آیا ترامپ «جان بولتون» را اخراج خواهد کرد؟

مهر: انتشار گزارشی در واشنگتن پست درباره اوج گرفتن اختلافات «دونالد ترامپ» با جان بولتون و کنار گذاشتن وی از روند مذاکرات واشنگتن با طالبان، احتمال جدایی این چهره جنگ طلب از تیم ترامپ را قوت بخشیده است.

واشنگتن پست در این گزارش به کنار گذاشته شدن آشکار «جان بولتون» از پروژه صلح افغانستان اشاره کرده و می‌نویسد: درحالیکه دستیاران ترامپ در اوایل ماه جاری خود را برای شرکت در یک نشست در مورد آینده افغانستان آماده می‌کردند، یک مقام ارشد در لیست اصلی دعوت‌ها نبود: جان بولتون، مشاور امنیت ملی.

مقامات ارشد آمریکا گفتند که بطور عادی حضور دستیار عالی امنیتی بسیار مهم و حیاتی است اما این بار اشتباهی رخ نداده بود.

این مقامات در گفتگو با واشنگتن پست خاطرنشان کردند: بولتون که مدتهاست از حضور گسترده نظامی آمریکا در سراسر جهان حمایت می‌کند، به یک دشمن داخلی پایدار در مقابل توافق صلح نوظهور آمریکا، طالبان- با هدف پایان دادن به طولانی‌ترین جنگ آمریکا- تبدیل شده است.

این مقامات اضافه کردند که مخالفت او با تلاش‌های دیپلماتیک در افغانستان، ترامپ و دستیارانش را ترغیب کرد که شورای امنیت ملی را از مباحث حساس درباره این توافق کنار بگذارد.

کنار گذاشتن بولتون سؤالاتی درباره میزان نفوذ حقیقی او در دولتی که به دنبال خروج نیرو از افغانستان، انعقاد یک توافق هسته‌ای بلندپروازانه با کره شمالی و نیز تعامل احتمالی با ایران است، مطرح کرده است.

به گفته مقامات آمریکایی بولتون مخالف این تلاش‌ها است، یک مقام ارشد آمریکایی در این رابطه گفت: اکنون مشاور امنیت ملی در سطوح مختلفی از تصمیم گیری ها دخالت داده نمی‌شود.

شدت این اختلافات به حدی است که بولتون نسخه‌ای از پیش‌نویس توافق احتمالی ایالات متحده با طالبان را درخواست کرده بود؛ اما زلمای خلیل زاد نماینده ایالات متحده در این مذاکرات درخواست او را رد کرد و گفت که بولتون نمی‌تواند شخصاً دریافت کننده پیش‌نویس باشد. برخی مقامات کاخ سفید به واشنگتن پست گفتند که این موضوع بولتون را عصبانی و تحقیر کرده است و نهایتاً به وی گفته شد که پیش‌نویس به شورای امنیت ملی ارسال شد و نه صرفاً برای خود وی!

آغاز اختلافات

از حدود چند ماه قبل خبرهایی در مورد اختلاف نظر دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا با «جان بولتون» مشاور امنیت ملی این کشور، در خصوص ایران، ونزوئلا و کره شمالی منتشر شده بود.

دلیل اصلی انتشار این خبرها یکی شکست کودتای مخالفان دولت ونزوئلا بود که با حمایت آمریکا انجام گرفته بود و دیگری صحبت‌های «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران، در گفتگو با رسانه‌های آمریکایی در خصوص خطرات «تیم بی» برای آمریکا و شخص ترامپ.

البته به خطر افتادن مذاکرات خلع سلاح هسته‌ای کره شمالی نیز در بروز اختلاف نظر میان ترامپ و بولتون بی تأثیر نبوده است.

از آنجایی که شکیبایی از خصلت‌های دونالد ترامپ به حساب نمی‌آید، می‌توان انتظار داشت بی‌سرانجام بودن سیاست‌های تیم فعلی سیاست خارجی و امنیت ملی منجر به عمیق‌تر شدن شکاف میان دونالد ترامپ و آنها شود

در همین رابطه دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در سفر خود به ژاپن رویکرد ملایم‌تری نسبت به ایران و کره شمالی داشته و علناً با دیدگاه‌ها و اظهارات جان بولتون مشاور امنیت ملی ایالات متحده مخالفت کرده بود.

