دولت روحانی و حمله احتمالی آمریکا به سوریه

گفتگو با دکتر سلمان صفوی

نواندیش: دکتر سید سلمان صفوی رییس مرکز بین المللی مطالعات صلح و آکادمی مطالعات ایرانی درلندن ، حمله احتمالی آمریکا به سوریه را به نفع دولت جدید تدبیر و امید در ایران نمی داند و معتقد است دولت اوباما در صورت اقدام به مداخله نظامی در سوریه شانس خود را برای رسیدن به یک مصالحه بر سر برنامه هسته ای ایران تضعیف می کند.گفتگوی نواندیش با رییس مجله دیپلماسی صلح عادلانه درباره پیامدهای حمله احتمالی آمریکا به سوریه بر منطقه و ایران در پی می آید:

به نظر می رسد غرب و آمریکا تصمیم به تحرکات نظامی در سوریه گرفته اند؛ به نظر شما تا چه حد احتمال مداخله نظامی آمریکا و ناتو در سوریه وجود دارد؟

با توجه به تحرکات نظامی آمریکا و اظهارات وزیر دفاع و مقامات سیاسی این کشور و تمایل شدید فرانسه به مداخله نظامی، در شرایط کنونی امکان دخالت نظامی ناتو از هر زمان دیگر - طی دوسال اخیر از آغاز بحران در سوریه - بیشتر محتمل به نظر می رسد.

در صورت مداخله نظامی آمریکا و ناتو، واکنش روسیه چه خواهد بود؟ آیا دو رقیب سابق دوره جنگ سرد از حالت رویارویی نیابتی به رویارویی مستقیم روی خواهند آورد؟

روسیه قویا با سرنگونی حکومت بشار اسد و دخالت نظامی ناتو در سوریه مخالف است، اما از جنبه اقتصادی و توان نظامی قادر به جنگ رو یا رو با آمریکا در سوریه نیست. البته بدون شک روسیه از جهت سیاسی با حمله نظامی به سوریه مخالفت جدی خواهد کرد.

موضع ایران در این شرایط چه خواهد بود؟

ایران با مداخل نظامی ناتو در سوریه کاملا مخالف است. در صورت مداخله نظامی ناتو، احتمالا ایران سعی می کند هزینه پیروزی و ماندگاری نیروهای ناتو در سوریه را بالا ببرد. چنانچه حکومت بشار اسد سقوط کند، تا استقرار یک حکومت منتخب مردمی در سوریه، ایران از نیروهای مقاومت سوریه علیه نیروهای ناتو حمایت خواهد کرد.

تأثیر مداخله نظامی احتمالی در سوریه، بر دولت نوپای تدبیر و امید چه خواهد بود؟ فکر نمی کنید شعارها و سیاست هایی که وعده آن از جانب دکتر روحانی و اعضای دولت میانه رو او داده شده به چالش کشیده شده و به حاشیه خواهند رفت؟

بدون شک پس از ملت سوریه، بیش از همه موقعیت مصالحه جویانه دولت تدبیر و امید ایران، در حوزه سیاست خارجی آسیب می بیند. دولت دکتر روحانی مجبور است به خاطر مصالح استراتژیک و امنیت منطقه با دخالت نظامی ناتو مخالفت کند و همین موضع گیری، سبب ایجاد فاصله بیشتر بین منافع ایران و ناتو در خاورمیانه خواهد شد و سدی در برابر بهبود روابط ایران و غرب می گردد.

