فتنه مدل ٩٨ و مدعیانش

فتنه ٩٨ اکنون جزو واژگان محبوب طیف موسوم به دلواپسان محسوب می‌شود. اما تکرار این مواضع با واکنش طیف موسوم به اصلاح‌طلبان مواجه شده است.

روزنامه شهروند نوشت: اتمسفر سیاسی ایران در سال‌های اخیر شاهد تولید واژگانی بوده که به سرعت از سوی تریبون‌های رسمی در مقاطعی خاص علیه رقیب به کار برده می‌شود؛ «فتنه ٩٨» یکی از همین کلیدواژه‌هایی است که اخیرا از سوی تریبون‌های نمازجمعه، برخی نمایندگان اصولگرای مجلس و صفحات مجازی کاربران نزدیک به اصولگرایان مورد استفاده قرار می‌گیرد. «فتنه ٩٨» اکنون جزو واژگان محبوب طیف موسوم به دلواپسان محسوب می‌شود. اما تکرار این مواضع با واکنش طیف موسوم به اصلاح‌طلبان مواجه شده است.

یکی از این افراد که پاسخ این ادعاها را داده، «محمود صادقی»، نماینده مردم تهران در مجلس است. او در نطق میان‌دستور خود و در صحن علنی بهارستان، طراحان این ادعا را جریانی معرفی کرد که پایگاه رأی خود را ضعیف می‌بینند و به ناچار تلاش می‌کنند با برچسب‌هایی مانند فتنه، جریان رقیب را ـ به فتنه‌انگیزی ـ متهم کنند. اما برای بسیاری از فعالان سیاسی رقیب و جامعه مشخص نیست مقصود از «فتنه ٩٨» چیست و مکانیسم‌ها و ویژگی‌ها و فرجام آن چه خواهد بود؟ هر چه هست و نیست، طراحان آن مدعی هستند که «فتنه‌ای جدید در راه است.» واژه فتنه ۹۸ درحالی وارد ادبیات سیاسی کشور شده که کارشناسان و سیاسیون استفاده از چنین ادبیاتی را مسأله‌ساز و مضر می‌دانند و بر این باورند که جز افزایش اختلافات و دسته‌بندی کردن افراد و ترغیب بیشتر دشمن برای ایجاد فتنه ثمر دیگری ندارد. در این گزارش طراحان، استدلال و کدهای مطرح‌شده، زمینه و بستر، ظرف زمانی و مکانی کلیدواژه‌ موسوم به «فتنه ٩٨» را مورد بررسی قرار داده‌ایم که از نظر می‌گذرد.

طراحان فتنه ٩٨

یکی از نخستین کاربردهای این کلیدواژه را می‌توان در سخنرانی وزیر اطلاعات دولت دهم در خردادماه امسال و سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی (ره)، بنیانگذار جمهوری اسلامی یافت؛ جایی که «حیدر مصلحی» وزیر اطلاعات دولت دوم احمدی‌نژاد از طراحی قطعی فتنه‌ای برای‌ سال ٩٧ یا ٩٨ خبر داد و گفت: «حوادث‌ سال ١٣٨٨ تمام نشده و دشمن با رفع اشکالات خود به دنبال طراحی فتنه‌ای جدید است که محور آنها اصل نظام و ولایت فقیه است.» منتقدان طراحان فتنه ٩٨ معتقدند این افراد از سخنان رهبر معظم انقلاب مصادره به مطلوب کرده‌اند؛ رهبر معظم انقلاب بیست‌ویکم آذرماه در دیدار جمعی از خانواده‌های شهیدان دفاع مقدس و مدافع حرم و دفاع از مرزها و امنیت کشور با اشاره به سخنان آمریکایی‌ها که «تابستان داغ ٩٧» را وعده داده بودند، بیان داشتند: «هدف آنها (آمریکایی‌ها) این بود که به‌وسیله‌ تحریم و اقدامات ضدامنیتی، در کشور، دودستگی، اختلاف و جنگ گروه‌ها به وجود آورند و عده‌ای را به خیابان‌ها بکشانند.» ایشان افزودند: «اگرچه نقشه‌ دشمن لو رفته است اما همه باید هوشیاری خود را حفظ کنند زیرا آمریکا، دشمنی خبیث و حیله‌گر است و ممکن است قصد فریب داشته باشد تا برای ‌سال ٩٧، جنجال کند اما مثلا برای‌ سال ٩٨ نقشه‌ای بکشد.» پس از آن بود که جریان تندرو کوشید با القای وقوع ناآرامی‌های محتوم در ‌سال آتی، نیروهای سیاسی رقیب را در جایگاه متهم ردیف اول جرمی به وقوع نپیوسته قرار دهد. به گفته برخی از نمایندگان «جبهه پایداری» که اخیرا با رسانه‌ها به گفت‌وگو نشسته‌اند، قرار است التهاباتی سیاسی پیش از انتخابات مجلس یازدهم به وقوع بپیوندد. ازجمله «جواد کریمی قدوسی» چند روز پیش در گفت‌وگو با یکی از روزنامه‌ها گفته: «با تجربیاتی که داریم، احتمال می‌دهیم فتنه ٨٨ در سال ٩٨ تکرار شود.» آیت‌الله «سیداحمد علم‌الهدی» امام‌جمعه مشهد نیز در آستانه برگزاری مراسم ٩ دی بیان داشت که دشمن به دنبال فتنه‌انگیزی در سال٩٨ با استفاده مجدد از خواص است. وی در خطبه‌های نمازجمعه مشهد همچنین بیان داشت: «FATF مقدمه‌ای برای فتنه ٩٨ و اعمال فشار آمریکا بر ایران است.»