روزنامه نیویورک تایمز در این رابطه در مطلبی نوشته بود که ترامپ در موضوعاتی مانند ایران و کره‌شمالی جان بولتون را کنار زده است.

ترامپ همچنین درباره اظهارات بولتون علیه جمهوری اسلامی ایران نیز گفته بود: من با اظهارات بولتون درباره احتمال سرنگونی نظام سیاسی ایران، هم‌نظر نیستم. ایران این شانس را دارد که با رهبران فعلی خود یک کشور بزرگ باشد. ما به‌دنبال تغییر رژیم نیستیم. من فقط می‌خواهم این مسئله را روشن کنم؛ ما به‌دنبال این هستیم که ایران به تسلیحات هسته‌ای دست پیدا نکند.

روزنامه نیویورک تایمز به‌نقل از چند مقام رسمی آمریکایی نوشته بودکه بولتون به‌طور خصوصی ناامیدی و سرخوردگی خود را نسبت به سیاست‌ها و اظهارات ترامپ بیان کرده است.

بی بی سی نیز در این رابطه در گراشی نوشت: گزارش‌هایی که اخیراً در رسانه‌های آمریکایی منتشر شده از نارضایتی دونالد ترامپ از سیاست‌های جان بولتون نه تنها در قبال ایران، که کره شمالی و ونزوئلا پرده برمی‌دارد. ترامپ در روزهای اخیر، هم در جمع خبرنگاران و هم با بلندگوی همیشه در دسترسش یعنی توئیتر، در مورد کره شمالی و ایران مواضعی کاملاً متفاوت از مشاور امنیت ملی‌اش را اعلام کرده است که نشان از نارضایتی او از عدم نتیجه سیاست‌های آمریکا در مقابل ونزوئلا، کره شمالی و ایران دارد.

از آنجایی که شکیبایی از خصلت‌های دونالد ترامپ به حساب نمی‌آید، می‌توان انتظار داشت بی‌سرانجام بودن سیاست‌های تیم فعلی سیاست خارجی و امنیت ملی منجر به عمیق‌تر شدن شکاف میان دونالد ترامپ و آنها شود.

از این‌ها گذشته، خاطره جنگ‌های عراق و افغانستان هنوز در ذهن مردم آمریکا زنده است و آخرین نظرسنجی‌ها هم نشان می‌دهد که تقریباً نیمی از مردم آمریکا (۴۹٪) از شیوه فعلی روابط ایالات متحده با ایران ناراضی هستند و ۶۰ درصد نیز مخالف حمله پیشگیرانه ایالات متحده به ایرانند.

جراحی قبل از انتخابات ۲۰۲۰

شدت گرفتن اختلافات میان ترامپ و بولتون در حالی است که مهمترین رویداد پیش رو در آمریکا انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ است. ترامپ از زمان ورود به کاخ سفید نشان داده که عقاید مخالف خود را تحمل نمی‌کند؛ تغییرات گسترده‌ای که در طول دو سال گذشته در کاخ سفید رخ داده و آمد و رفت های زیاد در تیم نزدیکان ترامپ خود گویای این مطلب است.

ترامپ با شعار ضد جنگ وارد کاخ سفید شده اما تیم امنیت ملی فعلی وی همگی از چهره‌های جنگ طلب هستند از همین رو بعید نیست که ترامپ برای نشان دادن این مطلب که همچنان بر روی شعار مخالفت با جنگ ایستاده است دست به یک جراحی بزرگ زده و بولتون را از تیم خود اخراج کند.

ذکر این نکته ضروری است که حضور بولتون در کاخ سفید به عنوان مشاور امنیت ملی تا کنون هیچ دستاوردی برای ترامپ نداشته و همانطور که اشاره شد پروژه‌های آمریکا برای ونزوئلا، کره شمالی، افغانستان و ایران که بولتون و مایک پمپئو در پیشبرد آنها نقش بسزایی داشته‌اند بی نتیجه مانده‌اند.

این وضعیت برای بولتون در حالی پیش آمده که زمزمه‌هایی نیز درباره نارضایتی ترامپ از پمپئو شنیده می‌شود و به احتمال زیاد در صورت ادامه کار ترامپ به عنوان رئیس جمهور باید منتظر تغییراتی در وزارت خارجه ایالات متحده بود.