آیا جنگ احتمالی آمریکا درسوریه، موضع تندروهای داخلی را تقویت نخواهد کرد؟
بدون شک در بعد داخلی و خارجی، گفتمان نیروهای تندرو در ایران پیشرفت خواهد کرد و گفتمان مصالحه و اعتدال تضعیف خواهد شد. زیرا تندروهای داخلی با استناد به دخالت نظامی ناتو در لیبی و سوریه استدلال خواهند کرد که ماهیت بلوک غرب به سرکردگی آمریکا گرایش پنتاگونیستی است و چنین گرایشی در چارچوب حقوق بین الملل و استدلال و عقلانیت عمل نمی کند، که ایران بخواهد با دیپلماسی با آنها به توافق برسد. آنها فقط یک زبان را می شناسند که آن هم زبان قدرت است و ما برای آن که بتوانیم در مقابل سیاست های تجاوزطلبی و استیلاطلبی آنها مقاومت کنیم چاره ای جز تقویت قوای خود و تکیه بر شبکه بین المللی نیروهای جنبشی در سراسر دنیا نداریم. لذا راه تعامل با غرب، از طریق دیپلماسی بین الدولی نیست، بلکه از طریق تقویت نیروهای مقاومت در منطقه است.

تاثیر حمله احتمالی آمریکا به سوریه بر مسئله پرونده هسته ای و گشایشی که امید می رود در دولت تدبیر و امید از طریق دیپلماسی در این راستا صورت گیرد، چه خواهد بود؟
حمله نظامی به سوریه از جانب ناتو، بدون شک بر مذاکرات هسته ای ایران و غرب تأثیر مستقیم خواهد داشت. از سویی اعتماد ایران به اهداف صلح جویانه غرب در خاورمیانه ضعیف تر خواهد شد و از دیگر سو موضع غربی ها نسبت به ایران سخت تر می شود و این دو موضع متفاوت، سبب دوری بیشتر ایران و غرب از یکدیگر می شود. در نتیجه ایران نیز برای دفاع از تمامیت ارضی و منافع ملی خود بیشتر به سمت تقویت نیروی نظامی خود متمایل می شود؛ تا امید به دیپلماسی اعتدالی با غرب، در مقابل غربی که حدِّ یقف خواست های زیاده طلبانه آنها با استناد به دخالت آنها در لیبی و عراق نامعلوم است.

آیا فکر نمی کنید لابی های تند رو در آمریکا و دولت تل آویو که از گشایش در پرونده هسته ای ایران و حل دیپلماتیک آن ناخرسندند، شرایط سوریه را به سمت جنگ سوق می دهند تا امکان باز شدن باب گفتگو و تفاهم بین ایران و آمریکا بسته شود؟

بدون شک مهم ترین لابی جنگ افروزی علیه حکومت سوریه در آمریکا، لابی اسرائیل و عربستان است. آنها با دخالت دادن نیروهای ناتو در بحران سوریه هم در کوتاه مدت یک عضو مهم محور مقاومت را نابود می کنند و هم به امکان مصالحه ایران و آمریکا آسیب جدی می رسانند و فرصت طلایی دوره اوباما و دکتر روحانی را برای کاهش اختلافات ایران و آمریکا و نزدیکی دو کشور نابود می کنند.

در پایان به آقای دکتر روحانی پیشنهاد می کنم الویت اول ایشان و دکتر ظریف، توقف دخالت نطامی ناتو در سوریه از طریق دیپلماسی فعال منطقه ای و بین المللی باشد.

امروز دولت دکتر روحانی باید با یک دیپلماسی فعال و چابک، غرب را متوجه خطای استراتزیک دخالت در سوریه بنماید. ممکن است حکومت بشار اسد سرنگون شود، اما دولت جایگزین آن به هیچ وجه متحد غرب نخواهد بود. نیروهای افراطی سلفی کنترل سوریه را در دست خواهند گرفت و از طریق دریای مدیترانه تروریسم را به درون خاک اروپا می کشانند. از سوی دیگر فرصت مصالحه با دولت دکتر روحانی به عنوان مهم ترین قدرت منطقه را از دست خواهند داد و از جانب دیگر در میان مدت روسیه را وادار به تقابل استراتژیک با خود خواهند کرد. صلح و امنیت پایدار از طریق دیپلماسی ایجاد میشود نه نیروهای نظامی.

گزارش خطا