گام چهارم "کاهش تعهدات برجامی ایران" کی و چگونه خواهد بود؟

ایران هر دو ماه یکبارتعهدات برجامی خود را کاهش خواهد داد و این وعده خود را اجرا می کند. در اوایل سپتامبر مرحله سوم کاهش تعهدات برجامی ایران در رابطه با نصب سانتریفیوژها برای تحقیقات علمی اجرا شد. در این رابطه می توان گفت ایران در اوایل نوامبر در صورت عدم تحقق انتظارات خود و عدم برقراری توازن بین تعهدات هسته ای و مزایای اقتصادی گام چهارم را برخواهد داشت.

نواندیش: سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران اعلام کرد گام‌های بعدی در کاهش تعهدات هسته‌ای در صورت عدم اقدام طرف‌های مقابل در راه است. ایران پیش از این استفاده از سانتریفوژهای نسل جدید در تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم را آغاز کرده است.

به گزارش نواندیش، سخنان روز گذشته مقامات سازمان انرژی اتمی و اعلامی که پیش تر در مورد برداشته شدن گام چهارم کاهش تعهدات هسته ای اعلام شده بود اروپایی ها را به شدت نگران و به تکاپو انداخته در همین راستا دویچه وله با انتشار صحبت های بهروز کمالوندی از نزدیک بودن برداشتن گام چهارم گفت و نوشت: بهروز کمالوندی سخنگو و معاون امور بین‌الملل سازمان انرژی اتمی ایران روز یکشنبه ۱۴ مهر (۶ اکتبر) اعلام کرد در صورت عدم اقدام طرف‌های مقابل، گام‌های بعدی در کاهش تعهدات برجامی در راه است.

منظور کمالوندی از "طرف‌های مقابل"، کشورهای اروپایی عضو برجام هستند. ایران از این کشورها، به‌ویره، آلمان، فرانسه و بریتانیا می‌خواهد امکان استفاده از مزایای اقتصادی برجام را برای این کشور فراهم کنند. خروج آمریکا از برجام در ماه مه ۲۰۱۸ و برقراری تحریم‌های سخت‌گیرانه علیه ایران، فروش نفت و مبادلات تجاری و بانکی ایران به شدت محدود کرده است و اروپایی‌ها نیز تاکنون نتوانسته‌اند راهی برای مقابله با این تحریم‌ها و مبادلات مالی و تجاری با ایران راه موثری پیدا کنند.

"اینستکس" یا سازوکار حمایت از مبادلات تجاری اروپا با ایران نیز که مهم‌ترین پروژه اروپایی‌ها برای حفظ ارتباط مالی و اقتصادی با ایران بود، تاکنون نتوانسته اقدام موثری انجام دهد.

کمالوندی که در مراسم افتتاحیه "دوره آموزشی حقوق هسته‌ای" سخن می‌گفت اضافه کرد: «با توجه به تحولات اخیر، تصمیم ایران بر کاهش بخشی از تعهدات برجامی، بعد از یک صبر استراتژیک یکساله در پاسخ به اقدام یک طرفه خروج آمریکا از توافق و بمنظور ایجاد توازن بین حقوق و تعهدات صورت گرفته است.»

کمالوندی در عین‌حال تاکید کرد در صورت عملکرد مشابه طرف مقابل، ایران آماده بازگشت است در غیر این صورت کاهش تعهدات، تداوم خواهد داشت.

ایران مرحله اول کاهش تعهدات خود را در ماه مه ۲۰۱۹ (۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸) و در نخستین سالگرد خروج ایالات متحده آمریکا از برجام انجام داد. در چارچوب گام اول ایران اعلام کرد که فروش اورانیوم غنی شده و آب سنگین را متوقف می‌کند. دو ماه بعد (۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۸) دولت ایران گام دوم را برداشت داد و اعلام کرد از میزان ۳.۶۷ غنی‌سازی اورانیوم که برجام تعیین شده عبور خواهد کرد.

