اورشلیم‌پست: آیا دیدار ترامپ با رهبر کره شمالی می‌تواند الگویی برای بهبود روابط آمریکا با ایران باشد؟

در طی هفته گذشته فضای سیاسی جهان متاثر بود از دیدار ناگهانی و بی‌سابقه دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا با رهبر کره شمالی- که کارشناسان آن را نویدی دانستند بر بهبود شرایط و فضای سیاسی حاکم بر شبه‌جزیره کره؛ و شاید هم الگویی برای بهبود تنش‌های این روزهای دنیا که در صدر آن‌ها روابط پرتنش و پرکشمکش جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا قرار دارد.

رخدادی مهم که استفاده و شاید هم سو استفاده ترامپ و کارگزارانش از آن شرایطی متفاوت را در دنیای سیاست به‌وجود خواهد آورد. چنان‌که این روزها می‌بینیم که ترامپ و دارودسته‌اش از این دیدار به‌عنوان یک موفقیت بزرگ یاد می‌کنند و آن را الگویی می‌دانند برای دیگر تنش‌های جهانی.

به گزارش شفقنا؛ نشریه «اورشلیم پست»، اما در مقاله‌ای تحلیلی به قلم «امری نهمیاس» این امر را کاربرد ترکیب «مدل کیم» از جانب ترامپ نامیده و در پاسخ به این پرسش که «اگر ترامپ بخواهد از مدل کیم برای بهبود روابطش با تهران استفاده کند، آیا می‌توان چشم‌انداز نویدبخشی پیش پای او مشاهده کرد؟» شرایطی را که نشان می‌دهد الگوهای رفتاری جمهوری اسلامی با کره شمالی تفاوت‌های بنیادینی با هم دارند، به تحلیل نشسته است. درواقع در پاسخ به این پرسش که «آیا دیدار ترامپ با رهبر کره شمالی می‌تواند الگویی باشد برای بهبود روابط آمریکا با جمهوری اسلامی ایران؟» اورشلیم پست به بررسی شرایط سیاسی روز و تفاوت‌های الگوهای رفتاری- ایدئولوژیکی ایران و کره شمالی پرداخته است. تحلیلی که در آن با استفاده از نظرات «هوارد استافر»، استاد بخش امنیت ملی دانشگاه «نیوهِیوِن» و «مایک دورن»، پژوهشگر ارشد در اندیشکده «هادسن» در واشنگتن در نهایت این نتیجه به‌دست آمده است که به‌هیچ‌وجه امکان مقایسه میان جمهوری اسلامی ایران و کره شمالی وجود ندارد و این دو کشور در زمینه‌های مختلفی با هم تفاوت‌های ریشه‌ای دارند.

دیدار اخیر دونالد ترامپ با رهبر کره شمالی، کیم جونگ اون باعث شد کارشناسان سیاسی با موجی از خوشحالی اوضاع جهانی را مورد مداقه و دقت قرار دهند. خوش‌بینی بی‌سابقه‌ای که در شرایطی‌که حتی ترامپ و کیم جونگ اون به رسیدن به توافقی اولیه هم نزدیک شدند، عجیب به‌نظر می‌رسد. درواقع این دیدار تحلیلگران سیاسی و بین‌المللی را به این باور رساند که روابط مثبت بین این دو می‌تواند در کاهش تنش‌ها و ایجاد ثبات در شبه جزیره کره موثر افتد.

اما هم‌زمان با این رخداد، در گوشه‌ای دیگر از دنیا جمهوری اسلامی ایران در پیامی صریح و روشن به آمریکا اعلام کرد که سطح ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را نسبت به سطح محدود تعیین‌شده در برجام بالا برده است. رخدادهایی موازی و هم‌زمان که سوالی پیش می‌آورند: «آیا دیدار ترامپ با رهبر کره شمالی می‌تواند الگویی باشد برای بهبود روابط آمریکا با جمهوری اسلامی ایران؟».

تاکنون چند بار ترامپ از ایرانیان تقاضا کرده پشت میز مذاکره بازگردند، ولی جمهوری اسلامی ایران از این کار خودداری کرده است.

