نقد فائزه هاشمى به طرح سرا

آرمان ملي: اصلاح‌طلبان سرانجام به اين نتيجه رسيده‌اند که در انتخابات حضور يابند و حال بحث آن‌ها تنها بر سر نحوه حضور در انتخابات است. چندي پيش گروهي ازاصلاح‌طلبان با تأکيد بر لزوم انتخاب «از پايين به بالا» تلاش کردند تا ايده استفاده از «سامانه رأي‌سنجي اصلاح‌طلبان» موسوم به «سرا» را مطرح کنند؛ ايده‌اي که موافقان و مخالفان زيادي داشت. آذر منصوري از حزب اتحاد ملت به عنوان يکي از موافقان اين طرح مي‌گويد: «طرح سرا گام بعدي اصلاح‌طلبان به سمت انتخاب دموکراتيک‌تر، شفاف‌تر و کاراتر نامزدهاي جبهه‌ اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس و نوعي راي‌سنجي مقدماتي است. اين شيوه‌ شفاف و دموکراتيک انتخاب نامزدها در سده‌ گذشته در احزاب و جريان‌هاي سياسي ده‌ها کشور جهان آزموده و پرورده شده است، فساد سياسي و نقش لابي‌هاي ناسالم در برآمدن نامزدها را مي‌کاهد، به شکل‌گيري فضاي انتخاباتي و افزايش مشارکت و استفاده از فرصت انتخابات براي آگاهي‌افزايي کمک مي‌کند، به شناسايي و برآمدن نامزدهاي شايسته‌ و معرفي چهره‌هاي توانا و جديد به جامعه مي‌انجامد، اقتضاي دموکراتيزاسيون در سطح احزاب و جريان‌هاي سياسي است و ارتباط ميان يک جريان سياسي با بدنه‌ اعضا و حاميانش را تقويت و مشارکت اعضاي يک جريان سياسي را به نحوي معنادار در فرآيند انتخاب نامزدها جلب مي‌کند».

غلامحسين کرباسچي اما اين ايده را قبول ندارد. دبيرکل حزب کارگزاران سازندگي در توئيتي مي‌نويسد که «واگذاري تهيه ليست انتخاباتي اصلاح‌طلبان به بدنه اجتماعي: آنچه انتخابات را معنادار مي‌کند و به مردم رغبت راي دادن مي‌بخشد، نتيجه‌ راي دادن است و نه مناسک آن. شکل‌گرايي و مناسک‌گرايي سياسي چه براي حکومت چه براي اصلاحات بيراهه است. به فکر کارآمدي اصلاحات باشيم. بدنه اجتماعي اصلاحات از پايين به بالا شکل مي‌گيرد، نه از بالا به پايين! چه کسي حق دارد بدنه اجتماعي اصلاحات را انتخاب کند؟ آنان بايد ما را انتخاب کنند يا ما آنان را؟ بگوييد در مجلس يازدهم چه مي‌کنيد تا مردم درباره راي دادن و ندادن به شما تصميم بگيرند. براي مردم اهميتي ندارد که چگونه نامزد شده‌ايد، مهم اين است که چه مي‌کنيد».

اسماعيل گرامي مقدم، سخنگوي حزب اعتماد ملي نيز معتقد است: «خاستگاه و نقطه عزيمت اين طرح از کجا بوده چندان مهم نيست بلکه آنچه اهميت دارد اين است که خروجي اين طرح چه خواهد شد و چه دستاوردي براي اصلاح‌طلبان خواهد داشت». او تأکيد دارد: «به عنوان کسي که سال‌ها در عرصه انتخابات کار کردم از هم اکنون براي من روشن است که اين طرح، نخواهد توانست نظر مردم را جذب کرده و مشکل اصلي فعلي اصلاح‌طلبان را رفع و رجوع کند به ويژه در آن قسمتي که طراحان معتقدند به جاي اينکه لابي در سطح بالاي احزاب سياسي براي تهيه ليست‌ها اتفاق بيفتد در بدنه اتفاق بيفتد».
چرا «سرا» اجرايي نيست؟

فائزه هاشمي، از اعضاي شوراي مرکزي حزب کارگزاران تصريح مي‌کند که با اصل ايده طرح «سرا» مشکلي ندارد اما اجراي اين طرح با اشکالات زيادي مواجه خواهد شد و مشکلات زيادي را براي اصلاح‌طلبان ايجاد مي‌کند. او به «برنا» مي‌گويد: «اگراين طرح به شيوه درستي اجرا شود، مي‌تواند روند دموکراتيکي را تعريف و يا در تدوين ليست‌هاي انتخاباتي به نمايش بگذارد. شوراهاي عالي اصلاح‌طلبان که در تهران و استان‌ها شکل گرفته‌اند، قرار است چنين کاري انجام دهند اما سيستم، سيستم دموکراتيکي نيست. براي مثال در آخرين انتخابات که انتخابات شوراي شهر بود، عملا اقدام دموکراتيکي صورت نگرفت. از اين رو بسياري از اعتراضات به تهيه ليست‌هاي انتخاباتي بحق بود».

فائزه هاشمي معتقد است در سال 1396 ليست‌هاي انتخاباتي «مهندسي» شد و به عبارت ديگر «همان کاري که با رد صلاحيت‎ها شکل مي‌گيرد، در درون اصلاح‌طلبان نيز صورت گرفت. او به اصلاح‌طلبان توصيه مي‌کند اين طرح را به صورت جدي مورد «بازنگري» قرار دهند؛ چرا که در حال حاضر قابليت مهندسي‌ کردن براي کساني که وارد اين سامانه براي ثبت‌نام مي‌شوند، وجود دارد. او همچنين درباره طرح «سرا» مي‌گويد: «نکته ديگر درباره اين سامانه، اين است که چون سيستم آزاد نداريم، بسياري‌ تمايل ندارند نامشان به عنوان اصلاح‌طلب ثبت شود چراکه ممکن است در آينده دچار دردسر و يا رد صلاحيت شوند يا اينکه در محيط کار و تحصيل‌شان مشکل ايجاد شود. از اين رو شفافيت مدنظر، با شرايطي که در آن همه چيز امنيتي است، وجود ندارد. طبيعتا همين مساله مشکلاتي را ايجاد مي‌کند. علاوه بر اين مشکلات نيز بايد گفت براي مثال برخي افراد به‌رغم اصلاح‌طلب بودن، تمايل دارند در يک ميدان ديگر هم بازي کنند؛ در واقع افرادي با دوچهره متفاوت فعاليت مي‌کنند. اين افراد ترجيح مي‌دهند نامشان در اين سامانه به عنوان اصلاح‌طلب ثبت نشود چون درآن نگاه امنيتي خاصي حاکم است و بسياري از اين افراد نيز شفافيت لازم را در ثبت اطلاعات خود ندارند. بنابراين ممکن است اين سامانه دچار مشکل شود».