گام سوم کاهش تعهدات هسته‌ای ایران از روز جمعه ۱۵ شهریور آغاز شد. در این چارچوب ایران محدودیت‌های منظور شده در برجام را کنار گذاشت و تحقیق و توسعه در زمینه انواع سانتریفوژها و سانتریفوژهای جدید را آغاز کرد.

دو هفته پیش (پنج‌شنبه ۴ مهر، ۲۶ سپتامبر) آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش جدید خود اعلام کرد ایران در تاسیسات غنی‌سازی خود از سانتریفوژهای پیشرفته استفاده می‌کند. در گزارش آژانس آمده بود: «ایران با غنی‌سازی اورانیوم به وسیله سانتریفوژهای پیشرفته و برنامه‌هایی که برای نصب دستگاه‌‌های پیشرفته دیگر از این نوع دارد، بار دیگر توافق اتمی با قدرت‌های بزرگ جهان را زیر پا گذاشته است.»

حالا اما ایران تهدید کرده که در صورت ادامه ضعف اروپایی ها در انجام تعهداتشان گام چهارم را هم بر خواهد داشت، هنوزجزئیاتی از زمان اجرا یا برنامه ها اعلام نشده، اما یکسری گمانه زنی هایی میتوان داشت در همین رابطه اسپوتنیک نوشت: میخائیل اولیانوف ضمن اعلام این خبر در جریان برنامه ارتباط مستقیم تلویزیونی مسکو و وین درباره نتایج 63 مین اجلاس کنفرانس عمومی آژانس بین المللی انرژی اتمی گفت: رسماً اعلام شده که ایران هر دو ماه یکبارتعهدات برجامی خود را کاهش خواهد داد و این وعده خود را اجرا می کند. در اوایل سپتامبر مرحله سوم کاهش تعهدات برجامی ایران در رابطه با نصب سانتریفیوژها برای تحقیقات علمی اجرا شد. در این رابطه می توان گفت ایران در اوایل نوامبر در صورت عدم تحقق انتظارات خود و عدم برقراری توازن بین تعهدات هسته ای و مزایای اقتصادی گام چهارم را برخواهد داشت.

در مورد جزئیات این گام هنوز اطلاعاتی در دست نیست، اما روز گذشته علی اکبر صالحی در گفت‌وگویی ویدئویی که خانه ملت آن را منتشر کرده است، با بیان این‌که «خبر خوبی را اعلام می‌کند»، گفت: ما ظرف یک تا سه هفته آینده، قسمت سنگین رآکتور آب اراک را راه‌اندازی خواهیم کرد.

وی با این توضیح که رآکتور اراک یک قسمت اولیه و یک قسمت ثانویه دارد که بخش عمده‌ای از فرآیندها در قسمت ثانویه انجام می‌شود، افزود: الحمدالله دوستان توانسته‌اند در چهار سال گذشته قسمت ثانویه را به جایی برسانند که ما بتوانیم ظرف دو تا سه هفته آینده قسمت سنگین رآکتور آب اراک را راه‌اندازی کنیم.

وی ادامه داد: ماشین جایگذاری و جابجایی سوخت هم که ناقص و بعدی از آن کامل نبود، کامل شده و ظرف دو تا سه هفته آینده نصب خواهد شد.

اگرچه هنوز جزئیات این گام گفته نشده و حتی ظریف ترامپ را تشویق کرد تا خودش حدس بزند، اما با این گفته احتمال دارد که گام چهارم در راکتور آب سنگین اراک به انجام برسد و اگر این گونه باشد بسیار مهم است چرا که این راکتور همواره از محل های مناقشه برانگیز در جریان پرونده هسته ایران بوده است.

مخاطبان گرامی : به شما عزیزان پيشنهاد مى كنيم "مطالب پیشنهادی" زير را هم مطالعه كنيد:

گزارش خطا