ماجرای درخواست امام‌موسی‌صدر از سیمین دانشور

حسین پاینده در مراسم بزرگداشت زنده‌ یاد سیمین دانشور چند پیشنهاد از جمله ترجمه آثار این نویسنده و مبدل شدن کتاب «سووشون» را به فیلم سینمایی داد.

به گزارش فارس، مراسم بزرگداشت زنده‌یاد سیمین دانشور به عنوان «سیمین 1300 - 1390» عصر امروز در تالار شهناز خانه هنرمندان برگزار شد.

براساس این گزارش، حسین پاینده مدرس داستان‌نویسی آیاتی از سوره طاها را قرائت کرد که در سال 56 زنده‌ یاد دانشور در ابتدای یکی از سخنرانی‌های خود قرائت کرده بود و سپس گفت: دوست دارم در این نشست که مسئولان وزارت ارشاد و بنیاد ادبیات داستانی حضور دارند پیشنهادات و تذکراتی ارائه کنم و باید بدانیم حقیقتاً توانایی دانشور چه بود که او را متمایز کرد چه کیفیتی در داستا‌ن‌نویسی او بود که از او داستان‌نویسی ممتاز ساخت کار مهمی که در داستان‌ها کرد این بود که خواننده را از نظاره‌گر منفعل به شرکت‌کننده فعال در دنیای داستانی خود تبدیل کرد.

وی با اشاره به اینکه آزمایشگاه اخلاق نام برازنده‌ای برای آثار دانشور است، افزود: دانشور از مرز جنسیت فراتر رفت خودش زن بود اما توانست دنیای مردان را بکاود قطعاً دانشور این توانایی را داشت و از آنینوس خود بهره گرفت تا از این مرز فراتر رود.

به گفته پاینده، دانشور رصدکننده یا دیدبان فرهنگی بود اگر مجموعه آثار او را بخوانید تحولات جامعه را درمی‌یابید بسیار تیزبین بود به همین مخاطبانی در دههای مختلف برای آثار خود پیدا کرد.

وی در ادامه سخنان خود با اشاره به اینکه کتاب «سووشون» تا سال 63، 400 هزار نسخه چاپ رسمی داشت، گفت:‌ پس از «بوف کور» پرخواننده‌ترین کتاب رمان «سو و شون» بوده است. این میسر نشد مگر با تیزبینی فرهنگی سیمین دانشور او هم جامعه‌ شناسی قوی داشت و هم یک روانشناس و روانکاو قوی بود. دانشور این توانایی را داشت که رمان چند صدایی بنویسد او هرگز با گذشته خود بیگانه نشد.

پاینده افزود: یک از ضعف‌های داستان‌نویسی امروز این است که شخصیت‌ها بلندگوی ایدئولوژی نویسنده هستند در واقع عروسک‌های خیمه‌شب‌بازی او به شمار می‌رود اما دانشور چنین بود و با برخی شخصیت‌های ایده‌های مخالفی داشت.

وی با اشاره به اینکه دانشور با نقاشی ایرانی خصوصاً مینیاتور و طرح قالی‌های ایرانی بسیار آشنا بود، گفت: دانشور از این دو تکنیک اصیل ایرانی در رمان که غیر ایرانی است استفاده می‌کرد که در آثار این مهم دیده می‌شود.

وی در ادامه با توجه به اینکه صالحی معاون فرهنگی وزیر فرهنگ ارشاد در مراسم حضور داشت چند پیشنهاد و درخواست ارائه کرد و گفت: ‌از وزارت ارشاد استدعا دارم جلوی انتشار کتاب «آتش خاموش» را بگیرد این سخن بر طبق وصیت سیمین است زیرا او معتقد بود این اثرش ناپخته است و نباید تجدید چاپ شود اما مشکلی که وجود دارد این است که وقتی نویسنده‌ای از دنیا می‌رود معلوم نیست چه بلایی بر سر آثارش می‌آید و برخی ناشران بدون اجازه وراث کتاب‌ها را منتشر می‌کنند. اما باید دید وارث قانونی کیست حالا وقتی سیمین و جلال فرزندی ندارند وارث چه کسی است و حال چه کسی بهتر از ارشاد که به آثار او رسیدگی کند اما درخواست دیگرم این است که بنیاد ادبیات داستانی و وزارت ارشاد فیلم سینمایی تولید کند امروز در دنیای تصویری زندگی می‌کنیم فیلم سینمایی از مرزها فراتر می‌رود و کشورها ادبیات خود را از طریق فیلم معرفی می‌کنند خواهشمندم رمان «سووشون‌» را با تعریف پروژه‌ای به فیلم سینمایی تبدیل کنید و تقاضای دیگرم اختصاص بورس تحصیلی سیمین دانشور است.

