایران از سوئیفت یکی از ستون‌های برجام بود.

موضوع اصلی آن است که بعید است ترامپ بتواند از حکومت ایران بدون اتحاد با شرکای دیرینه خود امتیازات قابل‌توجهی کسب کند. در حال‌حاضر دولت ترامپ حتی به‌طور مشخص اعلام نکرده است که خواستار دستیابی به چه هدفی در قبال ایران است. رئیس‌جمهور از ایران خواسته است تا به توافق یا توافقات بهتری با آمریکا دست یابد. از سوی دیگر مایک پمپئو، وزیر‌خارجه آمریکا نیز بیش از ۱۰ خواسته را از ایران مطرح ساخته است که تهران باید پیش از مذاکره و دستیابی به هرگونه توافقی آنها را عملی کند که این پیش‌شرط‌ها شامل خروج از سوریه و توقف حمایت از حزب‌الله نیز می‌شود.

این اهداف بسیار جاه‌‌طلبانه است و هیچ‌یک از آنها بدون حمایت متحدان آمریکا قابل‌دست‌یابی نیست. اروپا می‌تواند با پذیرفتن این واقعیت که توافق هسته‌ای منقضی شده برای دستیابی به یک توافق جایگزین به آمریکا کمک کند. یک تلاش منسجم جهانی برای فشار بر ایران می‌تواند محتاطانه و منطقی باشد. اما از سوی دیگر اتحاد در‌هم شکسته میان آمریکا و اروپا تنها به تشدید مشکل کمک خواهد کرد.

نمونه‌ای از این اختلافات جدی میان آمریکا و اروپا را می‌توان در سخنان اخیر مقامات فرانسوی مشاهده کرد. برونو لومر، وزیر دارایی فرانسه با بیان اینکه آمریکا نمی‌تواند درباره همکاری تجاری اروپا با ایران تصمیم‌گیری کند، گفت: «تحریم‌های واشنگتن علیه ایران فرصتی است تا اروپایی‌ها نهادهای مالی مستقل خاص خود را ایجاد کنند.»

این وزیر فرانسوی جمعه گذشته در کنفرانسی در اسلواکی اظهار کرد: «من معتقدم که نتیجه بحران باایران، فرصتی برای اروپا خواهد بود تا نهادهای مالی مستقل خود را داشته و ما بتوانیم با هرکسی که می‌خواهیم تجارت کنیم.»

وی افزود:« واشنگتن نمی‌تواند برای ما تصمیم بگیرد که آیا اجازه تجارت با ایران را داریم یا نه.»

خروج ترامپ از برجام با مخالفت شدید اروپایی‌ها مواجه شد. بروکسل برای مقابله با تحریم‌های ترامپ «قانون انسداد» را به‌روزرسانی کرد تا از شرکت‌های اروپایی که با ایران همکاری تجاری دارند، در مقابل تحریم‌های واشنگتن حفاظت کند.

اتحادیه اروپا همچنین قرار است تا هفته‌های آینده سازوکار تازه‌ای برای ادامه مراودات بانکی قانونی با ایران در برابر تحریم‌های مالی آمریکا ایجاد کند. لومر همچنین گفت: دونالد ترامپ بهترین مشوق برای ایجاد یک اروپای قوی‌تر است. اروپا به دلیل دونالد ترامپ قوی‌تر و نسبت به لزوم قوی‌تر شدن و همگرایی بیشتر، آگاهی یافته است. ترامپ بر واردات فولاد و آلومینیوم از اروپا تعرفه وضع کرده و از توافق هسته‌ای با ایران خارج شده است.وی ماه ژوئیه در مصاحبه‌ای اتحادیه اروپا، چین و روسیه را «دشمن» خواند. لومر با اشاره به تعرفه‌هایی که آمریکا وضع کرده است، اظهار کرد: ترامپ تصمیم گرفت جنگی تجاری را آغاز کند. او فکر می‌کند که برنده می‌شود اما هیچ‌کس پیروز این جنگ نخواهد بود.

وزیر دارایی فرانسه افزود: ما در کنار هم توانستیم با این چالش مواجه شویم. اگر اروپایی وجود نداشت ما نابود شده بودیم. همچنین روزنامه نیویورک‌تایمز در گزارشی با برشمردن خروج آمریکا از برجام به‌عنوان اصلی‌ترین عامل تعمیق شکاف میان اتحادیه‌اروپا و آمریکا در این‌باره نوشت: موضوعات متعددی میان ترامپ و اروپا شکاف ایجاد کرده که در این میان مساله ایران مهم‌ترین آنها است. اکنون اروپا به‌شدت در تلاش است تا با سیاست‌های ایالات‌متحده در قبال ایران مقابله کند که این اقدامات آنها را در کنار روسیه و چین قرار می‌دهد. از اوایل سال‌جاری زمانی که ترامپ خروج آمریکا از توافق هسته‌ای ایران را که مهم‌ترین دستاورد دیپلماسی باراک اوباما محسوب می‌شد اعلام کرد، تیم ترامپ فشار خود بر ایران را با اعمال تحریم‌ها ادامه داده است. این در حالی است که رهبران کشورهای اروپایی تلاش می‌کنند ضمن حفظ توافق هسته‌ای، یک مکانیزم جایگزین را برای پرداخت پول به ایران ایجاد کنند تا از این طریق بتوانند سلطه سیستم بانکی آمریکا را در تجارت با ایران دور بزنند. در این میان اروپا ایران را تحت‌فشار قرار داده است تا ‌مانند گذشته به مفاد برجام پایبند بماند تا دستاویزی برای آغاز جنگ در اختیار آمریکا و اسرائیل قرار نگیرد.

به گفته یک دیپلمات اروپایی، رهبران اروپایی در مشاوره‌های خود به تهران از مقامات ایرانی خواسته‌اند تا اتمام دوره نخست ریاست‌جمهوری ترامپ صبر کنند؛ با این امید که او برای دوره دوم در انتخابات ریاست‌جهوری آمریکا پیروز نشود. این تفکر البته بسیار رویاپردازانه است اما سیاست‌های نابهنجار آمریکا در قبال ایران در حال تعمیق شکاف ایجاد شده میان اتحادیه‌اروپا و دولت ترامپ است.

مخاطبان گرامی : به شما عزیزان پيشنهاد مى كنيم "مطالب پیشنهادی" زير را هم مطالعه كنيد:

گزارش خطا