چگونه می‌توان از وقوع جنگ میان "ایران و آمریکا" جلوگیری کرد؟

روزنامه‌های امروز چاپ پاریس، همچون چند روز اخیر، مطالبِ فراوانی را به بحران در مناسبات میان ایران و آمریکا و سرنوشت توافق اتمی وین اختصاص داده‌اند. لیبراسیون، روزنامۀ چپ گرای صبح پاریس، در پنج صفحۀ اول خود زیر عنوان کلی «چگونه می‌توان از وقوع جنگ میان تهران و واشینگتن پرهیز کرد؟» به تنش کنونی و نیز گذشتۀ مناسبات میان دو کشور پرداخته است.

نواندیش: روزنامه‌های امروز چاپ پاریس، همچون چند روز اخیر، مطالبِ فراوانی را به بحران در مناسبات میان ایران و آمریکا و سرنوشت توافق اتمی وین اختصاص داده‌اند. لیبراسیون، روزنامۀ چپ گرای صبح پاریس، در پنج صفحۀ اول خود زیر عنوان کلی «چگونه می‌توان از وقوع جنگ میان تهران و واشینگتن پرهیز کرد؟» به تنش کنونی و نیز گذشتۀ مناسبات میان دو کشور پرداخته است.

به گزارش نواندیش، صدای فرانسه با انتشار سرمقاله روزنامه مشهور چاپ پارسی نوشت: لوموند، روزنامۀ عصر پاریس، نقش فرانسه در میانجیگری میان ایران و آمریکا را مورد پرسش قرار داده و با چاپ مقاله‌ای به قلم فرهاد خسرو خاور نسبت به ضعف اروپا در حمایت عملی از برجام هشدار داده است.

لیبراسیون در یکی از مطالب خود به توافق اتمی وین اشاره دارد و بر این باور است که این توافق هر چند تَرَک برداشته، اما پاره نشده و به رغم افزایش تنش در این باره، همۀ امیدهای دیپلماتیک از میان نرفته است. «پییِر الونزو»، روزنامه نگار لیبراسیون، پس از یادآوری اظهارات حسن روحانی در بارۀ کاهش تعهدات ایران در برجام با اعلام تولید و نگهداریِ بیش از میزان پذیرفته شدۀ اورانیوم غنی شده ـ ٣٠٠ کیلوگرم ـ و سپس در گام بعدی فرارفتن از سطح غنی سازی و نیز بکار انداختن کارخانۀ تولید آب سنگین در اراک، می‌نویسد «اینها نشان پایان برجام و مرگ این توافق نیست، زیرا اولاً این تصمیمات برگشت پذیرند و مسئولان ایرانی هر هنگام فرصت بازگشت به موقعیت پیش را دارند و، ثانیاً، مقامات ایران برای کاهش تعهدات خود به همین توافق اتکاء می‌کنند و این چنین پایبندی خود را به این توافق نشان می‌دهند. لیبراسیون خروج ایران را، نه از برجام، بلکه از «پیمان منع گسترش جنگ افزارهای هسته‌ای» نشان واقعی پشت کردن این کشور به هر گونه توافقی در این زمینه می‌داند.

از نظر این روزنامه هدفِ هشدارهای اخیر ایران، بیش از همه بیدار کردن اروپائیان برای شنیدن فریاد آنهاست که زیر بار مجازات‌های آمریکا در حال خُرد شدن هستند.

این روزنامه در مطلب دیگری به جستجوی راه‌های پیشگیری از افزایش تنش پرداخته و از جمله به یافتن میانجی‌هائی که بتوانند فقدان گفتگوی مستقیم میان دو پایتخت را جبران کنند، اشاره کرده است. راه دیگر همانست که مقامات ایران نیز خود بارها به آن اشاره کرده‌اند و آن پیشگامی اروپا برای کاستن از اثرات اقتصادی مجازات‌های آمریکاست. این روزنامه با روشن بینی یادآوری می کند که ساز و کار اروپا برای تجارت با ایران موسوم به «اینستکس» معجره نخواهد کرد، اما پیامی سیاسی به معنای حمایت اروپا ازایران همراه دارد. از جمله دیگر اقدامات برای ابراز حسن نیت و آماده کردن بستر گفتگو، از نظر این روزنامه برداشتن تحریم‌ها در زمینۀ «فروش هواپیما به ایران است که به این کشور اجازه خواهد داد، ناوگان کهنۀ خود را که بهره برداری از آن با خطراتی نیز همراه است، تازه کند». اقدام دیگر «کاهش و یا لغو محدودیت‌های برقرار شده از سوی آمریکا در زمینۀ صادرات نفت این کشور است».

لیبراسیون در مطلب دیگری به «چهل سال خصومت میان ایران و آمریکا» نگریسته که بنوشتۀ این روزنامه با «شعار مرگ بر آمریکا و گروگانگیری در سفارت این کشور در تهران آغاز شد» و در چهار دهۀ پس از آن با رویدادهای گوناگون همپا گردید.

