«اوج» بی‌احترامی به «زنان»

آرمان - مطهره شفیعی: روز گذشته شهیندخت مولاوردی تصویری از دیوارنگاره میدان ولی‌عصر منتشر کرد که محل بحث شد. گویی برخی موضوعات قرار نیست دچار تغییر شود بلکه همان اعتقاد از نقشی به نقش دیگر منتقل می‌شود. دیوارنگاری مدت‌هاست که در پایتخت باب شده و هدف آن در درجه نخست روحیه‌بخشی به جامعه است و پیامی را هم منتقل می‌کند اما برخی اوقات اعتقادات گروهی خاص در این دیوارنگاری‌ها مشهود است. در زمانی که محمد باقر قالیباف بر مسند شهرداری تهران تکیه زده بود انتظار زیادی وجود نداشت که به برخی مولفه‌ها توجه شود اما با حضور اصلاح طلبان در شورای شهر و جلوس شهردار اصلاح طلب بر کرسی بهشت این توقع وجود داشت و دارد که به خواست اکثریت جامعه در آراستن فضای شهری توجه شود که ظاهرا مسئولان شهرداری تهران در برخی تصمیمات از این نکته غفلت‌ کرده‌اند مانند سپردن دیوارنگاری به موسسه‌ای که ماهیت اصولگرا و سیاست‌های خاص خود را دارد که مهمترین آن بی‌توجهی به نقش زنان در امور مختلف کشور است و نام این موسسه «اوج» است! موسسه‌ای که تاکید دارد به موضوعات مغفول در جامعه می‌پردازد. به عنوان نمونه در زمان جام جهانی طرحی بر دیوار میدان ولیعصر نقش بست که 15 مرد به عنوان نماد ملت و قومیت‌های ایران در آن بودند اما دریغ از نقش یک زن که بعد از اعتراضات و انتقادات این تصویر اصلاح شد. در آن مقطع شهربانو امانی عضو شورای شهر تهران گفت: این بیلبورد می‌خواهد وحدت میان اقوام را نشان دهد اما ۵۰ درصد از جمعیت کشور را نادیده می‌گیرد. گویی قهرمان و ملت فقط مردها هستند. این امر نشان دهنده کج سلیقگی و نادیده گرفتن ۵۰ درصد از جامعه است.» البته مدیرروابط عمومی موسسه اوج به این انتقادات چنین پاسخ داد: «ما مشکلی با بانوان نداریم و اگر با زنان مشکلی داشتیم، در طرح‌های دیگرمان از حضور آنها استفاده نمی‌کردیم. فکر می‌کنم شکی نباشد که ما ضدزن نیستیم. در عالم هنر شش طرح زده می‌شود و هر طرح برای به ثمر رسیدن، چند مرحله از ایده‌پردازی تا طراحی گرافیکی و نصب را طی می‌کند.»

تفاوت حقیقت و ادعای موسسه

اما واقعیت با ادعای ضدزن نبودن موسسه اوج تفاوت دارد چرا که اگر این سازمان مشکلی با حضور زنان و نقش آفرینی آنان در جامعه نداشت بطور حتم در دیوارنگاره جدیدش برای میدان ولی‌عصر چنین طرحی را آماده نمی‌کرد؛ طرحی که به نام گرامیداشت روز زن است و نشان از حضور یک زن در منزل در حال سامان دادن به وضعیت 3 فرزندش دارد. برداشتی که این طرح می‌شود چنین است که وظیفه زن تنها در تربیت فرزندانش خلاصه می‌شود و بس. در صورتی که همگان بر این اعتقاد هستند در دنیای امروز و ویژگی‌های اقتصادی و فرهنگی کشور نمی‌توان زن را تنها در چارچوب خانه و در حال تربیت فرزند به تصویر کشید. زن ایرانی نشان داده که توانایی بالایی در ایجاد توازن میان امور منزل و تربیت فرزندان با فعالیت‌های خارج از منزل دارد. تاکید موسسه اوج بر نادیده گرفتن نقش زنان قابل تامل است و تکرار آن تکذیب‌های این موسسه را به زیرسوال می‌برد.

بی‌توجهی‌های آن روی سکه

البته باید به بخش دیگر این موضوع هم توجه داشت و آن هم سازمانی است که به موسسه اوج اجازه منقش کردن میدان ولی‌عصر را با طرح‌هایی می‌دهد که نقش زن در آن محدود به خانه داری شده است. ادعای اینکه اطلاعی از محتوای نقش‌ها نیست و دیوارهای میدان ولیعصر به‌صورت پیمانکاری به موسسه اوج سپرده شده قابل قبول نیست چرا که در دی ماه سال جاری فراخوان طراحی دیوارنگاری«گستره هنرمندانه رنگ بر دیوارهای شهر تهران» منتشر شد و در شرایط سپردن این مسئولیت آمده است:« سازمان زیباسازی شهر تهران پیرو فراخوان رویداد بهارستان 98 و با توجه به رویکرد محوری این دوره - «توسعه رنگ در فضای شهری تهران» - با هدف افزایش نشاط در سطح شهر و فراهم نمودن زمینه ایده پردازی و خلق تجربه‌های جدید رنگی در منظر شهری، حضور موثر رنگ در فضای شهری، فرصت بروز ایده‌های خلاق و بسترسازی مناسب برای حضور فعال و بانشاط هنرمندان و تعامل با مردم فراخوان دیوارنگاری«گستره هنرمندانه رنگ بر دیوارهای شهر تهران» را اعلام می‌نماید.» بنابراین هدف نخست تعامل با مردم است که تنها مردان نیستند و زنان را هم شامل می‌شود اما در دیوارنگارهای اوج به این مولفه توجه نشده است. یا در بخش دیگری تاکید شده که«هر هنرمند می‌تواند حداکثر 3 طرح ترکیب رنگی، با فرم جانمایی مشخص شده با اندازه 50×70 سانتیمتر ارائه نماید. پس از داوری و انتخاب ایده‌ها، به‌منظور هماهنگی، جلسات مشترک با مشاوره مدیر هنری این رویداد برگزار می‌شود که هنرمندان منتخب موظف خواهند بود در تمامی این جلسات حضور داشته باشند. عدم حضور به منزله انصراف از شرکت در این برنامه خواهد بود.» بنابراین این طرح‌ها پیش از اجرا به تایید شهرداری تهران خواهد رسید و قابل تامل است که اجازه نقش بستن تصاویری به موسسه اوج داده شده که نقش زنان در محیط خارج خانه نادیده گرفته شود.