کدهای فتنه ٩٨

طراحان کلیدواژه‌ «فتنه ٩٨» جنس و ماهیت آن را به انحای مختلف نیز مشخص کرده‌اند؛ سیدحسین نقوی حسینی، سخنگوی فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس گفته که «فتنه‌ سال آینده، فتنه اقتصادی است.» محمدجواد لاریجانی نیز گفته: «افراد کلیدی فتنه اقتصادی فعالان فتنه ۸۸ هستند.» محمدجواد کریمی قدوسی نیز مشابه اسلاف و اخلاف سیاسی خود فتنه سوم در کشور را فتنه اقتصادی دانسته و در ادامه گفته که «مذاکره» اسم رمز فتنه است. همزمان یک عضو کمیسیون حقوقی و قضائی مجلس نیز گفته: «کسانی که در داخل کشور فتنه اقتصادی ۹۸ را تعقیب می‌کنند، در واقع شاگردان سیاسی فتنه‌ سال ۸۸ هستند.» محمدجواد کریمی قدوسی، نماینده مشهد در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: «دشمنان خارجی تمام ظرفیت خود را به میدان آورده و تنها آمریکا یک تیم چند صد نفری را با بودجه‌ای بالغ بر ٢٤٠‌ میلیون دلار خود آماده ایجاد آشوب در کشورمان کرده است.» عباسعلی کدخدایی، سخنگوی مهمترین نهاد نظارتی در امر انتخابات (شورای نگهبان) از جمله افرادی است که در این مورد واکنش نشانه داده و «فتنه ٩٨» را حول محور انتخابات مجلس دانسته است. سعید جلیلی در مراسم ۹ دی ‌سال جاری از فتنه ‌سال ۹۸ تحت عنوان «فتنه زرد» نام برده و ادعا کرده که «اگر فتنه‌ای در کشور همچون ‌سال ۸۸ ایجاد شود، فتنه پیش رو فتنه زرد است.»

پاسخ متهمان به مدعیان

اظهارنظرهایی از این دست درحالی صورت گرفت که به گفته «علی مطهری» نایب‌رئیس مجلس، مقام معظم رهبری اصولا تعبیر فتنه ٩٨ را به کار نبرده‌اند و اشاره صریح ایشان در فتنه‌انگیزی دشمنان خارجی و به صورت مشخص آمریکایی‌ها بوده است. در واکنش به موضع‌گیری‌های جریان مخالف دولت، «محمود واعظی»، رئیس دفتر رئیس‌جمهوری اظهار کرده: «کشور نظام و رهبر دارد؛ رهبری که حواسش به همه موضوعات است. مجلس دارد؛ مجلسی که مرتب جلسه می‌گذارد و مسائل را پیگیری می‌کند. قوه قضائیه و نیروهای نظامی و انتظامی دارد که در حوزه تحت مسئولیت به وظایف خود عمل می‌کنند، بنابراین در چنین کشوری معنی ندارد هر کسی هر آن‌چه به ذهنش می‌آید، بگوید.»

علیرضا رحیمی، عضو فراکسیون امید مجلس نیز در گفت‌وگو با ایسنا در این مورد اظهار کرد: «کسانی که از فتنه ٩٨ سخن می‌گویند، مشخصا آن را به تحرکات انتخابات ٩٨ ربط دادند که این اظهارات استفاده نابجا از بیانات رهبری و ایجاد دغدغه و نگرانی برای مردم است.» ابوالفضل موسوی، نماینده اصلاح‌طلب مردم یزد در مجلس با تاکید کرد: «اگر برخی اطمینان دارند که فتنه‌ای در سال ۹۸ در راه است، چرا درباره آن به‌طور شفاف سخن نمی‌گویند که جلوی آن گرفته شود.»

نکته جالب توجه این‌که، در میان پاسخ‌دهندگان به مدعیان فتنه ٩٨، هستند کسانی که با جریان رقیب مرزبندی سیاسی داشته، اما در راستای انتقاد اردوگاه اصلاح‌طلبان از طراحان فتنه با جریان مخالف سیاسی خود همنوایی می‌کنند؛ عباس سلیمی‌نمین در پاسخ به ادعاهای مطرح‌شده درباره وقوع فتنه ۹۸ به خبرآنلاین گفت: «برخی حدس و گمان‌ها را نباید از یک حدی فراتر ببریم، اگرچه آمادگی داشتن برای مقابله با هر نوع تحرکات دشمن طبیعی است و باید وجود داشته باشد، اما این‌که بگوییم به‌طور قطع فتنه‌ای در سال ۹۸ صورت خواهد گرفت، قابل قبول نیست.»