لوران ژوفرَن، مدیر لیبراسیون در سرمقالۀ این روزنامه زیر عنوان «انبار باروت» می‌نویسد «مشکل با دیوانگان اینست که هر چند هذیان‌های آنان گاه سرگرم کننده است، گاه نیز می‌توانند به اقداماتی دست بزنند که به موقعیت‌های فاجعه باری بیانجامد. این چنین است که دونالد ترامپ از ماه‌ها پیش مشعلی در دست گرفته و در انبار باروت خاورمیانه اینسو و آنسو می‌رود. لوران ژوفرَن می‌نویسد «در رویاروئی میان ایران و آمریکا، هیچیک برتر و بهتر از دیگری نیست. او از همین رو رهبران کشورهای غربی را که با امضای توافق اتمی مجازات‌های پیشین علیۀ ایران را برداشتند، ساده لوح و غیر مسئول می‌خواند و می‌افزاید «دونالد ترامپ این توافق را پاره کرد و اینک از متحدان خود می خواهد پشت سر او صف بکشند و مجازات‌های تازه‌ای علیۀ ایران به اجرا بگذارند. اینک تنش‌های لفظی و حتی عملی بسیار افزایش یافته و خطر رویاروئی در منطقه‌ای که مدتهاست دچار درگیری‌های مختلف است، هر روز بیشتر می‌شود». وی نتیجۀ این اقدام را تقویت افراطیون و تشدید تهدیدات می‌داند و در پایان می‌نویسد «در مواقع عادی، افراد نامتعادل را تحت معالجه قرار می‌دهند، اما آنکه ما از او سخن می‌گوئیم رئیس پُرقدرت ترین ارتش جهان است». با این حال «او به رغم رفتار نامعقول خود هنوز هم فرصت کاستن از بحران را پیش رو دارد».

لوموند، روزنامۀ عصر پاریس نیز در مقاله‌ای به تلاش امانوئل ماکرون در «میانجی گری در بارۀ ایران» اشاره دارد و می‌نویسد «مقامات ایران دونالد ترامپ را به سبب لاف و گزاف‌های خصمانۀ او به بستن راه‌های دیپلماتیک [میان تهران و واشینگتن] متهم می‌کنند و برای متوقف ساختن چرخ درگیری‌ها در خلیج [فارس] به پاریس چشم دوخته‌اند». این روزنامه با اشاره به افرایش تنش میان ایران و آمریکا «میانجیگری فرانسه» را ضروری تر و فوری تر از گذشته می‌خواند و با یادآوری گفتگوی تلفنی حسن روحانی با امانوئل ماکرون و نیز سفر مشاور ویژۀ او، امانوئل بون، به تهران می‌نویسد «دستگاه دیپلماسی فرانسه هنوز هم کارت‌های ارزشمندی برای برقرار ساختن ارتباط میان واشینگتن و تهران در دست دارد».

لوموند یادآوری می کند که فرانسه از سال ٢٠٠٣ به بعد نقش عمده‌ای در مذاکرات اتمیِ اروپا با ایران ایفا کرده است و هر چند در گفتگوهای سال ٢٠١۵ بیش از دیگران از خود سرسختی نشان داد، اینک نیز برای پایداری توافق حاصل از این مذاکرات سرسخت تر از دیگران است. این رورنامه تاکید می‌کند که اینک هنوز «فرصت برای یک میانجیگری [بین ایران و آمریکا] وجود دارد، اما این فرصت بسیار تنگ است بویژه آنکه ایران در ماه مه گذشته اعلام داشت که دیگر خود را به میزان تعیین شدۀ ذخیرۀ اورانیوم غنی شده ـ ٣٠٠ کیلوگرم ـ نمی‌داند و در صورتی که سه کشور اروپائی امضاء کنندۀ برجام آنچه را ایران تعهدات آنان تلقی می‌کند به اجرا نگذارند، تهران نیز از ٧ ژوئیه سطح غنی سازی اورانیوم را که تا کنون به ٣٫۶٧ درصد محدود شده است، بالا خواهد برد و بازسازی کارخانۀ آب سنگین اراک را نیز از سر خواهد گرفت». بنوشتۀ این روزنامه درست است که «ایران خود را همچنان پایبند برجام می‌داند، اما در صورت ادامۀ این زورآزمائی، روند فزایندۀ تضعیف و از هم پاشیدن آن آغاز می‌شود».

لوموند در صفحات «اندیشه‌ها»ی خود مقاله‌ای از فرهاد خسروخاور، استاد سرشناس جامعه شناسی در مدرسۀ مطالعات عالی علوم انسانی پاریس به چاپ رسانده است که وی در آن به اروپا هشدار می‌دهد در صورت ناتوانی از ایستادگی در برابر جنگ دونالد ترامپ با ایران، خود بهای سنگینی خواهد پرداخت. فرهاد خسروخاور با یادآوری تضاد در رویکردهای نهادهای مختلف دولت آمریکا و بی ثباتی و فقدان انسجام رفتار رئیس جمهوری این کشور می‌نویسد «اروپا از همان ابتدا گرایش آمریکا برای خروج از برجام را رد کرد، اما در عمل حاصل چنان است که گوئی در این زمینه دنباله روی آمریکا بوده است.

از نظر فرهاد خسروخاور «رویکرد آمریکا در قبال ایران، سیاست‌های منطقه‌ای این کشور را دچار دگرگونی نخواهد کرد و روابط مستحکم تهران با عراق، حزب‌الله لبنان و سوریه به سبب مجازات های آمریکا سست نخواهد شد»، بلکه ایران را به واکنش واخواهد داشت. واکنشی که می‌تواند به شکل گسترش بی ثباتی در منطقه و در خاک رقبای خود و یا خروج از توافق نامۀ اتمی ظاهر شود. او می‌نویسد «اروپا، این غول اقتصادی و ریز جثۀ سیاسی، به سبب عدم توانائی خود در برقراری وحدت برای شکستن محاصرۀ ایران از سوی آمریکا، بهای سنگینی پرداخت خواهد کرد».

مخاطبان گرامی : به شما عزیزان پيشنهاد مى كنيم "مطالب پیشنهادی" زير را هم مطالعه كنيد:

گزارش خطا