حذف زبان انگلیسی از مدارس: رشد مافیای آموزشگاه ها و نقض اصل آموزش رایگان

«همچنین نمایندگان اعلام کردند دانش‌آموزانی که با هدف مهارت آموزی و ورود سریع به بازار کار مسیر تحصیل در شاخه‌های کارودانش و فنی‌وحرفه‌ای را انتخاب کردند، به‌ نظر می‌رسد ضرورتی به یادگیری زبان نداشته باشند. علاوه بر این نمایندگان در بندی از این طرح آورده‌اند، از تاریخ تصویب این قانون آموزش و پرورش مکلف است آموزش‌های زبان‌های موضوعی این قانون و زبان انگلیسی را صرفاً از طریق آموزشگاه‌های آزاد تحت نظارت آن وزارتخانه و حداکثر معادل سه سال تحصیلی منحصراً برای دانش‌آموزان مقطع دبیرستان ارائه کند. در مناطق دورافتاده و محروم که به هیچ عنوان امکان برقراری آموزشگاه‌های آزاد و ارائه آموزش در همه زبان‌های مورد تأیید فراهم نیست، آموزش و پرورش می‌تواند با همکاری یکی از دانشگاه‌های مجری طرح و با توجه به تقاضای غالب دانش‌آموزان امکان آموزش فشرده یک یا دو زبان فقط برای دانش‌آموزان شاخه نظری اقدام کند.

این موضوعات در حالی در طرح پیشنهادی مجلس آورده شده است که برخی کارشناسان تعلیم و تربیت این طرح را غیر کارشناسی عنوان کردند. آنها بر این باورند که آموزش زبان انگلیسی در آموزشگاه‌ها موجب خصوصی‌سازی آموزش می‌شود و این خلاف اصل ۳۰ قانون اساسی است. با این حال مسئولان آموزش و پرورش در گفت‌وگو با «ایران» اعلام کردند در جریان موضوع مطرح شده از سوی مجلس شورای اسلامی نیستند. مهدی نوید ادهم، دبیر شورای عالی آموزش و پرورش نیز درباره حذف زبان انگلیسی در مدارس به «ایران» می‌گوید: وزارت آموزش و پرورش اصلاً در جریان این طرح نیست و ما نمی‌دانیم که دقیقاً نمایندگان می‌خواهند چه اقدامی انجام دهند.

تا اینجای مطلب بحث عدم علاقه برخی افراد در ادامه تحصیل و متعاقب آن عدم نیاز به زبان بحث درستی است، اما اگر ما زبان را از مدارس حذف کنیم، تکلیف علاقمندان به ادامه تحصیل چه می شود تکلیف آن هایی که از قضا توانایی لازم را برای آموزش در موسسات خصوصی ندارند موسساتی که با اجرای این طرح احتمالا باید شاهد گسترش قارچ گونه آن ها هم باشیم، آیا اصلا این طرح مخالف اصل آموزش رایگان نیست؟

رشد مافیای آموزشگاه‌ها و نقض اصل آموزش رایگان

کارشناسان تعلیم و تربیت نیز با انتقاد به حذف زبان انگلیسی در مقاطع اول و دوم متوسطه واکنش‌های مختلفی نشان دادند تا جایی که عادل برکم، کارشناس آموزشی در گفتگو با ایران بر این باور است که این طرح مجلس عدالت آموزشی را زیر سؤال می‌برد و نمایندگان مردم باید توضیح دهند که بر چه اساسی این موضوع را پیشنهاد کردند. او در این باره بیشتر توضیح می‌دهد: یک فوریت طرح رفع انحصار از زبان انگلیسی در نظام آموزش همگانی اعلام وصول شده است و به موجب آن آموزش تمامی زبان‌ها اختیاری خواهد شد و خارج از محیط مدرسه به آموزشگاه‌های آزاد سپرده می‌شود. این بدان معناست که دوباره مافیای آموزشگاه‌ها رشد خواهند کرد و مدارس دیگر زیر بار آموزش زبان انگلیسی نمی‌روند. این در حالی است که زبان انگلیسی یکی از مهم‌ترین دروس در مدارس است. بر اساس طرحی که نمایندگان دادند دانش‌آموزان کارودانش و فنی وحرفه‌ای لازم نیست زبان یاد بگیرند، این در حالی است در برخی رشته‌ها مثل کامپیوتر، برق و مکانیک دانش‌آموزان باید با اصطلاحات انگلیسی آشنا باشند. اگر برخی کلمات را ندانند در این رشته‌ها به مشکل برمی‌خورند.

