آیا نگاه صرفا اقتصادی به شهر تهران تغییر می کند؟

نواندیش: شهر تهران با سابقه ای بیش از دو قرن در پایتختی سیاسی و اقتصادی کشور، شهری بدون هویت است و این مساله ای است که دهه هاست مورد انتقاد کارشناسان فرهنگی و حوزه مدیریت شهری بوده است ، اما تا کنون اقدام درخوری برای جبران این نقیصه صورت نگرفته است.

در سال های گذشته اقداماتی جزیره ای- سلیقه ای و بدون کارشناسی های لازم و حتی با صرف هزینه های گزاف در این راستا صورت گرفته است ، که برخی از آنها قابل دفاع بوده و برخی دیگر نیز محل اشکال جدی است، اما به دلیل گستردگی حوزه جغرافیای شهری تهران ، این اقدامات محدود و معدود نتوانسته است، فراگیر شود.

واقعیت این است که دستگاه شهرداری تهران بدون ملاحظه اینکه در دهه های گذشته دست چه طیف ها و گروه هایی بوده است، فاقد طرح راهبردی به منظور افزودن عناصر هویتی به شهر تهران بوده است و از میان دهها و صدها تلاش جسته و گریخته و بعضا بدون بررسی های کارشناسی کامل و همه جانبه ، هم اکنون دو برج آزادی (به عنوان نماد قدیم ) و برج میلاد به عنوان نماد شهری جدید تهران قابل احصاء است ، که البته درباره نسبت به هزینه - فایده ساخت برج مخابراتی میلاد حرف ها و حدیث های فراوانی است که در این مقال نمی گنجد.

طبق تصویب شورای شهر و اعلام معاونت معماری و شهرسازی شهرداری تهران ، قرار است از ابتدای سال جدید شهر تهران در زمینه نمای ساختمان ها " تناسب" داشته باشد.

این تصمیم ، اقدامی ارزشمند و خوب است به شرطی که استمرار داشته باشد و راه گریز های متعدد قانونی و تبصره های بعدی ، نقض غرض طرح اصلی نباشند.

طبق طرح جدید 3 ضابطه مشخص باید در ساخت و ساز ساختمان ها در تهران رعایت شود که ضابطه نخست تعیین سقف 40 درصدی برای استفاده از نمای شیشه ای در ساختمان ها ، ضابطه دوم استفاده از رنگ های متناسب با ساختمان های مجاور و نیز همخوانی نمای ساختمان ها با محیط مجاور است.

در صورت تصویب و نهایی شدن و ابلاغ تسهیلات تشویقی شهرداری برای رعایت ضوابط نمای ساختمان ها می توان امیدوار بود دستکم ساختمان هایی که از این پس در شهر تهران ساخته می شوند دارای تناسب معماری باشند و نمایی زیبا به شهر بدهند.

شهر تهران در دهه های گذشته رشدی قارچ گونه داشته است و منطق غالب در توسعه این شهر با نگاه صرف " اقتصادی " و " در آمدی" برای شهرداری و دستگاه های دولتی و پیمانکاران ساختمان ساز بوده است ؛ در حالی که حلقه مفقوده در این میان بحث فرهنگی و توجه بیشتر به مقوله هویت شهری بوده است.


از این اوضاع آشفته در دهه های گذشته هزاران پیمانکار ساختمان ساز به "الاف و اولوف " رسیده اند و سرمایه روی سرمایه انباشته کرده اند و قیمت مسکن  چندین برابر شده است و سود های کلان و میلیاردی آن به جیب عده ای معدود رفته است، و قربانی اصلی این روند، نمای هویتی شهر تهران و مردم ساکن در این شهر بوده اند.

اصلاح این رویه همیت بلندی می خواهد و امید است با حاکم شدن نگاه فرهنگی بر دستگاه های مسئول به ویژه شهرداری ، شهر تهران در دهه های آینده نمای یک شهر با هویت و البته پاک به خود بگیرد.