فرق ایران- کره شمالی چیست؟

هوارد استافر، استاد بخش امنیت ملی دانشگاه نیوهِیوِن به اورشلیم‌پست می‌گوید که مذاکره با جمهوری اسلامی ایران و مذاکره با کره شمالی کمترین مشابهتی با هم ندارند. او می‌گوید که «تفاوت این دو مثل تفاوت سیب است با پرتقال. چرا که شرایط این دو کشور از نظر ساختاری با هم متفاوت است». این کارشناس سیاسی در ادامه به تفاوت‌های سنی و تجربه‌ای رهبر معظم ایران، آیت‌الله خامنه‌ای با کیم جونگ اون ۳۵ ساله اشاره می‌کند و می‌گوید که در حالی‌که رهبر معظم انقلاب هرگز علاقه‌ای به دیدار با رئیس‌جمهوری ایالات متحده نداشته، اما کیم جونگ اون مثل پدر و پدربزرگش همواره در اشتیاق دیدار با روسای جمهور آمریکا بوده است.

هوارد استافر دلایل دیگری نیز درباره تفاوت‌های جمهوری اسلامی ایران و کره شمالی در مورد تنش‌هاشان با آمریکا ردیف می‌کند- که آن نیز به برخوردهای آمریکا بازمی‌گردد. او می‌گوید: «آیت‌الله خامنه‌ای به‌رغم مخالفت‌های ابتدایی‌اش دست دولت را باز گذاشت برای انعقاد برجام با اروپا و آمریکا. اما بعد از تغییر دولت در آمریکا و روی کار آمدن ترامپ، او نه تنها از برجام خارج شد، بلکه تحریم‌های شدیدی را نیز بر اقتصاد جمهوری اسلامی تحمیل کرد و این طبیعی‌ست که باعث بدبینی رهبران جمهوری اسلامی شود». این کارشناس سیاسی که از سال ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۵ در وزارت امور خارجه آمریکا حضور داشته، البته در ادامه از تصمیم ترامپ مبنی بر فشار حداکثری به جمهوری اسلامی ایران دفاع کرده و آن را تنها راه جلوگیری از جمهوری اسلامی برای حمایت از گروه‌هایی چون حزب‌الله، حماس و دیگر گروه‌های مقاومت می‌داند!

هوارد استافر تفاوت‌های دیگر جمهوری اسلامی ایران با کره شمالی می‌پردازد: «مورد دیگر تفاوت فرهنگی است. در مورد کره با کشور و رهبری سروکار داریم که فکر می‌کند داشتن سلاح اتمی او را در مقابل حمله آمریکا بیمه می‌کند. ولی در مورد ایران، قضیه متفاوت است و هنوز به سلاح‌های هسته‌ای دست نیافته است. این یعنی که اهداف و آمال این دو کشور با هم فرق دارد و بنابراین رفتارهاشان حتی در قبال یک موضوع واحد نیز می‌تواند متفاوت باشد».

به باور او ایران به این دلایل پای میز مذاکره باز نخواهد گشت: «بعد از این‌که ترامپ قرارداد را زیر پا گذاشت، آن‌ها به خواسته‌های او مبنی بر مذاکره مجدد وقعی نخواهند گذاشت. البته ترامپ می‌گوید که جمهوری اسلامی را وادار به این کار خواهد کرد. ولی مرور رفتارهای جمهوری اسلامی نشان از این دارد که آن‌ها هیچ‌گاه زیر بار حرف زور نرفته‌اند و به احتمال زیاد این بار نیز چنین کاری نخواهند کرد».

«مایک دورن»، پژوهشگر ارشد در اندیشکده «هادسن» در واشنگتن که تخصص‌اش در موضوعات امنیتی خاورمیانه است، اما عقیده دارد که نمی‌توان حداقل به این زودی‌ها انتظار داشت ایران و آمریکا پای میز مذاکره بنشینند: «فکر می‌کنم که شانس انجام مذاکره حداقل به این زودی‌ها خیلی کم است، چرا که جمهوری اسلامی در شرایط فعلی حس می‌کند چیزی از مذاکره با دونالد ترامپ عایدش نخواهد شد. به این دلیل هم اولویتش بر این است که تلاش کند اروپائیان را تحت فشار قرار دهد تا آن‌ها نیز در ادامه بر ترامپ فشار آورند». به باور مایک دورن تلاش ایرانیان در شرایط حاضر حفظ بندهایی از توافق برجام است.

به عقیده کارشناسان سیاسی یکی دیگر از تفاوت‌های مهم جمهوری اسلامی ایران و کره شمالی در این موضوع است که کیم در کره می‌کوشد درها را باز نگه دارد و به عبارتی بهتر نفع کره در این است که باب مذاکرات باز بماند، ولی جمهوری اسلامی ایران در شرایط حاضر شاید حس کنند که بهتر است صبر کنند. صبر برای آن روزی که شاید دموکرات‌ها در آمریکا قدرت را به دست بگیرند و ترامپ را از کاخ سفید بیرون برانند.

گزارش خطا