وی ادامه داد: این بورس را به داستان‌نویسان مستعد اعم از زن و مرد اهدا کنید اما نه از طریق دانشگاه دوره یک ساله چهار ترمه و سه ماهه تعریف کنید آزمون ورودی بگذارید از افرادی که در زمینه آثار دانشور کاری اصلی انجام داده‌اند نه مقاله‌های کپی‌کاری شده از آنها دعوت کنید در این کلاس‌ها تدریس کنند همان افرادی که می‌توانند راه سیمین را در فرهنگ و ادبیات ادامه دهند باید حمایت مادی شوند.

پاینده با اشاره به اینکه یک سال و نیم پیش از اتفاقات سوریه برای همایش رمان به سوریه رفته بودم و از تمام کشورها آنجا بودند اما انصافاً کارهای دانشور چند سر و گردن از رمان‌های تولید شده دنیای عرب برتر بود، گفت: دریغ که ما آثار این نویسنده را معرفی نکرده‌ایم و از ابزار سینما بهره‌ای نداریم.

در ادامه این مراسم جواد محقق شعری را که حدود 30 سال پیش برای جلال آل احمد سروده بود، خواند و در ادامه شعر بانوی قصه‌های غزل‌وار را به یاد سیمین خواند. در این مراسم مستند بی‌سرو سیمین پخش شد.

امامی: دانشور در بسیاری چیزها اولین بود

در ادامه غلامرضا امامی از دوستان و نویسندگان کشور با اشاره به اینکه خوشحالم انقطاع فرهنگی که برخی به آن دامن می‌زنند را در این مجلس شاهد نبود و شکسته شده گفت: ما یاد زنی را زنده می‌کنیم که در میان دانش‌آموزان دیپلمه سراسر کشور، دختر و پسر اولین بود. نخستین زنی بود که دکترای ادبیات فارسی گرفت. نخستین کسی بود که گذشته از دکترا رئیس کانون نویسندگان ایران شد او در بسیاری چیزها اولین بود و با تمام افق‌های باز نسبت داشت.

امامی با اشاره به اینکه در چشم من هم جلال مظهر شکوه بود، گفت: سیمین بیش از هر کسی یک انسان بود او اول انسان بود و بعد نویسنده. نخستین زنی بود که قصه به زبان انگلیسی نوشت او پلی برای پیوستن از حال به آینده از گذشته به حال از امروز به فردا بود. در این پل مترجم توانایی بود.

وی در ادامه سخنان خود با اشاره به اینکه «سووشون»‌ زمانی منتشر شد که جلال در حیات نبود، گفت: کسی که این دو زن و مرد را مقابل هم قرار می‌دهد جفا می‌کند زیرا سیمین انگشتر جلال را تا آخرین لحظات در دست داشت.

این شاعر با اشاره به اینکه سیمین هنرمند بود، اضافه کرد: کار هنرمند پرواز به حقیقت و واقعیت است سیمین به کلام اعتبار بخشید.

وی درباره ترجمه آثار دانشور هم گفت: ایشان به من گفت امام موسی صدر از من خواسته تا کتاب را به عربی ترجمه کند حق تألیف را هم می‌دهد دانشور با این ترجمه موافقت کرده بود بنا بود این کتاب به عربی ترجمه شود اما محقق نشد. در زیبایی کلام سیمین همین بس که زیبا زندگی کرد، زیبا نوشت و به آزادی بها داد و در این حقیقت بسیاری را سهیم کرد.

* تعیین تکلیف وصیت سیمین دانشور تا هفته آینده

در این مراسم لیلی ریاحی فرزندخوانده سیمین دانشور شعری برای دانشور خواند و در ادامه پیرامون تکلیف وصیت سیمین دانشور گفت: احتمالاً تا هفته آینده پاسخ آن مشخص می‌شود اما هنوز قطعی نیست.

اما در ادامه علی خلاقی همسر ریاحی همسر لیلی ریاحی پشت تریبون آمده و با اشاره به خبر غلط روزنامه آرمان گفت: اموال خانم دانشور همان خانه مشترک او با جلال آل‌احمد است و ممکن است میلیاردها تومان ارزش داشته باشد، ولی کسی چشم داشتی به آن ندارد، بر اساس وصیتنامه سیمین خانم، خانم لیلی ریاحی تنها وارث قانونی اوست، ولی متاسفانه خانم ویکتوریا دانشور این مسئله را که خانم ریاحی تنها وارث ایشان است، هنوز قبول نکرده است.

خلاقی تصریح کرد: خواهر این نویسنده به حکمی که چندی پیش دادگاه در مورد اصالت وصیتنامه دانشور صادر کرده و در آن تاکید شده این وصیتنامه واقعی و به خط خود اوست، اعتراض کرده و هم اکنون این پرونده در شعبه 55 در دادگاه و زیر نظر قاضی اصلان‌پور، در دست بررسی است.

وی در پایان با اشاره به اینکه متأسفانه 2 سال است که به خانه سیمین و جلال نرفته‌ایم گفت: احتمال دارد، هفته آینده حکم قطعی در مورد اصالت وصیتنامه خانم سیمین دانشور صادر شود، امیدوارم به زودی کوه سرگردان نیز پیدا شود و تکلیف آن مشخص شود.

گزارش خطا