وی تأکید می‌کند: انحصار آموزش زبان نباید در دست آموزشگاه‌ها باشد همین اقدام موجب می‌شود تا بازار سوء استفاده از دانش‌آموزان داغ شود. نمایندگان باید بدانند آموزش زبان در آموزشگاه‌ها صرفاً بحث یادگیری نیست، آموزشگاه‌ها روی هویت بچه‌ها دست می‌گذارند و آنها را با فرهنگ غرب آشنا می‌کنند. این در حالی است که معلم‌های مدرسه فقط بحث تدریس را دارند و با روش‌های تربیتی این کار را انجام می‌دهند.»

برکم با تأکید بر این که این طرح اصل ۳۰ قانون اساسی و بحث آموزش رایگان را زیر سؤال می‌برد، اظهار می‌کند: بسیاری از دانش‌آموزان مناطق محروم از داشتن آموزشگاه محروم هستند و اصلاً خانواده‌ها پول ندارند تا دانش‌آموزانشان را به مدرسه بفرستند حالا شما فکر کنید در این مناطق چگونه می‌توانند که آموزشگاه پیدا کنند. در طرح آمده اگر دانش‌آموزی پول آموزشگاه آزاد نداشت می‌تواند از بورسیه برخی زبان‌ها بر اساس مراودات فرهنگی استفاده کند. این ماده قانونی اصلاً در مناطق محروم کارایی ندارد. مهم‌تر این که بر اساس طرح مجلس استخدام دبیر هر نوع زبان خارجی به غیر از عربی ممنوع اعلام شده و دبیران فعلی زبان انگلیسی یا باید جذب آموزشگاه‌های آزاد شوند یا در پست‌های اداری مشغول شوند یا مجدداً در رشته دیگری تحصیل کنند. به نظر می‌رسد که قانون باید در این مورد شفاف باشد.

محمد نیک‌نژاد کارشناس تعلیم و تربیت با بیان این که مطرح کردن این بحث‌ها به ضرر دانش‌آموزان است، اظهار می‌کند: استاندارد بین‌المللی برای آموزش زبان‌های مختلف در دنیا به‌عنوان الگو وجود دارد و ما از این استاندارد بین‌المللی استفاده کردیم. در عین حال مسائل بومی و فرهنگی خودمان را در کتب دیده و رعایت کرده‌ایم اما حالا نمایندگان می‌خواهند درس به این مهمی را که برای همه دانش‌آموزان مهم است حذف کنند، این کار به سود دانش‌آموزان نیست.

او به مشکلات یادگیری زبان در مدارس اشاره می‌کند و می‌گوید: برخی نمایندگان می‌گویند که دانش‌آموزان در مدرسه زبان یاد نمی‌گیرند برای همین باید این درس حذف شود. این استدلال درست نیست. اول این که وقت کافی برای آموزش زبان انگلیسی در مدارس وجود ندارد. ۹۰ دقیقه آموزش در هفته برای یک محصل دبیرستانی اصلاً کافی نیست و البته تراکم بالای کلاس موجب می‌شود تا معلم نتواند آموزش اصولی داشته باشد، بنابراین مجلس باید برای این مسائل برنامه‌ریزی داشته باشد.»